Ekologia.pl Dom i ogród Pielęgnacja ogrodu Odczyn gleby – jak ważne jest pH gleby w ogrodzie?

Odczyn gleby – jak ważne jest pH gleby w ogrodzie?

Freeimages.com/Eduardo Schäfer

Odczyn gleby (pH), to jeden z istotniejszych czynników warunkujących prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Dlaczego odczyn jest tak istotny? Przede wszystkim warunkuje pobieranie składników pokarmowych przez rośliny i ich prawidłowy rozwój.
Odczyn jest to stosunek jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenowych OH-. Gdy są w równowadze mamy gleby obojętne (pH 7), przy dominacji jonów wodorowych – gleby kwaśne (pH <7), przy dominacji jonów wodorotlenowych – gleby zasadowe (pH >7). Większość roślin preferuje gleby lekko kwaśne, a część zdecydowanie kwaśne – pH w okolicach 4-5,5.

Dlaczego pH gleby jest tak istotne?
Dlaczego odczyn jest tak istotny? Decyduje o pobieraniu składników pokarmowych – przy zbyt wysokim pH uwstecznieniu ulegają pierwiastki tj. fosfor, bor, żelazo, mangan (przechodzą w formę niedostępną dla roślin), następuje również szybszy rozkład materii organicznej. Zbyt niskie pH (zakwaszenie) sprawia, że gleby tracą strukturę gruzełkowatą (najlepszą ze względu na stosunki powietrzno-wodne), następuje rozwój grzybów pleśniowych i zanikanie pożytecznych bakterii glebowych. Również zbyt niskie pH może ograniczać pobieranie składników pokarmowych, gdyż powstają związki nierozpuszczalne w wodzie, a przez to – niedostępne dla roślin.

Freeimages.com/Mark Berg

Jak zmierzyć odczyn gleby w ogrodzie?
Zanim przystąpimy do zabiegów zmieniających odczyn gleby, konieczne jest wykonanie pomiaru jego wartości. Do tego celu służą specjalne kwasomierze elektroniczne lub pehametry do ręcznego pomiaru (dostępne w większości sklepów ogrodniczych). Próbka gleby powinna zawierać podłoże z około 10-15 miejsc w ogrodzie (zsypujemy do jednego woreczka i mieszamy). Próbki nie można pobierać bezpośrednio po nawożeniu, a także z miejsc, w których wcześniej istniał kompost lub były składowane materiały budowlane. W tak przygotowaną próbkę wkładamy czujnik kwasomierza elektronicznego lub pobieramy szczyptę ziemi do badań kwasomierzem tradycyjnym.

Przeprowadzanie testu za pomocą kwasomierza tradycyjnego jest proste i szybko uzyskujemy wiarygodny wynik. Szczyptę gleby nanosimy na porcelanową płytkę i zalewamy dołączonym do zestawu płynem Helliga – po mniej więcej minucie płyn zabarwia się na określony kolor w zależności od wartości odczynu (trzeba jedynie porównać kolor płynu z legendą). Równie łatwy w obsłudze jest pehametr paskowy, w którym używamy papierka lakmusowego – zanurzony w wilgotnym podłożu zabarwia się na określony kolor, odpowiadający konkretnemu pH.

Jakie rośliny lubią kwaśne gleby?
Większość roślin wymaga odczynu na poziomie 6-6,5, natomiast część roślin wymaga gleb zdecydowanie kwaśnych: pH 5-6 jest optymalne dla magnolii i hortensji, natomiast przedstawiciele rodziny wrzosowatych potrzebują pH na poziomie 4-5 (wrzosy, wrzośce, różaneczniki, azalie, modrzewnica, golteria, borówka amerykańska).

Wrzos lubi kwaśną glebę. By Willow (Own work) [GFDL, CC BY-SA 3.0 or CC BY 2.5], via Wikimedia Commons

Zakwaszanie odbywa się najczęściej dwiema metodami: jedna polega na dodaniu do podłoża kwaśnego torfu o pH 4-4,5, druga, na zastosowaniu nawozów siarkowych. Rośliny kwasolubne sadzimy w czysty torf, ewentualnie wymieszany z korą. Dla magnolii i hortensji zakwaszamy podłoże mieszając torf z istniejącym podłożem w stosunku 1:1. Często można spotkać się z opinią, że rośliny iglaste bezwzględnie wymagają zakwaszenia – nie jest to prawdą. Większość naszych gleb ma odczyn lekko kwaśny, optymalny dla tej grupy roślin.

Jak odkwasić glebę?
Z kolei do odkwaszania używamy nawozów wapniowych (dolomit, kreda) – dawkę dostosowujemy do istniejącego pH i rodzaju gleby: gleby lekkie wymagają mniejszych dawek niż gleby ciężkie (koniecznie sprawdzamy dawkowanie zalecane przez producenta, zastosowanie zbyt dużej dawki jest bardziej niekorzystne niż zbyt małej). Wapnowanie przeprowadzamy na 2-3 tygodnie przed zastosowaniem innych nawozów i sadzeniem roślin. W przypadku trawnika praktycy zalecają wapnowanie zimowe, na śnieg, dzięki czemu zastosowany preparat całkowicie się rozpuszcza. Objawem zbyt niskiego odczynu trawnika może być pojawienie się mchu i skrzypu.

Freeimages.com/keeper182

https://portalwiedzy.onet.pl/37117,,,,odczyn_gleby,haslo.html
https://www.muratordom.pl/ogrod-i-otoczenie/ogrod-wiosna_-latem/gleba-kwasna-czy-zasadowa_,6524_704.htm https://podszarotka.republika.pl/index1.html?http%3A%2F%2Fpodszarotka.republika.pl%2Fwapno.html