Gąsówka brudnofioletowa (Lepista sordida (Schumach.) Singer)

Wstęp

Gąsówka brudnofioletowa jest grzybem jadalnym, choć ze względu na swój oryginalny – fioletowy kolor, nie jest często zbierana.

Sezon

Rośnie od lipca do października.

Występowanie

Grzyb ten spotkać można w wielu różnych miejscach, w tym przede wszystkim na otwartych przestrzeniach – na łąkach i pastwiskach, w ogrodach i po prostu na ziemi. Rośnie również na kompoście oraz przy ścieżkach.

Wygląd

Kapelusz osiąga średnicę od 4 do 7 cm. U młodych okazów ma kształt łukowaty, później staje się rozłożysty i posiada charakterystyczny garbek. U starszych okazów jest po prostu wklęsły. Kolor od białaworóżowawego do brązowego i mięsnoczerwonego. Wilgotna pogoda sprawia, że kapelusz błyszczy się, niemniej jednak nie jest śliski. Sucha pogoda powoduje jego matowienie. Na brzegu jest pofalowany.

Blaszki mają charakterystyczna barwę – od jasnoróżowofioletowego do brudnobrązowego. Przy trzonie są przyrośnięte lub wykrojone, są dosyć gęste.

Trzon osiąga wysokość od 3 do 6 cm i grubość od 4 do 8 cm. Ma kształt cylindryczny, natomiast w dotyku jest sprężysty. W środku wypełniony. Powierzchnia barwy od jasnosiworóżowofoletowej u młodych okazów, do bladobrudnobrązowej u starszych.

Miąższ cechuje się ziemistym smakiem, który jest jednak słabo wyczuwalny, oraz brakiem zapachu. Ma kolor białawy, czasami siworóżowofioletowy. Cechą charakterystyczną jest wodnista konsystencja.

Zarodniki mają kształt elipsoidalny i pokryte są niewielkimi kolcami. Wysyp zarodników od kremowobiałego do jasnoróżowego.

Właściwości

Grzyb ten posiada cenne właściwości, bowiem wytwarza diterpeny, czyli organiczne związki chemiczne, które przekształcają ludzkie komórki białaczkowe. Wykorzystanie tego gatunki grzyba w leczeniu białaczki wydaje się zatem bardzo obiecujące.

Zastosowanie

Ze względu na brak wyjątkowych walorów smakowych oraz brak zapachu i wodnistą konsystencję grzyb ten nie jest chętnie stosowany w kuchni.