degradacja lasu
Degradacja lasu — negatywne oddziaływanie zespołu złożonych procesów, występujących na określonej powierzchni leśnej, wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez różne czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne (chorobotwórcze), w wyniku których dochodzi do obniżenia lub zaniku funkcji życiowych drzew, biomasy i walorów lasu. Wywołują one stany chorobowe, dla których naturalna odporność drzew nie stanowi bariery ochronnej. Główną przyczyną degradacji lasów na półkuli północnej są przemysłowe zanieczyszczenia atmosferyczne. Kwaśne deszcze powodują obumieranie dużej ilości drzew, a także niszczenie runa leśnego. Uszkodzone liście drzew są przyczyną nadmiernego parowania wody i zakłócenia w procesie fotosyntezy, a wynikiem tego jest ich mała odporność na warunki klimatyczne. Poza tym, kwaśne deszcze zakwaszają glebę, przyczyniają do nagromadzenia azotanów i siarczanów, i w konsekwencji rośliny obumierają.Występują następujące formy degradacji: – juwenalizacja (tzw. odmłodzenie, polegające na stałym obniżaniu wieku drzewostanu); – monotypizacja (przejawia się w skrajnym zubożeniu składu gatunkowego drzewostanu do jednego- dwóch gatunków lasotwórczych, bardzo często notowana w lasach gospodarczych); – pinetyzacja (polega na wprowadzeniu lub preferowaniu na siedliskach lasowych gatunków iglastych, najczęściej sosny zwyczajnej, rzadziej świerka, jodły lub modrzewia); – fruticetyzacja (jest to nadmierny rozwój warstwy krzewów, w szczególności jeżyn, często notowany w płatach prześwietlonych ze zubożałym gatunkowo drzewostanem); – cespityzacja (przejawia się nadmiernym rozwojem traw, najczęściej z rodzaju Calamagrostis); – neofityzacja (polega na świadomym wprowadzaniu do uprawy lub spontanicznym wnikaniu do zbiorowiska leśnego gatunków geograficznie obcych; forma ta jest coraz częściej notowana). Często w tym samym płacie fitocenozy obserwowane są jednocześnie różne formy degeneracji, tzw. degeneracja wielokierunkowa. Inne niebezpieczeństwa zagrażające lasom to: – wylesienia powodowane przez rosnące zapotrzebowanie na grunty rolne i na różne rodzaje powierzchni nieleśnych. – wylesienia powodowane przez rosnące zapotrzebowanie na drewno, głównie jako źródło energii opałowej. – obumieranie lasów powodowane przez zanieczyszczenia środowiska.
