MŚ trzyma z Puszczą. Ekolodzy zadowoleni
Ochrona przyrody, która przynosi korzyści ludziom. Nowe szanse na rozwój, a nie zakazy. Praca na kolejne dziesięciolecia, a nie na kadencję. Puszcza w centrum zainteresowania – minister środowiska Marcin Korolec zaprezentował przedstawicielom mieszkańców regionu Puszczy Białowieskiej i organizacjom pozarządowym nowe działania resortu środowiska dla Puszczy Białowieskiej.
Ochrona Puszczy Białowieskiej jest od lat wspólną troską środowisk przyrodniczych, naukowych, władz samorządowych, ludzi z Polski i z odległych zakątków świata. Historia działań na rzecz Puszczy ma długą i krętą przeszłość. – Od lat podejmowano różne próby działań, aby skutecznie połączyć rozwój regionu i ochronę Puszczy. Nie ma jednak jednego prostego sposobu. – mówił Marcin Korolec.
Co zrobić, żeby skutecznie połączyć rozwój społeczny z zachowaniem tego unikalnego skrawka lasu pierwotnego? Póki co plany powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego idą w odstawkę, ale Ministerstwo Środowiska ma inne pomysły.
Program ministerialny przewiduje, że w samej Puszczy, we współpracy z Białowieskim Parkiem Narodowym, powstanie nowoczesne centrum tworzenia i realizacji wieloletnich programów dla rozwoju Puszczy i dla jej mieszkańców.
Wyzwania, z którymi będzie musiał się zmierzyć projekt to m.in. jak gminy mogą łatwiej i skuteczniej korzystać ze środków unijnych? Jak i gdzie aplikować, aby optymalnie wykorzystać środki niezbędne jako wkład własny w projektach? Jak podnosić atrakcyjność regionu? Jak tworzyć zielone miejsca pracy? Jak wzmacniać i promować markę Puszczy w kraju i za granicą?
Kierunki pracy zespołu będzie wyznaczał komitet sterujący, w skład którego wejdą przedstawiciele samorządów, Lasów Państwowych, Białowieskiego Parku Narodowego, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, Ministerstwa Środowiska oraz organizacji pozarządowych.
35 mln zł dla samorządów z terenu Puszczy Białowieskiej
Pieniądze na uruchomienie projektu zapewni Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który w tym i kolejnych latach uruchamia z różnych źródeł ok. 35 mln zł na wsparcie dla tego regionu. Oprócz tych środków, finansowanie projektów będzie oparte o środki unijne (z V osi POIŚ) oraz Funduszu Leśnego. Dodatkowo możliwe do wykorzystania są środki z funduszu Life+, PROW i norweskiego mechanizmu finansowego.
Ile pieniędzy będzie w projekcie? Określenie wysokości finansowania będzie możliwe po zidentyfikowaniu potrzeb i określeniu konkretnych zadań. – Jesteśmy pewni, że pieniędzy z różnych źródeł na dobre projekty nie zabraknie. Obecnie problemem jest zbyt niskie wykorzystanie pieniędzy unijnych, szacowane na poziomie 15-20 proc. Naszym celem jest zapewnienie lepszej synergii działań i projektów i wzmocnienie koordynacji prac na miejscu – zapewnia Janusz Zaleski, Główny Konserwator Przyrody. – Park narodowy powinien stać się ważnym centrum dla całego regionu, miejscem otwartym, dostępnym, przyjaznym i przynoszącym zyski mieszkańcom. Od tego roku są ku temu także nowe, dogodne podstawy prawne – dodaje minister Zaleski.
Działanie centrum będzie skoordynowane z inwestycjami finansowanymi i uruchamianymi w regionie Puszczy Białowieskiej przez Lasy Państwowe, włączone we wspólne resortowe działania na rzecz Puszczy. Wartość działań na terenie gmin Puszczy Białowieskiej opiewa na ponad 17 mln złotych. Obejmują one m.in. modernizację dróg, budowę ścieżek edukacyjnych i infrastruktury turystycznej, np. takiej jak wieże obserwacyjne – w sumie to kilkanaście różnych działań dla Puszczy i mieszkańców.
Podczas spotkania w Warszawie Minister Marcin Korolec poinformował także o zatwierdzeniu strategicznego dla wieloletniej ochrony Puszczy dokumentu, czyli Planu Urządzania Lasu. Na jego podstawie przez kolejne 10 lat lasy Państwowe będą realizować działania przyrodnicze na terenie Puszczy Białowieskiej. Zgodnie z decyzją ministra Korolca, plan ten potwierdza, że pozyskanie drewna zostanie utrzymane na zmniejszonym, minimalnym poziomie 48,5 tys. m3 na rok. To ilość odpowiadająca potrzebom mieszkańców regionu Białowieży. Dodatkowo, pod pełną ochroną pozostają wszystkie drzewa, których wiek przekracza 100 lat. Żeby powiększyć dostępność surowca opałowego dla mieszkańców, w ramach działania centrum projektów, uruchomiane będą dodatkowe inicjatywy, jak np. plantacje biomasy.
Co na to ekolodzy?
Zapowiedź utrzymania pozyskania drewna na poziomie ustalonym na rok 2011 i całkowite wyłączenie z gospodarki leśnej drzewostanów stuletnich to dobry kierunek działań– uważają organizacje ekologiczne Greenpeace, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot i WWF Polska.
Za pozytywnym sygnał odbierają fakt, że Minister podtrzymał decyzję swojego poprzednika o rocznym pozyskaniu drewna w wielkości 48,5 tys. m3. Potwierdził też, że przyjęta właśnie definicja stuletnich drzewostanów, w których zostanie zaprzestane prowadzenie gospodarki leśnej, jest zgodna z postulatami naukowców i ekologów. Dotyczy bowiem takich obszarów, na których stare drzewa mają przynajmniej 10 proc udziału.
Ekolodzy są zadowoleni też z tego, że padła zapowiedź wyłączenia z cięć sanitarnych ponad stuletnich drzewostanów. Jednak postulują, by kwestię tą objąć szczegółowym monitoringiem. Dlatego deklaracje Ministra w tej sprawie zdaniem organizacji ekologicznych powinny jak najszybciej przyjąć formę konkretnych decyzji.
Organizacje ekologiczne zwracają uwagę, że nierozwiązana pozostaje nadal kwestia odpowiednich zapisów dotyczących wycinek drzew w okresie lęgowym ptaków, które zagrażają m.in. dzięciołom: białogrzbietemu i trójpalczastemu, włochatce i sóweczce. Ważne będzie również przestrzenne porównanie planowanego przez Lasy Państwowe pozyskania drewna z położeniem cennych przyrodniczo obszarów.
„Ministerialna decyzja jest na pewno krokiem do przodu, ale wciąż należy dopilnować wdrożenia postulatów zgłaszanych przez naukowców i organizacje ekologiczne.” – czytamy na stronie WWF Polska.
Puszcza Białowieska jest unikatowym w skali świata kompleksem przyrodniczym. To jedyny fragment lasu pierwotnego w Europie zachowany w tak dobrym stanie i jednocześnie jedyny w Polsce Rezerwat UNESCO wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości. Białowieski Park Narodowy (po powiększeniu w 1996 r.) zajmuje ponad 10 tys. ha (w tym prawie 6 tys. ha objęte ochroną ścisłą), co stanowi 16,6 % polskiej części Puszczy Białowieskiej.
Puszcza Białowieska to wspaniałe miejsce o które należy dbać i chronić, dobrze że są takie inicjatywy jak powstanie Fundacji Paproć, która przeznaczy konkretne środki na ochronę Puszczy.
Fajnie, że powstają takie fundacje jak ta, która zajmie się między innymi zabezpieczaniem wartości przyrodniczych i krajobrazowych. Fundacja Paproć została stworzona z myślą o ochronie środowiska naturalnego i zachowaniu przyrody w niezmienionej formie dla przyszłych pokoleń.
Nerwy puszczają; wszyscy pochylają się nad ginącą Puszczą, a ta ginie nadal…
Może by tak coś wreszcie z tym zrobić?
Przeczytałem niedawno „Sagę …” profesor Kossak. Bardzo smutna książka.
Nareszcie,po latach słusznych utyskiwań na brak właściwej troski o unikalną w skali Europy przyrodę,czytam o pozytywach.Proszę zwrócić uwagę,że wybitne cechy tej puszczy dostrzegł w okresie poczatku ubiegłego wieku slynnny niemiecki przyrodnik,Hugo Conwentz,a my-Polacy-nie potrafimy docenić tego,co posiadamy.