Sztuka czekania

Nie tylko ludzie są zdolni do planowania i hazardu. Natura wynalazła cnotę cierpliwości już dawno temu. To taka zwyczajna cecha, a jednak pozwala nam na niezwykłe wyczyny – dzięki niej możemy grać w totka, wpłacać składki na emeryturę, obiad zjadać w domu, a nie pod sklepem spożywczym.
Mało jest zwierząt na świecie, które potrafiłyby, tak jak człowiek, odwlekać w czasie przyjemność w zamian za obietnicę jej zwielokrotnienia. Ale, jak się okazuje, cecha ta nie jest czysto ludzka.
Każdego dnia zwierzęta – od najmniejszych bezkręgowców po największe kręgowce – stawiają czoła trudnym decyzjom, wystawiającym na próbę ich cierpliwość. Zjeść teraz znaleziony orzech czy schować go na cięższe czasy, ryzykując, że ktoś inny go znajdzie wcześniej? Zakładać gniazdo w pierwszym napotkanym miejscu czy tracić cenny czas i szukać dalej? Wiązać się z tym partnerem czy czekać na lepszego, ryzykując, że sezon rozrodczy skończy się bezowocnie?
Podejmowanie tego typu decyzji jest swego rodzaju grą hazardową. Wyborowi gracze potrafią oszacować korzyści i ryzyko, decydując się na ruch w optymalnym czasie. Zła decyzja może wiele kosztować. Wybór nieodpowiedniego miejsca na gniazdo może oznaczać utratę lęgu wraz z całą energią włożoną w odchowanie młodych. A skonsumowanie natychmiast wszystkich znalezionych orzechów oznacza śmierć głodową w zimie. Każdy gatunek ma swoją cierpliwość. „Mistrzowie cierpliwości” – orzechówki popielate – potrafią schować na potem nawet 30 tys. przysmaków! Zapasy zazwyczaj robią na jesieni, a spiżarnię opróżniają zimą i na przedwiośniu.
Większość ankietowanych ludzi, gdy obiektem są pieniądze, woli zaczekać. Na tej podstawie sądzono, że człowiek jest wyjątkiem wśród zwierząt i obdarzony został przez ewolucję wyjątkową cierpliwością. Wpisano ją nawet w panteon typowo ludzkich cech. Ale okazało się, że to nieprawda.
Naukowcy z Instytutu Maksa Plancka w Lipsku dowiedli, że gdy przedmiotem jest jedzenie, szympansy są „lepsze” od ludzi. Nasz gatunek przegrywa pod względem doboru strategii gromadzenia żywności! Naukowcy uważają, że cierpliwość i impulsywność to cechy, które wyewoluowały, jeszcze nim nasze i małpie linie rodowodowe się rozeszły, czyli przed 6 mln lat.






