Jak zwalczać roztocza w domu?
Z ostrożnych szacunków wynika, że nawet 10% ogólnej populacji cierpi na alergię na roztocza. Nie tylko jest ona poważnym dyskomfortem w codziennym życiu, ale ma również tendencję do prowokowania rozwoju astmy. Im zaś większa ekspozycja na roztocza, tym większe ryzyko chronicznych problemów oddechowych. Stąd tak ważne jest, aby umieć z tym uporczywym alergenem walczyć.
Jak rozpoznać uczulenie na roztocza? Najpowszechniejsze symptomy obejmują kichanie, wodnisty katar, zaczerwienione i swędzące oczy. Poza tym alergicy mogą też narzekać na świąd skóry, kaszel oraz uczucie spływania wydzieliny po gardle. Objawy te podobne są więc do przeziębienia. Zazwyczaj utrzymują się jednak w dłuższym okresie czasu i co do zasady nie towarzyszy im gorączka ani złe samopoczucie.
W przypadku rozwoju astmy kontakt z roztoczami może wywołać problemy z oddychaniem i uczucie ucisku bądź bólu w klatce piersiowej. Ponadto z czasem rozwija się również charakterystyczny świszczący oddech, a krótki oddech i kaszel utrudniają sen.
Co warto wiedzieć o roztoczach?
Roztocza to mikroskopijne pajęczaki, które żyją wszędzie dokoła nas. Są niemal przeźroczyste i zbyt małe, aby dostrzec je gołym okiem – ich długość nie przekracza 0,2 mm. Uwielbiają miejsca, gdzie jest ciemno, wilgotno, a strawy nie brakuje. Szczególnie upodobały więc sobie ludzkie łóżka, gdzie co nocy pozostają tysiące komórek złuszczonej skóry, ulubionego pokarmu roztoczy. Małe żyjątka nie gardzą też resztkami skóry innych zwierząt oraz pleśnią.
Szczególnie chętnie gromadzą się w tkaninach, gdzie mają najbardziej sprzyjające warunki do rozwoju. Jeden osobnik żyje co prawda zaledwie 2-3 miesiące, ale każda samica składa kilkadziesiąt jaj, które dadzą dalsze potomstwo.
Mimo, że wyobrażenie o roztoczach w pościeli nie jest przyjemne, stworzonka te w zasadzie nie są dla człowieka groźne. Nie gryzą i nie roznoszą żadnych chorób, a jedynie konsumują skórę, której już nie potrzebujemy. Niestety, martwe ciała pajęczaków oraz ich odchody są znaczącym alergenem, który uwrażliwia rosnącą liczbę ludzi na świece. W skali globalnej aż 40-85% wszystkich alergików ma uczulenie na roztocza – rozwija się ono zazwyczaj w dzieciństwie lub wieku nastoletnim. Warto dodać, że odchody tych nieproszonych gości mają wielkość cząsteczek pyłku roślinnego i równie łatwo wnikają przez drogi oddechowe.
Mniej roztoczy, mnie problemów
Roztocza obecne są niemal w każdym domu, a z badań prowadzonych w różnych krajach wynika, że łatwo je znaleźć nawet w 80% naszych łóżek. Ponieważ sypialnia jest ich ulubionym siedliskiem, to właśnie od niej należy zacząć walkę z uporczywym alergenem. W szczególności materac, poduszki, kołdra, pościel, a także koce, narzuty i dywany są ostoją dla roztoczy. Im mniej tekstyliów w danym pomieszczeniu, tym lepiej dla alergików.
Walka z roztoczami polega więc przede wszystkim na prewencji. Jeśli nie potrzebujesz zasłon, dodatkowych poduszek, dywanu czy pluszowych maskotek, pozbądź się ich. Ta ostatnia rada w szczególny sposób odnosi się do dzieci, które często cierpią właśnie wskutek nadmiaru zabawek. Nie poleca się również pokrywanie podłogi wykładziną od ściany do ściany ani inwestowanie w dywany o długim włosiu, szczególnie przyjazne dla pajęczaków.
Kolejnym kluczowym elementem prewencji jest utrzymywanie wilgotności w domu na niskim poziomie. Im suchsze powietrze, tym mniej sprzyjające warunki dla rozwoju alergennych pajęczaków. Specjaliści polecają, aby utrzymywać wilgotność w domu na poziomie mniejszym niż 50%. W tym celu wykorzystać można osuszacz powietrza lub system klimatyzacji. W rezultacie zapobiegniesz również rozwojowi pleśni.
Aktywna walka z roztoczami
Ponieważ roztocza żyją w tkaninach logicznym sposobem na pozbywanie się ich jest pranie. Faktycznie metoda ta jest dość skuteczna, o ile zastosujesz odpowiednio wysoką temperaturę. Minimalnie pościel, kołdry, koce i poduszki należy więc prać w temperaturze 60°C, idealnie nawet 90°C. Takie pranie niestety powinno być dość częste – mniej więcej raz na tydzień. Stąd też dobrym pomysłem jest kupowanie pościeli i wypełnień, które dadzą się prać na gorąco oraz mają możliwie najgładszą powierzchnię. Poszwy z kory czy flaneli są pod tym względem zdecydowanie niewskazane.
Nie wszystkie tekstylia da się jednak uprać. Materace, wypełniania kanapy czy foteli oraz dywany są także doskonałym schronieniem dla roztoczy. Ich liczbę można częściowo zredukować odkurzaniem powierzchni, ale nie jest to metoda przesadnie efektywna. Znacznie lepiej radzą sobie odkurzacze z filtrem HEPA, które skuteczniej pozbywają się i innych alergenów. Odkurzać należy nie tylko łóżko, ale także całe pomieszczenie, bowiem alergeny z roztoczy powszechnie obecne są w kurzu domowym.
Poza tym w niszczeniu roztoczy pomaga pranie chemiczne oraz suszenie w suszarce ustawionej na wysoką temperaturę na cykl o długości minimum 15 minut. Pajęczaki zabić można również umieszczając poduszki czy pluszaki w plastikowym worku i wkładając je do zamrażalnika. Ten sposób nie pozbywa się jednak alergenów – martwe ciała roztoczy oraz ich odchody należy później wytrzepać i odkurzyć.
Specjalistyczne środki do walki z roztoczami
Skala alergii na roztocza jest na tyle szeroka, że na rynku pojawia się coraz więcej dedykowanych rozwiązań, które pomagają efektywniej ograniczać zagrożenie. Jednym z najpopularniejszych są specjalne pokrowce na materace, kołdry oraz poduszki. Wykonane z odpowiednio gęstej tkaniny nie przepuszczają one roztoczy i ich odpadów, chroniąc alergika. Niestety, pokrowce te nie są tanie, a dodatkowo wymagają również parowego czyszczenia lub prania dwa razy do roku.
Kolejną propozycją są spraye, które mają zabijać roztocza zasiedlające materace, poduszki czy obicia. Formuły są różne o wykorzystują zarówno naturalny geraniol czy feromony roztoczy, jak i nieobojętny dla zdrowia benzoesan benzylu. W sprzedaży są również preparaty mające po prostu neutralizować alergeny (nie tylko roztoczy, ale także sierści zwierząt, pyłków roślin itd.). Oparte na polimerach środki te zbrylają powodujące uczulenia cząsteczki i utrudniają im migrację w powietrzu, tym samym ograniczając ich wdychanie. Oceny skuteczności wspomnianych sprayów są mieszane. Użycie chemicznych akarycydów w domowych wnętrzach w ogóle jest niewskazane ze względu na ryzyko skutków ubocznych.
Alergie na roztocza można skutecznie leczyć!
Minimalizacja ilości roztoczy w domu to tylko jeden ze sposób, jak ulżyć alergikom. Współczesna medycyna dysponuje też całym repertuarem leków antyhistaminowych, a także terapii immunologicznych, które mogą znacząco poprawić jakość życia. W przypadku symptomów wskazujących na uczulenie, warto więc przede wszystkim udać się do alergologa.
- „Dust Mite Allergy” Pearl Aggarwal; S Senthilkumaran, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560718/, 14/11/2022;
- “Dust mite insights may lead to tools to fight against allergies and asthma” John Hopkins University, https://hub.jhu.edu/2020/07/23/dust-mite-allergies-research/, 14/11/2022;
- “Dust mite allergy” AAFA, https://www.aafa.org/dust-mite-allergy/, 14/11/2022;
- “12 Ways to Get Rid of Dust Mites in Your Home” Mary Marlowe Leverette, https://www.thespruce.com/dust-mite-removal-methods-5115055, 14/11/2022;
- “How To Get Rid of Dust Mites, According to Allergists” Korin Miller, https://www.health.com/condition/allergy/how-to-get-rid-of-dust-mites, 14/11/2022;
- “Dust mite Allergen Facts, Symptoms, and Treatment” Allergy Insider, https://www.thermofisher.com/allergy/wo/en/allergen-fact-sheets.html, 14/11/2022;
U mnie w domu dba się o porządek. Często wietrzę pomieszczenie, zmieniam pościel. Do tego codzienie puszczam irobota by dokładnie posprzątał.