Technologie wodorowe w Polsce – kto już inwestuje?
Wodór urasta obecnie do rangi najbardziej perspektywicznego niskoemisyjnego źródła energii. W przeciwieństwie do innych OZE jego wytwarzanie nie zależy od warunków klimatycznych i może stać się pełnowartościowym zamiennikiem dla paliw kopalnych. Nic dziwnego, że technologie wodorowe rozwijane są już aktywnie i w Polsce – warto znać liderów i ich ambitne plany.
Polska strategia wodorowa
Wyrazem znaczenia, jakie przywiązuje się dziś do rozwoju alternatywnych źródeł zielonej energii jest Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 (PSW). Dokument ten powstał w oparciu o globalne i europejskiej priorytety gospodarki niskoemisyjnej i uwzględnia 6 celów:
- Wdrożenie technologii wodorowych w energetyce i ciepłownictwie;
- Wykorzystanie wodoru jako paliwa z transporcie;
- Wsparcie dekarbonizacji przemysłu;
- Produkcja wodoru w nowych instalacjach;
- Sprawny i bezpiecznych przesył, dystrybucja i magazynowanie wodoru;
- Stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego.
Jak wygląda realizacja tych celów w 2025 r.? Obecnie na terenie kraju działa już 11 dolin wodorowych, czyli partnerstw polityczno-społeczno-gospodarczych na rzecz technologii H2. Rozwijana jest również sieć stacji do tankowania oraz flota pojazdów napędzanych na wodór.
Grupa Orlen liderem polskiego wodoru
Najlepszym dowodem na perspektywiczność wodoru jako alternatywnego źródła energii jest zaangażowanie największego polskiego koncernu paliwowego w produkcję H2. Orlen planuje inwestycje rzędu 7,4 mld zł, które dadzą 540 MW nisko- oraz zeroemisyjnego wodoru. Obejmują one m.in. produkcję H2 metodą elektrolizy wody zasilanej OZE oraz przetwarzania odpadów komunalnych. Ekspansja w sektorze obejmuje również budowę ponad 100 stacji tankowania wodoru w Polsce, Czechach i na Słowacji. Spółka planuje również wytwarzanie energii elektrycznej oraz ciepłownictwo z wykorzystaniem niskoemisyjnego H2.
Orlen zaangażowany jest już w dwie doliny wodorowe – Śląsko-Małopolską oraz Mazowiecką. W ramach tej drugiej, w której interesariuszami są m.in. Agencja Rozwoju Przemysłu, Krajowa Agencja Poszanowania Energii, a także Uniwersytet i Politechnika Warszawska, realizowane są przedsięwzięcia z zakresu produkcji paliw syntetycznych, wykorzystania wodoru w transporcie publicznym oraz wykorzystania lokomotywy wodorowej w przemyśle.
W polskich miastach pojawiają się już pierwsze autobusy napędzane wodorem, fot. AZ-BLT/envato
Green Capital S.A.
O wodorze jako paliwie przyszłości myśli również grupa kapitałowa Green Capital S.A. W jej portfolio inwestycyjnym znajdują się projekty hybrydowe związane z produkcją zielonego wodoru o mocy do 10 tys. MW. Jednym z nich jest budowa ogromnej wytwórni H2 na Żuławach, której elektrolizery będą zasilane przy pomocy farmy wiatrowej o mocy 400 MW oraz farmy fotowoltaicznej o mocy 800 MW – w rezultacie oczekuje rocznej produkcji zielonego wodoru na poziomie 2,3 mln MWh rocznie. Dodatkowo, ciepło powstałe podczas produkcji wodoru posłuży do ogrzewania mieszkańców Aglomeracji Gdańskiej.
H2 Energy
Technologie wodorowe jako swoją specjalizację obrała polska spółka H2 Energy, która planuje budowę nowoczesnej infrastruktury do produkcji, magazynowania i dystrybucji zielonego wodoru. Powstanie ona w gminie Górzyca w województwie lubuskim i będzie w stanie wytworzyć 90 tys. ton zielonego wodoru rocznie. Nowy hub wodorowy o powierzchni ponad 2000 ha zlokalizowany jest na zbiegu międzynarodowej sieci kolejowej TEN-T, Gazociągu Jamalskiego oraz linii kolejowej łączącej nadbałtyckie porty z Czechami.
Polenergia
Jako największa polska prywatna grupa energetyczna Polenergia bierze aktywny udział w rozwoju gospodarki zeroemisyjnej. Jednym z jej kluczowych projektów jest produkcja i dystrybucja zielonego wodoru w oparciu o energię z lokalnej elektrowni słonecznej w ramach istniejącej elektrociepłowni w Nowej Sarzynie. Przedsięwzięcie to realizowane będzie w ramach Podkarpackiej Doliny Wodorowej, a uzyskany wodór ma być wykorzystywany w energetyce, transporcie, infrastrukturze oraz przemyśle. Dodatkowo Polenergia przystąpiła do międzynarodowego konsorcjum, którego celem jest wykorzystanie wodoru jako zeroemisyjnego paliwa w turbinach gazowych w Europie.
Tabela przedstawiająca kierunki rozwoju technologii wodorowych w Polsce; opracowanie własne
Polsat Plus i Grupa ZE PAK
Kolejnym wielki graczem na polskim rynku wodorowym jest grupa Polsat Plus i ZE PAK. Należący do niej zakład elektrolizy zasilanej z OZE w Koninie rozpoczął już działalność produkując ok. 1000 kg zielonego wodoru dziennie – to ilość, która starczy na zasilenie 40 miejskich autobusów. W przyszłości planowane jest rozszerzenie produkcji. Grupa pracuje również nad rozwojem własnego elektrolizera o mocy 0,5 MW, jednocześnie otwierając wciąż nowe stacje do tankowania wodoru pod marką Neso.
Polsat Plus i ZE PAK zaangażowane są również w produkcję miejskich autobusów napędzanych na wodór (NesoBusy), które stopniowo pojawiają się już w większych polskich miastach, m.in. Gdańsku i Rybniku. ZE PAK należy do interesariuszy Wielkopolskiej Doliny Wodorowej, która ma w planach uruchomienie elektrolizerów o łącznej mocy 10 MW.
Klaster Technologii Wodorowych
Projekty wodorowe są na tyle złożone i kosztowne, że ich realizacja często odbywa się w ramach szerszych partnerstw. Klaster Technologii Wodorowych to sieć współpracy ponad 30 firm i instytucji zlokalizowanych głównie na Pomorzu – są pośród nich zarówno Miasto Gdynia i Politechnika Gdańska, jak i przedsiębiorstwa specjalizujące się we wdrażaniu technologii związanych z produkcją i dystrybucją H2.
Klaster jest członkiem Pomorskiej Doliny Wodorowej, a dodatkowo angażuje się w realizację takich projektów jak:
- NeptHyne – produkcja wodoru na morzu z wykorzystaniem nadwyżki nadmiaru energii wiatrowej, która nie może być odebrana przez krajowe sieci energetyczne;
- PDA Support – doradztwo w zakresie wdrażania pojazdów wodorowych w komunikacji miejskiej w Gdańsku, Gdyni, Tczewie i Wejherowie;
- H2GLOBAL – budowanie partnerstwa wiodących europejskich klastrów wodorowych w celu wspierania konkurencyjności MSP.
Projekty wodorowe obejmują również dystrybucję H2, fot. vanitjan/envato
Jasna przyszłość wodoru?
Pod koniec 2024 r. rząd przyjął Strategię Inwestycyjną, która zakłada dofinansowanie przedsiębiorców zainteresowanych budową instalacji do produkcji wodoru. Dotacje będą wypłacane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a ich łączna pula zaplanowana została na 640 mln euro. Istniejące już doliny wodorowe dowodzą, że współpraca na rzecz czystszej przyszłości jest w Polsce możliwa, więc należy oczekiwać, że zastrzyk finansowy pobudzi kolejne ambitne projekty z zakresu technologii wodorowych.
Technologie wodorowe w Polsce – pytania i odpowiedzi
Co to jest zielony wodór?
Zielony wodór to inaczej wodór zeroemisyjny, produkowany w ramach elektrolizy wody z wykorzystaniem energii pochodzącej z OZE.
Co to jest szary wodór?
Szary wodór produkowany jest w ramach przetwarzania gazu ziemnego lub innych rafinatów ropy naftowej. Jest najmniej ekologicznym rodzajem H2, ale wciąż najczęściej wykorzystywanym.
Co to jest niebieski wodór?
Niebieski wodór jest rozwiązaniem pośrednim – powstaje co prawda na bazie paliw kopalnych, ale wyemitowany CO2 jest aktywnie wychwytywany. Problemem są koszty technologii oraz transport i magazynowanie dwutlenku węgla.
- „Polska Strategia Wodorowa do roku 2030” Ministerstwo Klimatu i Środowiska, https://www.gov.pl/web/klimat/polska-strategia-wodorowa-do-roku-2030, 10/03/2025;
- „O możliwościach jakie daje wdrożenie technologii wodorowych w Polsce i na świecie” Klaster Technologii Wodorowych, https://klasterwodorowy.pl/o-mozliwosciach-jakie-daje-wdrozenie-technologii-wodorowych-w-polsce-i-na-swieci,163,pl, 10/03/2025;
- „Doliny wodorowe”, Agencja Rozwoju Przemysłu, https://arp.pl/pl/jak-dzialamy/transformacja-energetyczna-/doliny-wodorowe/, 10/03/2025;
- „Projekty wodorowe” Green Capital, https://www.greencapitalsa.com/projekty-wodorowe/, 10/03/2025;
- „Wodór” Orlen, https://www.orlen.pl/pl/zrownowazony-rozwoj/projekty-transformacyjne/wodor, 10/03/2025;
- “Kogeneracja gazowa i technologie wodorowe” Polenergia, https://www.polenergia.pl/nasze-aktywa/wytwarzanie/kogeneracja-gazowa-technologie-wodorowe/, 10/03/2025;
- „Dlaczego tak bardzo potrzebujemy zielonego wodoru?” Puls Biznesu, https://www.pb.pl/dlaczego-tak-bardzo-potrzebujemy-zielonego-wodoru-1230278, 10/03/2025;
