Dlaczego topnieją lodowce?
Szwajcarskie lodowce w latach czterdziestych topniały szybciej niż obecnie – wynika z badań naukowców ze szwajcarskiego federalnego instytutu technologii (ETH Zurych). Przyczyn tego stanu upatrują oni w ilości aerozoli w atmosferze; im więcej aerozoli tym słabsze promieniowanie i wolniejsze topnienie lodowców.
Naukowcy przez około 100 lat badali przyrost śniegu zimą i topnienie latem na wysokości około 3000 metrów nad poziomem morza na lodowcach Great Aletsch i Silvretta. Zgromadzone dane wykorzystał Matthias Huss jako część swojej pracy doktorskiej. Badał wpływ zmian klimatycznych w ostatnim stuleciu na lodowce.
W swoim badaniu naukowiec uwzględnił natężenie promieniowania słonecznego docierającego do Ziemi, a mierzonego w Davos od 1934 roku. Studia prowadzone przez minione dwa dziesięciolecia wykazały, że promieniowanie słoneczne zmienia się istotnie, kiedy napotyka na swojej drodze aerozole lub chmury i to przypuszczalnie oddziałuje na zmiany klimatyczne.
Nowe badanie opublikowane w piśmie „Geophysical Research Letters” wskazuje, że w latach czterdziestych ubiegłego wieku, szczególnie latem 1947 roku lodowce utraciły rekordową ilość swojej masy, licząc od początku pomiarów, czyli od 1914 roku. W tym czasie temperatury w badanym rejonie były niższe niż w kolejnym dwudziestoleciu.
„Zaskakujące jest to, że ten paradoks temperaturowy może być łatwo wytłumaczony zmianami promieniowania słonecznego” – mówi Huss. Podstawą do jego obliczeń był wysoki poziom promieniowania krótkofalowego w miesiącach letnich, które – zdaniem specjalisty – jest odpowiedzialne za szybki postęp topnienia lodowca. W latach czterdziestych poziom promieniowania krótkofalowego był o 8 proc. wyższy nie średnia długoterminowa. Przeliczając to na całe dziesięciolecie lat czterdziestych, naukowiec stwierdził, że topnienie postępowało o 4 proc. szybciej w porównaniu z wcześniejszymi latami.
Huss podkreśla, że wyniki jego badania nie powinny prowadzić do stwierdzenia, iż obecne topnienie lodowców wywołane globalnym ociepleniem nie jest poważnym problemem. Lodowce topnieją pod wpływem różnych czynników, a nie wyłącznie jednego, czyli albo globalnego ocieplenia albo stężenia aerozoli.
Czynnik wpływu temperatury na topnienie lodowców nabrał istotnego znaczenia około 30 lat temu. Doprowadziło to do 12 proc. zmniejszenia ilości opadów, zarówno śniegu, jaki i deszczu.
