promieniowanie
Promieniowanie — Promieniowanie – energia emitowana przez dany układ materialny w postaci fali elektromagnetycznej (promieniowanie elektromagnetyczne) lub strumienia cząstek (promieniowanie korpuskularne). Promieniowanie to proces emisji energii.
Promieniowanie i jego rodzaje
Promieniowanie definiowane jest jako energia emitowana przez dany układ materialny w postaci fali bądź strumienia cząstek; mianem promieniowania określany jest również sam proces emisji energii. W zależności od rodzaju emitowanych cząstek wyróżnia się:
- promieniowanie elektromagnetyczne – promieniowanie emitowane w postaci fali elektromagnetycznej, wywołujące zmiany pola elektrycznego i magnetycznego,
- promieniowanie korpuskularne – promieniowanie emitowane w postaci strumienia cząstek,
- promieniowanie mieszane (złożone) – promieniowanie emitowane w postaci fali elektromagnetycznej oraz strumienia cząstek (elektromagnetyczne i korpuskularne).
Promieniowanie, w zależności od zdolności jonizacji ośrodka materialnego, dzieli się na:
- promieniowanie niejonizujące – promieniowanie nie wywołujące jonizacji atomów lub cząsteczek ośrodka; np. promieniowanie cieplne i słoneczne, wyładowania atmosferyczne
- promieniowanie jonizujące – promieniowanie o bezpośredniej lub pośredniej zdolności jonizacji atomów lub cząsteczek ośrodka; cechuje się bardzo wysoką energią promieniowania; np. promieniowanie rentgenowskie (X), promieniowanie alfa (α), beta (β), gamma (γ), promieniowanie neutronowe, promieniowanie kosmiczne.

Promieniowanie elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne (fotonowe) jest promieniowaniem wywołującym zaburzenia pola elektromagnetycznego, emitowane w postaci fali elektromagnetycznej o określonej długości i amplitudzie (promieniowanie monochromatyczne) bądź mieszanin fal o różnych długościach (promieniowanie polichromatyczne). Ten rodzaj promieniowania wywoływany jest przez zmiany w stanie jądra atomowego oraz powłok elektronowych atomów lub cząsteczek, a także przez zmiany stanu oscylacyjnego i rotacyjnego cząsteczek.
Wyróżnia się następujące rodzaje promieniowania elektromagnetycznego:
- promieniowanie radiowe – fale o długości większej niż 10⁻⁴ m;
- promieniowanie mikrofalowe – fale o długości od 10⁻⁴ m do 0,3 m;
- promieniowanie cieplne (termiczne, temperaturowe) – promieniowanie o widmie zależnym od temperatury, emitowane przez każde ciało o temperaturze wyższej od zera bezwzględnego; ciała o temperaturze pokojowej emitują promieniowanie podczerwone, ciała o niskich temperaturach – emitują mikrofale, ciała o wysokich temperaturach (ponad 600°C) – emitują światło widzialne;
- promieniowanie podczerwone (podczerwień) – niewidzialne promieniowanie o długości fali 0,76 – 2000 μm emitowane przez każde ciało w wyniku wzbudzenia cieplnego elektronów;
- światło widzialne – promieniowanie widzialne o długości fali 400–700 nm;
- promieniowanie nadfioletowe (promieniowanie UV, ultrafiolet) – niewidzialne promieniowanie o długości fali 10-400 nm;
- promieniowanie laserowe – emisja wymuszona fotonów przez ośrodek materialny w wyniku oddziaływania z fotonem inicjującym; fale z zakresu widma światła widzialnego, podczerwieni i ultrafioletu;
- promieniowanie rentgenowskie (promienie X) – promieniowanie o długości fali ok. 10 pm-10 nm;
- promieniowanie synchrotronowe – wywoływane przez naładowane elektrony poruszające się w polu magnetycznym z prędkością bliską prędkości światła w próżni; fale z zakresu widma podczerwieni, światła widzialnego, ultrafioletu i promieni X;
- promieniowanie gamma (γ) – promieniowanie o dużej energii i długości fali niższej od 0,1 nm; emitowane przez wzbudzone lub promieniotwórcze jądra atomowe podczas rozpadu promieniotwórczego lub reakcji jądrowych.

Promieniowanie korpuskularne
Promieniowanie korpuskularne jest promieniowaniem emitowanym w postaci strumienia cząstek. W zależności od rodzaju emitowanych cząstek wyróżnia się:
- promieniowanie alfa (α) – strumień dodatnio naładowanych cząstek α (jąder atomów helu) emitowany przez niektóre izotopy promieniotwórcze;
- promieniowanie beta (β) – strumień ujemnie lub dodatnio naładowanych cząstek (elektronów lub pozytonów) emitowany przez jądra niektórych izotopów promieniotwórczych;
- promieniowanie neutronowe – strumień wolnych neutronów emitowany w wyniku rozszczepienia jądra atomowego oraz reakcji rozpadu i syntezy jądrowej.
Promieniowanie złożone
Promieniowanie złożone (mieszane) jest promieniowaniem emitowanym zarówno w postaci fali elektromagnetycznej (promieniowanie elektromagnetyczne) oraz strumienia cząstek (promieniowanie korpuskularne).

Wyróżnia się następujące rodzaje promieniowania złożonego:
- promieniowanie naturalne otoczenia – promieniowanie złożone z promieniowania kosmicznego, promieniowania skorupy ziemskiej oraz promieniowania izotopów promieniotwórczych (radionuklidów) występujących w środowisku naturalnym
- promieniowanie kosmiczne – promieniowanie docierające do powierzchni Ziemi z przestrzeni kosmicznej, składające się z cząstek kosmicznych (promieniowanie kosmiczne pierwotne) oraz cząsteczek atmosfery zjonizowanych pod wpływem pierwotnego promieniowania kosmicznego (promieniowanie kosmiczne wtórne);
- promieniowanie słoneczne – strumień fal elektromagnetycznych i cząstek elementarnych (strumień energii promienistej) docierający ze Słońca na powierzchnię Ziemi
- promieniowanie jądrowe – wysokoenergetyczne promieniowanie emitowane podczas przemian jądrowych (rozpad promieniotwórczy, reakcje jądrowe), składające się z cząstek elementarnych (protonów, elektronów, neutronów, fotonów) oraz fragmentów jąder pochodzących z rozpadu.




to pierwszy tekst o rodzajach promieniowania, krótko zwięźle i na temat, z fajnym podziałem dla zwykłego śmiertelnika.:-)