Oceany są coraz cieplejsze. „Jesteśmy na niezbadanym terytorium”

W tym miesiącu globalna powierzchnia mórz osiągnęła rekordowo wysoką temperaturę. Jeszcze nigdy powierzchnia wód nie ocieplała się tak bardzo i tak szybko – alarmują naukowcy.

Gwałtowne przyspieszenie wzrostu temperatur oceanów w ostatnim miesiącu jest anomalią, której naukowcy jeszcze nie wyjaśnili. Dane zebrane przez amerykańską Narodową Administrację Oceaniczną i Atmosferyczną (NOAA), znane jako seria Optimum Interpolation Sea Surface Temperature (OISST), zebrane przez satelity i boje, wykazały temperatury wyższe niż w jakimkolwiek poprzednim roku, w serii pomiarów, które sięgają 1981 roku.

Uważa się, że w tym roku świat stoi na krawędzi zjawiska pogodowego El Niño – cyklicznego systemu pogodowego na Pacyfiku, który ma globalny wpływ na ocieplenie. Ale system El Niño jeszcze się nie rozwinął, więc ta oscylacja nie może wyjaśnić niedawnego szybkiego ocieplenia w okresie, kiedy temperatury oceanów zwykle spadają.

 „To sprawiło, że naukowcy drapią się po głowach. Fakt, że ociepla się tak wcześnie, jest prawdziwą niespodzianką. Może to być krótkotrwały ekstremalny wzrost lub może to być początek czegoś znacznie poważniejszego”. – powiedział prof. Mike Meredith z British Antarctic Survey.

Dlaczego ocieplenie oceanów jest takim problemem? Z wielu powodów. Woda morska rozszerza się w wyższych temperaturach, przyspieszając wzrost poziomu mórz, a cieplejsza woda na biegunach przyspiesza topnienie czap lodowych. Wyższe temperatury mogą być również tragiczne dla ekosystemów morskich, ponieważ przystosowanie się gatunków do nowych warunków może być trudne lub wręcz niemożliwe.

Niektórzy naukowcy sugerują, że gwałtowne ocieplenie może być oznaką kryzysu klimatycznego, który postępuje szybciej niż przewidywano. W ostatnich dziesięcioleciach oceany działały jako swego rodzaju globalny bufor chroniący przed kryzysem klimatycznym, zarówno poprzez pochłanianie ogromnych ilości dwutlenku węgla, jak i magazynowanie około 90% nadwyżki energii i ciepła, tłumiąc niektóre skutki globalnego ocieplenia na lądzie. Niektórzy naukowcy obawiają się, że zbliżamy się do granicy zdolności oceanów do pochłaniania ciepła i dwutlenku węgla.

Meredith powiedział, że jest jeszcze za wcześnie, by to stwierdzić. „Tempo [wzrostu temperatury] jest szybsze, niż przewidywałyby modele klimatyczne” – powiedział. „Powodem do niepokoju jest to, że jeśli to się utrzyma, będzie to znacznie wyprzedzać [przewidywaną] krzywą klimatu dla oceanu. Ale jeszcze nie wiemy, czy tak się stanie”.

Alarm podniesiono po raz pierwszy kilka tygodni temu. Naukowcy zajmujący się klimatem zauważyli, że wstępne dane z NOAA wykazały, iż średnia temperatura na powierzchni oceanu wynosiła od początku kwietnia 21,1°C – pobijając poprzedni rekord 21°C z 2016 roku.

Simon Good, ekspert ds. obserwacji oceanów w brytyjskim Met Office, powiedział na łamach The Guardian: „Przez ostatnie trzy lata tropikalny Pacyfik znajdował się w przeciwnej fazie z La Niña przynoszącą chłodniejsze warunki. Przy dużym potencjale zdarzenia El Niño możemy spodziewać się, że temperatura powierzchni mórz chwilowo wzrośnie, z konsekwencją efektu domina dla globalnej temperatury jako całości”.

Niektóre badania wykazały, że świat ociepla się skokowo, gdzie na przestrzeni lat niewiele się zmienia, a następnie pojawiają się nagłe skoki w górę, jak stopnie na schodach, ściśle związane z rozwojem El Niño.