Rewolucyjne odkrycie: czy klej na owady wyeliminuje chemiczne pestycydy?
Lepki olej rozpylany na rośliny może stanowić alternatywę dla chemicznych pestycydów. Wystarczy spryskać rośliny lepkim płynem, aby złapać małe szkodniki, takie jak wciornastki, bez wpływu na większe owady, takie jak pszczoły i motyle.
Naukowcy z Wageningen University & Research (WUR) i Leiden University opracowali barierę biologiczną, która chroni rośliny przed chorobami i szkodnikami. Chodzi o lepką substancję rozpylaną na liście, do której przyklejają się owady. Naukowcy mają nadzieję, że ten klej pomoże ograniczyć stosowanie toksycznych chemicznych pestycydów. Wyniki swoich badań opublikowali w czasopiśmie naukowym PNAS.
W lutym Komisja Europejska wycofała swoją propozycję ograniczenia o połowę stosowania chemicznych pestycydów. Jednakże cel polegający na ograniczeniu ich stosowania pozostaje niezmienny. W poszukiwaniu alternatyw naukowcy z WUR i Uniwersytetu w Leiden zwrócili się po inspirację do natury. „Mięsożerna rosiczka ma tak zwane włoski gruczołowe, które wydzielają lepką substancję łapiącą owady” – mówi Thomas Kodger, profesor nadzwyczajny chemii fizycznej i materii miękkiej. „Chcemy to naśladować, aby chronić nasze rośliny i uprawy w naturalny sposób”.
Naukowcy przekształcili roślinny olej ryżowy w żółtą, lepką substancję, przedmuchując go powietrzem i mieląc na małe cząstki za pomocą laboratoryjnego blendera. W rezultacie powstały koraliki o średnicy około jednego milimetra, które są równie lepkie jak taśma klejąca. Rozmiar jest idealny dla jednego z pospolitych szkodników: wciornastka.
Dotychczas badacze skupiali się głównie na tym typie szkodnika, jednak klej owadzi może działać również na inne szkodniki, np. na muszkę owocową Suzuki, która obecnie zagraża uprawie wiśni. Jednocześnie krople są na tyle małe, że nie przykleją się do nich pożyteczne owady.
Co więcej, w przeciwieństwie do chemicznych pestycydów, owady raczej nie rozwiną odporności na ten klej, uważa Kodger.
„Zwiększenie rozmiaru ciała pozostaje jedną z niewielu metod ucieczki z tej lepkiej pułapki”. Nie jest to tak proste, jak rozwinięcie tolerancji na substancję chemiczną. Jeśli w ogóle do tego dojdzie, zajmie to wiele pokoleń i nastąpi tylko wtedy, gdy klej owadobójczy zostanie zastosowany na dużą skalę.
Jak wygląda praktyczne zastosowanie kleju na owady?
Po aplikacji lepka substancja utrzymuje się na liściach przez trzy miesiące i nie jest zmywana przez deszcz. To wystarczająco długo, aby zwalczać szkodniki aż do zbiorów. Spryskując uprawy klejem na owady, zanim rozwiną się owoce, rolnicy minimalizują ryzyko przedostania się pestycydu do żywności. Nie można jednak wykluczyć kontaktu z żywnością. „Przewaga naszych pestycydów nad pestycydami chemicznymi polega na tym, że te małe żółte krople są widoczne” – mówi Kodger. „Możesz to zmyć wodą i mydłem do naczyń”. Kodger spodziewa się, że nie będzie bardziej szkodliwy niż tłuszcz do smażenia, ponieważ pochodzi z oleju roślinnego, ale naukowcy nadal muszą zbadać, na ile dokładnie (nie)zdrowy jest on.
W przyszłości rolnicy będą mogli rozpylać lepki pestycyd na swoich polach. Można to zrobić za pomocą istniejących opryskiwaczy chemicznych. Specjalny dodatek zawarty w mieszance sprawia, że koraliki nie sklejają się ze sobą i nie zatykają maszyb. Niemniej jednak badacze muszą ocenić wpływ na środowisko. „Wolimy nie wyrzucać na pola dużych ilości oleju spożywczego” – mówi Kodger. Dlatego w nadchodzących latach będą badać, jak szybko olej rozkłada się w glebie.
Ekologia.pl (JSz)
- "Scientists develop sticky pesticide to combat pest insects"; https://www.wur.nl/en/newsarticle/scientists-develop-sticky-pesticide-to-combat-pest-insects.htm; 17-05-2024;
