Rosiczka okrągłolistna roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja rosiczki okrągłolistnej

Nie tylko zwierzęta, ale również rośliny mogą być drapieżne. Doskonałym przykładem jest rosiczka okrągłolistna, która „poluje” na owady. Ta niepozornie wyglądająca roślina czyha na swoja ofiarę, wabiąc ją i kusząc specyficznym zapachem. Jednak rosiczka okrągłolistna, znana też jako czarci kwiat, słoneczna rosa czy diabli kwiat, to nie tylko pogromca owadów, to także ciekawa roślina posiadająca cenne właściwości lecznicze.

O rosiczce okrągłolistnej słów kilka

Rosiczka okrągłolistna to popularna roślina, która głównie żywi się owadami – muchami, komarami, mrówkami czy mszycami, wyłączywszy zwierzęta mające pancerzyk chitynowy. Wynika to z faktu jego niestrawności – po prostu soki trawienne kwiatu nie są w stanie z nim poradzić, więc rosiczka okrągłolistna nie poluje na takie osobniki. Obecnie występuje na prawie wszystkich kontynentach (poza Antarktydą), ale naturalnie rośnie w stanie dzikim w całej Europie, w Ameryce Północnej i Południowej. Najwięcej zróżnicowanych gatunków, bo aż ponad 100, można spotkać w Australii. W Polsce występują trzy gatunki tej rośliny, które upodobały sobie tereny bagienne, wilgotne, podmokłe i stosunkowe ciepłe. Co ciekawe, na terenie naszego kraju rosiczka okrągłolistna objęta została całkowitą ochroną.

Potoczna nazwa rosiczki drosera, wywodzi się z języka greckiego od słowa drosos – rosa lub droseros – co znaczy zwilżony rosą. Wiąże się to z tym, że krople pojawiające się na włoskach gruczołowych wyglądają właśnie jak krople rosy.

Rosiczka okrągłolistna zazwyczaj osiąga do 15 cm wysokości i stanowi bylinę. Niektóre jej odmiany wytwarzają także podziemne bulwy i kłącza, które dodatkowo się rozrastają. Cechą charakterystyczną tej rośliny to krótka łodyga. Kwiat jest zazwyczaj drobny – posiada około 1 cm średnicy, ale w większych gatunkach osiąga do 5 cm. Najczęściej kwiat wyrasta pojedynczo z łodygi lub rzadziej występuje w skupiskach kwiatostanów przybierających kolor różowy, biały lub czerwony. Po zapyleniu w miejsce kwiatów pojawiają się owocowe torebki zawierające drobne i liczne nasiona. Okres kwitnięcia rosiczki okrągłolistnej trwa od maja do sierpnia. 

W jaki sposób „poluje” rosiczka okrągłolistna?

Rosiczki okrągłolistne wyróżniają się czułkami wydzielające lepki śluz, który obejmuje małe wypustki na liściach roślin. Liście te mają zazwyczaj intensywnie zieloną barwę oraz posiadają blaszki, które są rozwidlone i zwinięte. Ich średnica wynosi od 2 do 10 cm, zaś liście stanowiące pułapkę pokryte są cienkimi włoskami, kształtem przypominającymi igiełki. To właśnie czułki na liściach oblepione są lepką i pachnącą substancją, która przyciągają owady. Dodatkowo najczęściej posiadają czerwone zabarwienie, a to czyni je dodatkowo atrakcyjne dla potencjalnych ofiar. Uwięziony w takiej pułapce owad nie ma już szans. Za pomocą lepkiej wydzieliny jest unieruchamiany, następnie roślina zamyka liść, a kwas mrówkowy rozpoczyna proces trawienia ciała insekta. Taki proces trwa około trzech godzin. Liść ponownie otwiera się po około 24 godzinach, powracając do pierwotnego położenia. Co ciekawe, poza rosiczkami, jedynie muchówki (Dionaea muscipula) posiadają tego typu specyficzne organy liściowe.

Rosiczka okrągłolistna w naturalnym środowisku. Źródło: shutterstock

W jaki sposób należy uprawiać rosiczkę okrągłolistną?

Rosiczka okrągłolistna jest rośliną wymagającą. Mimo skomplikowanej pielęgnacji cieszy się dużą popularnością nie tylko w uprawie hodowlanej, ale również amatorskiej – w domowym zaciszu. Wszystko przez jej zdolność do łapania i zjadania owadów, a to stanowi nie tylko o jej wyjątkowości, ale przede wszystkim użyteczności. Posiadając w domu rosiczkę okrągłolistną, w łatwy sposób można pozbyć się z niego komarów, much i innych owadów.

By rosiczka okrągłolistna długo i zdrowo rosła, warto postawić ją w dobrze oświetlonym miejscu, ale nie w pełnym słońcu. W pomieszczeniu powinna panować bardzo duża wilgotność powietrza. Jeżeli nie potrafimy oszacować stan wilgotności w pokoju, doniczkę z rosiczką warto umieścić w dużym, szklanym naczyniu. Idealne podłoże to mieszanka torfu z piaskiem w stosunku 2:1, roślina wymaga kwaśnego odczynu. Podlewanie rośliny polega na wlewaniu na podstawkę wody destylowanej, przegotowanej lub deszczówki – nie może to być bieżąca woda z kranu! Podłoże musi być ciągle wilgotne, nie wolno dopuścić do jego przesuszenia. Raz na jakiś czas roślinę warto zraszać. Odpowiednia temperatura dla rosiczki to około 20°C w okresie letnim, zaś zimą w granicach 15°C. Doniczka, w której znajduje się roślina powinna mieć średnicę nie mniejszą niż 15 cm. Co więcej, trzeba uważać, aby liście rośliny nie stykały się z szybą, ponieważ latem może dojść do porażenia ich przez słońce.

Bardzo ważne jest, by rosiczki nigdy nie nawozić! Azot konieczny do wzrostu roślina czerpie z upolowanych owadów, natomiast wszystkie pozostałe minerały pobiera z podłoża.

Rosiczka okrągłolistna to roślina dobra na wszystko?

Rosiczka okrągłolistna to nie tylko roślina polująca na owady. Ma swoje zastosowanie także w ziołolecznictwie. Surowcem leczniczym jest jej ziele, które zawiera pochodne 1,4-naochinonu, takie jak: plumbagon czy droseron, oraz awonoidy: kwercetynę i kemfrol. Poza tym rosiczka zawiera wiele pochodnych naftochinonu, kwasu chlorogenowego, flawonoidów, antocyjanów i triterpenów. Trzeba jednak wiedzieć, że związki zawarte w zielu rośliny są bardzo nietrwałe oraz szybko ulegają utlenieniu i rozpadowi pod wpływem wysokiej temperatury i ciepła. Wymienione związki chemiczne doskonale radzą sobie z wszelkimi chorobami układu oddechowego.

Już od wieków w medycynie tradycyjnej wytwarzano wywary z ziela rosiczki okrągłolistne, które stosowano jako środki antybakteryjne, rozkurczowe i uspokajające. Ziele stosowano w leczeniu grypy, przeziębienia, krztuśca, anginy, gruźlicy, szkarlatyny, zapalenia oskrzeli, płuc, gardła, migdałków. Co więcej, podjęto również próby leczenia nowotworów przy pomocy tego ziela – stosowano maceraty i sok ze świeżego ziela. Współczesne badania potwierdzają, że związki chemiczne wytwarzane z rośliny silne działają antyprątkowo, a to oznacza, że doskonale sprawdzają się w leczeniu gruźlicy. Substancje zawarte w roślinie zapobiegają również występowaniu skurczy oskrzeli. Dodatkowo ziele rosiczki okrągłolistnej wspomaga oczyszczanie dróg oddechowych i ułatwia wydzielanie śluzu oraz wspomaga regenerację uszkodzonych rzęsek nabłonka wielowarstwowego urzęsionego, naturalnie występującego w drogach oddechowych. Dzięki temu, niweluje ryzyko rozwoju nowotworów. Rosiczka okrągłolistna znalazła szerokie zastosowanie nie tylko w leczeniu chorób układu oddechowego. Stosowanie z naparów ziela rosiczki okrągłolistnej zaleca się przede wszystkim palaczom czy osobom pracującym w takich branżach jak hutnictwo i górnictwo oraz zamieszkującym tereny kraju, na których występuje toksyczne zjawisko smogu. Dodatkowo ziele można stosować w leczeniu niestrawności oraz by zapobiec bólom żołądkowym. W postaci naparów i parówek znakomicie sprawdza się w leczeniu wszelkich schorzeń dermatologicznych, np. na obrzęknięte powieki.

Warto wiedzieć, że katalizatorem do powstawania i rozwoju nowotworów jest metaplazja komórkowa, którą wywołują patologiczne bodźce środowiska zewnętrznego, np. zanieczyszczenia powietrza. Szkodliwość tych bodźców zostaje zmniejszona dzięki regularnemu przyjmowaniu ziela z rosiczki okrągłolistnej. Ziele suszone rosiczki okrągłolistnej można kupić w aptekach, sklepach zielarskich oraz sklepach internetowych.

Czy warto posiadać rosiczkę okrągłolistną w domu?

Trzeba przyznać, że rosiczka okrągłolistna jest nietypową i oryginalną rośliną. Nie chodzi tylko o to, że poluje na owady, ale przede o jej wyjątkowy wygląd. Pomimo że jest rosiczka jest kapryśna i niełatwa w hodowli, warto jednak mieś taką roślinę w domu, jeśli chcemy się pozbyć natrętnych owadów.

Jeśli chodzi o stosowanie ziela rosiczki okrągłolistnej , to od czasu do czasu warto po nią sięgać. Jeśli jednak mieszkamy w dużych miastach, w którym występuje zjawisko smogu, nałogowo palimy papierosy, albo pracujemy w górnictwie czy hutnictwie, napary z rosiczki okrągłolistnej trzeba regularnie stosować. Na pewno nam to nie zaszkodzi, a możemy zapobiec wielu przykrym i uporczywym dolegliwościom.

Ekologia.pl poleca

Ekologiczny dom

Gdzie stoi pierwszy „dom bez żarówki”?

Ekologiczny dom

Powstanie najbardziej proekologiczny budynek w stolicy

Rosiczka podczas posiłku. Źródło: shutterstock

Przykładowe gatunki rosiczki okrągłolistnej

Wśród interesujących gatunków tej rośliny można wymienić m.in.:

• petiolaris – w naturalnych warunkach osobniki z tej grupy żyją głównie w Australii i wyróżniają się przepięknymi kolorami oraz nietypowymi, nieco futurystycznymi kształtami; wymagają dużych ilości światła przez długi czas, dlatego są stosunkowo trudne w uprawie domowej,
• pigmejska (miniaturowa) – podobnie jak w przypadku petiolaris odmiany zaliczane do tego gatunku rosną w Australii i uwielbiają słońce; mają niewielkie rozmiary i intensywne, wysoko oceniane przez botaników ubarwienie,
• z lasów deszczowych – choć również pochodzi z Antypodów, w odróżnieniu od osobników z gatunków pigmejskiego i petiolaris odmiany z tej grupy potrzebują mniej światła, co wynika z faktu, że w naturalnych warunkach rosną w lasach deszczowych,
• bulwiasta – tego rodzaju rosiczki okrągłolistnej poza Australią spotykane są także w Afryce i Azji, dlatego wymagają dużych ilości światła i dobrze znoszą susze,
• tropikalna – odmiany z tego gatunku przechodzą wegetację przez 12 miesięcy w roku, w związku z czym należy im zapewnić jednorodne, niezmienne warunki bytowe przez cały czas,
• klimatu umiarkowanego – jak sama nazwa wskazuje, rosiczki okrągłolistnej z tej grupy żyją przede wszystkim w Ameryce Północnej i Europie; przystosowały się do panującego na tych kontynentach klimatu poprzez przechodzenie w spoczynek w okresie zimowym, w którego trakcie formują pąki zabezpieczające przed chłodem.

Rosiczka okrągłolistna – pytania i odpowiedzi

1. Ile kosztują te rośliny?

W zależności od gatunku za jednego osobnika trzeba zapłacić od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych – tyle kosztuje rosiczka okrągłolistna. Cena jest więc atrakcyjna.

2. Jak długo żyje ten mięsożerny kwiat?

Jeżeli dysponuje odpowiednimi warunkami bytowymi, może przetrwać nawet 50 lat.

3. Czy dozwolone jest zrywanie dziko występujących kwiatów tego gatunku?

Nie, ponieważ uznano go za zagrożony wyginięciem, przede wszystkim z uwagi na coraz bardziej kurczące się obszary torfowe, które najbardziej lubi rosiczka okrągłolistna. Uprawa domowa jest oczywiście w pełni legalna.

Ekologia.pl poleca

Ekologiczny dom

Ekologiczne płyty meblowe - zobacz jak odmienią Twoje mieszkanie

Ekologiczny dom

Całoroczny domek z drewna – sprawdź, gdzie znajdziesz projekt

Ekologiczny dom

Funkcjonalne naczynia z aluminiowych puszek

Ekologiczny dom

Jak zrobić domowy proszek do prania

Ekologiczny dom

Czym pomalować mieszkanie?

Ekologiczny dom

Growbox – jak uprawiać rośliny bez światła dziennego?

Ekologiczny dom

Kręć kilometry i zaparkuj klimatycznie

Ekologiczny dom

Eskapizm jako nowy trend wnętrzarski

Ekologiczny dom

Czar ziół w dawnej Polsce

Ekologiczny dom

Kupujemy, konsumujemy i... śmiecimy

Ekologiczny dom

Nagrody za chodzenie i jazdę na rowerze

Ekologiczny dom

Austriackie firmy przesiadają się na rowery

Zobacz więcej