Wygląda niepozornie, przez wielu uważana jest za całkowicie bezwartościową, a nawet trującą. Zainteresowanie nią wykazują przede wszystkim spacerujące między drzewami dzieci, które zaobserwowały, że po naciśnięciu owocnik wydaje specyficzny dźwięk i wypuszcza biały pyłek. O jakim grzybie mowa? Chodzi oczywiście o purchawki. Czas rozprawić się z powszechnie znanymi na ich temat mitami. Dowiedz się więcej, czym naprawdę się one wyróżniają, w jakich warunkach żyją i w jaki sposób można je przyrządzać i podawać na talerzu.

Purchawki – co to za grzyby? Co z nich zrobić?

O wartości, jaką prezentują, wiedzą przede wszystkim doświadczeni grzybiarze. Faktem jest bowiem, że są to grzyby jadalne i tym, którzy odkryją ich prawdziwą „twarz”, oferują doznania smakowe dorównujące powszechnie cenionym borowikom czy koźlarzom. Wywodzą się z rodziny pieczarkowatych i w Polsce występują bardzo często. Odpowiednio wcześnie zerwane, mają intensywny i aromatyczny smak – można je przyrządzać na dziesiątki sposobów.

Według wielu osób najlepsze są najprostsze rozwiązania. Grzybiarze wychodzący z tego założenia przygotowują je na patelni, lekko podsmażając na maśle. Jadalne purchawki można również pokroić w plastry i upiec obłożone ciastem. Oprócz tego nadają się świetnie jako składnik mięsnych sosów bądź dodatek do obiadu.

Grzyb purchawka – występowanie

Gatunek omawianego grzyba nie ma szczególnych wymagań i potrafi pojawić się naprawdę wszędzie. Idealna dla niego okazuje się większość polan, podleśnych łąk czy wysuszona ściółka leśna. Upodobały sobie miejsca takie jak niewysokie trawy, rozkładające się pnie drzew czy zarośla. Wiele źródeł, w tym nawet znana wszystkim Wikipedia, podają, że przez niewygórowane potrzeby jadalna purchawka stała się grzybem, który można spotkać na całym globie w większości miejsc o umiarkowanym klimacie. W zależności od rodzaju organizmy te mogą rozwijać się w grupach liczących nawet do kilkunastu owocników, ale rosną także pojedynczo.

Kiedy najlepiej zbierać purchawki?

Pochodzące z rodziny pieczarkowatych grzyby purchawka zaczynają pojawiać się we wcześniej wymienionych miejscach już w okolicach maja i czerwca. Poszczególne odmiany rosną przez całe lato, a niektóre podgatunki odnajdziesz w lesie przy pniach drzew lub na polanie późną jesienią – końcem września, a nawet w październiku.

Rodzaje grzyba purchawki w Polsce

W Polsce występuje około 14 rodzajów, które różnią się wyglądem i walorami smakowych. Najbardziej rozpoznawalna jest jadalna purchawka chropowata, która przypomina drobną kuleczkę osadzoną na cieniutkiej łodyżce. Łatwo rozpoznać także odmianę oczkowaną wyglądającą jak sporych rozmiarów kulka. Warto wspomnieć też o olbrzymiej, zwanej niekiedy czasznicą olbrzymią. Należy ona do grona największych grzybów jadalnych na świecie. Dorodny okaz może mieć nawet 30 cm średnicy. Co ciekawe, do 2014 roku rodzaj ten był pod ścisłą ochroną.

Czy wszystkie purchawki to grzyby jadalne?

Tak, wszystkie znane grzyby purchawki (prócz gruszkowatej, której nie poleca się spożywać) są jadalne, jednak tylko do czasu. Aby cieszyć się ich smakiem, należy zebrać je, zanim owocniki dojrzeją. Okaz zdatny do spożycia powinien być jednolicie biały w środku. Ponadto niektóre gatunki nie mają wybitnych walorów smakowych i nie opłaca się ich zrywać.

Purchawki - pytania i odpowiedzi

Dlaczego nadepnięte purchawki wydają specyficzny dźwięk?

Podczas nadepnięcia dojrzałego owocnika wydobywają się z niego zarodniki. Pod zbyt dużym naciskiem zewnętrzna część rozwiniętego grzyba pęka. Stąd specyficzny odgłos.

Czy purchawka ciemna w środku jest jadalna?

Ciemny lub żółtawy kolor wnętrza oznacza, że zaczęło dojrzewać i wypełniać się zarodnikami. Taki owocnik nie nadaje się już do jedzenia. Należy zbierać tylko młode okazy.

Jak można przyrządzać grzyby purchawki?

Pokrojone w plasterki warto usmażyć na patelni, ale można także suszyć i stosować jako przyprawę. Składnik ten dobrze sprawdzi się jako urozmaicenie mięsnych potraw, zup warzywnych, czy podczas przyrządzania pysznego grzybowego gulaszu.