Wilgotność substancji stałych
Wilgotność substancji stałych definiowana jest jako stosunek masy cieczy (masy wody) zawartej w danej substancji do suchej masy tej substancji (wilgotność bezwzględna, wilgotność właściwa) zgodnie z poniższym wzorem:
Gleba składa się z trzech faz – fazy stałej o masie i objętości oraz fazy ciekłej o masie i objętości i fazy gazowej o objętości wypełniających wolną przestrzeń pomiędzy cząstkami fazy stałej, zajmującą objętość. Źródło: Wikimedia.org
Wilgotność gleby
Gleba jest porowatą strukturą trójfazową, składającą się z fazy stałej (cząstek mineralnych, organicznych i mineralno-organicznych), fazy ciekłej (wody i roztworu glebowego – wody glebowej wraz z rozpuszczonymi w niej związkami mineralnymi i organicznymi) oraz fazy gazowej (powietrza glebowego – mieszaniny gazów i pary wodnej).Wilgotność gleby (zawartość wody w glebie) można wyrazić procentowo w stosunku do suchej masy gleby (wilgotność absolutna wagowa), objętości gleby (wilgotność absolutna objętościowa) bądź za pomocą stopnia wilgotności.
Wilgotność wagowa definiowana jest jako stosunek masy wody zwartej w glebie do masy fazy stałej gleby (po wysuszeniu w temperaturze 105°C) wyrażony w procentach wagowych:
- metody grawimetrycznej (suszarkowo-wagowej) – zawartość wody w glebie oznacza się na podstawie różnicy masy próbki gleby przed i po wysuszeniu w temperaturze 105°C;
- metody reflektometrii w domenie czasu TDR (Time Domain Reflectometry) – zawartość wody oznacza się na podstawie pomiaru prędkości rozchodzenia się impulsu elektromagnetycznego w badanej próbce gleby, zależnej od stałej dielektrycznej tej próbki.
Miernik wilgotności gleby, fot. shutterstock
Wilgotność substancji gazowych (powietrza)
Wilgotność substancji gazowych (np. powietrza) definiowana jest jako stosunek masy pary wodnej zawartej w pewnej objętości gazu do objętości tego gazu (wilgotność bezwzględna), jako procentowy stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej w danym gazie do prężności pary wodnej nasyconej w tej samej temperaturze (wilgotność względna) oraz jako stosunek masy pary wodnej do masy wilgotnego gazu (wilgotność właściwa).Wilgotność bezwzględna powietrza definiowana jest jako ilość pary wodnej zawartej w danej objętości powietrza zgodnie ze wzorem:
- higrometry grawimetryczne (absorpcyjne) – oznaczanie polega na pomiarze ilości pary wodnej pochłoniętej z powietrza przez dany materiał absorbujący;
- higrometry termometryczne – oznaczanie polega się na pomiarze temperatury, np. psychrometry (pomiar ochłodzenia ciała, z którego paruje woda), higrometry punktu rosy (pojawianie się rosy na oziębianej polerowanej powierzchni metalu);
- higrometry elektryczne – oznaczanie polega na pomiarze właściwości elektrycznych danego gazu, zależnych od wilgotności, np. higrometry przewodnościowe, higrometry pojemnościowe;
- higrometry higroskopowe – oznaczanie dokonuje się na podstawie zależności danych właściwości materiałów od wilgotności, np. długości włosa lub włókna syntetycznego (higrometry włosowe).
Higrometr wykorzystywany do pomiaru wilgotności względnej powietrza, źródło: Wikimedia.org
Bibliografia
- Frederic P. Miller Agnes F. Vandome John McBrewster, ; “Earth's Atmosphere”; Alphascript Publishing, 2009.;
- Grażyna Łabno; “Ekologia. Słownik encyklopedyczny,”; Wydawnictwo Europa, Warszawa 2006.;
- Andrzej Mocek, Stanisław Drzymała, ; “Geneza, analiza i klasyfikacja gleb”; Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań 2010.;
- Elżbieta Myślińska; “Laboratoryjne badania gruntów”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.;
- “Nowa Encyklopedia Powszechna PWN”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.;
- promil
