Macierzanka tymianek (Thymus vulgaris)

Nazywany/a też: tymian, tymianek pospolity, tymianek właściwy

Kwiaty macierzanki. By Kurt Stüber [1] [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons
Miejscem pochodzenia tymianku są rejony Morza Śródziemnego. W formie dzikiej rośnie dzisiaj w Hiszpanii. Włoszech, Grecji, Turcji i Maroko. Roślinę uprawia się w wielu miejscach na świecie. Tymianek to jedna z nazw pospolitych, roślina naprawdę nosi nazwę – macierzanka tymianek.

  1. Wygląd
  2. Uprawa i zbiór
  3. Właściwości lecznicze
  4. Praktyczne zastosowanie
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Wygląd

Roślina to niski krzew, który dorasta do 30 cm wysokości. Łodyga posiada liczne rozgałęzienia, jest owłosiona. Liście ułożone są naprzeciwlegle na zdrewniałych łodygach. Są niewielkie i równowąskolancetowate, mają podwinięte brzegi. Kwiaty są niewielkie, mają barwę od liliowej do różowej. Zebrane są w kwiatostany. Owoce to rozłupki. Cala roślina wydaje aromatyczną woń.

Czy wiesz, że...
  • Tymianek pospolity zastosowanie ma również w kuchni. Jest często stosowany w kuchni afrykańskiej, europejskiej, francuskiej, hiszpańskiej, greckiej, włoskiej. Idealne nadaje się do przyprawiania mięsa, serów, sałatek, warzyw strączkowych i duszonych, farszów rybnych i drobiowych.
  • Suszony tymianek jest zdecydowanie bardziej aromatyczny od świeżego ziela.

Uprawa i zbiór

Roślina lubi gleby średnio-zwięzłe i przepuszczalne. Nie lubi natomiast gleb zakwaszonych i podmokłych. Idealne stanowisko na uprawę to ciepłe i nasłonecznione miejsce, które nie może być zbyt suche. Tymianek uprawia się z rozsady lub siewu. Można go posadzić na polu, jak i w domowym ogródku lub w doniczce na parapecie. Zbiór tymianku przeprowadza się w okresie kwitnienia rośliny.

Właściwości lecznicze

Ziele tymianku składa się z olejku lotnego, którego głównymi składnikami są tymol i karwakrol, garbników, goryczy, saponin i innych substancji. Składniki olejku odpowiadają za smak tymianku.

Ziele tymianku posiada wiele właściwości leczniczych. Działa przede wszystkim na bakterie i grzyby. Posiada właściwości żółciopędne oraz moczopędne. Dzięki właściwościom antyseptycznym, przeciwzapalnym i wirusobójczym, tymianek pomaga leczyć nieżyty gardła i jamy ustnej. Działa wykrztuśnie, dzięki czemu ułatwia wykrztuszanie zalegającej wydzieliny. Dzięki tym właściwościom często stosuje się go do leczenia kaszlu, który towarzyszy przeziębieniom czy grypie. Pomaga także w leczeniu chrypki. Sprawdza się w leczeniu chorób układu pokarmowego, ponieważ pomaga leczyć stany zapalne żołądka i jelit, zaburzenia trawienia, brak apetytu, wzdęcia oraz stany skurczowe żołądka i jelit. Tymianek pospolity działanie ma również profilaktyczne, ponieważ działa ochronnie na wątrobę. Roślina wykorzystywana jest również do zewnętrznego użytku. Okłady, kompresy oraz zwykłe przemywanie skóry nasączonym wacikiem z odwaru pomagają niwelować stany zapalne skóry, trądzik, egzemy, liszaje i łagodzić łojotokowe zapalenie skóry. Surowiec leczniczy ma również właściwości przeciwrobacze. Stosowanie wlewów do odbytu pomaga pozbyć się robaków oraz owsików u dzieci. Zewnętrznie tymianek stosuje się również do płukania jamy ustnej i gardła w przypadku infekcji bakteryjnych i grzybiczych.

Praktyczne zastosowanie

Napar z ziela tymianku na problemy trawienne, pomocniczo w grypie i przeziębieniu

Składniki:
  • 1 łyżka ziela tymianku
  • Woda

Ziele zalać szklanką wrzącej wody. Przecedzić. Pić 1-2 szklanki naparu na dzień.
Kwiaty macierzanki. By Kurt Stüber [1] [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons Kwiaty macierzanki. By Kurt Stüber [1] [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Kwiaty macierzanki. By Kurt Stüber [1] [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia CommonsTymianek. By Emilian Robert Vicol from Com. Balanesti, Romania (Thyme-Herb_82863-480x360) [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons
Kwiaty macierzanki. By Greenmars (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź