Biedronka siedmiokropka (Coccinella septempunctata)

Nazywany/a też: boża krówka

Fot. Michał Kaczorowski
Biedronka siedmiokropka posiada ciało jest półkoliste. Osiąga od 5 do 8 mm długości, co w rankingu umiejscawia ją pomiędzy biedronkami średnimi i dużymi. Przedplecze jest czarne, ozdobione dwiema białymi plamkami po bokach. Jak nazwa wskazuje, na czerwonych pokrywach ma 7 czarnych kropek: po 3 na każdej z pokryw i jedną na ich łączeniu. Czułki są małe i masywne.
  1. Występowanie
  2. Pokarm
  3. Rozród
  4. Systematyka
  5. Galeria zdjęć

Występowanie

Biedronka siedmiokropka występuje niemalże wszędzie: Europa, Azja, północna Afryka. Zawleczona również do Ameryki Północnej. Nie jest wybredna i zamieszkuje prawie każde środowisko. Warunek jest tylko jeden: muszą tam być mszyce. Tak więc możemy ją znaleźć i w ogrodzie, i w parkach, i w sadach, i na łąkach. Lasów raczej unikają. Boża krówka jest najpospolitszym europejskim gatunkiem Coccinellidae. Niestety, w ostatnim czasie wypierana jest przez inwazyjną biedronkę-arlekin. Choć problem ten dotyczy głównie Stanów Zjednoczonych, coraz realniejszy staje się także w Europie.
Czy wiesz, że...
  • Potocznie, biedronkę siedmiokropkę nazywa się "bożą krówką".
  • Biedronka siedmiokropka została wybrana jako reprezentantka entomofauny w 6 stanach USA (Delaware, Massachusetts, New Hampshire, Ohio, Pennsylvania i Tennessee).
  • Jak każde stworzenie, również siedmiokropka ma swoich wrogów – ptaki oraz chroniące mszyce mrówki. Biedronka jednak smacznym posiłkiem nie będzie – w jej ciele pływa trująca hemolimfa (odpowiednik krwi u owadów). Ale na co się przyda ta hemolimfa, skoro ptak o truciźnie się dowie dopiero z biedronką w żołądku? Dlatego te małe kolorowe chrząszcze ostrzegają jeszcze przed zjedzeniem; w okolicach odnóży, wydalają część hemolimfy na zewnątrz ciała. Taktyka dość skuteczna.
  • Duże zamieszanie zrobiła azjatycka kuzynka siedmiokropki – Harmonia axyridis, zwana również arlekinem. Jej ogromna żarłoczność miała być sprzymierzeńcem w walce z mszycami – dlatego sprowadzono ją do USA. Niestety, ten sympatycznie wyglądający owad okazał się być również bardzo agresywny – szybko pozbyła się konkurencji (czyli innych, rodzimych gatunków biedronek) i zaczęła myśleć o poszerzaniu swej działalności. W 2006 roku, dotarła również do Polski.
  • Od siedmiokropki różni ją ilość plam – ma ich zdecydowanie więcej, nawet do 23.
  • W krajach tropikalnych, znaleźć można biedronki zielone czy też niebieskie!
  • Nie wszystkie gatunki biedronek żywią się mszycami. Kilka gatunków (np. te należące do Epilachninae) preferują wegetarianizm.

Pokarm

Biedronka siedmiokropka to drapieżnik, ale bardzo pożyteczny. Żywi się mszycami, czerwcami, tarcznikami, wełnowcami. Ze względu na te pierwsze, są bardzo mile widziane w ogrodach czy parkach. Takie menu preferuje zarówno larwa, jak i owad dorosły. Należy jednak wspomnieć, że larwa zjada ich zdecydowanie więcej – dziennie pochłania ilość równą swojej wadze, a w ciągu swojego krótkiego życia, nawet do 600 szkodników!

Rozród

Dorosłe biedronki siedmiokropki zimują, często gromadnie w ściółce czy wśród opadniętych liści. Nierzadko trafiają też do mieszkań i strychów, wciskając się tam w każdą szparę w poszukiwaniu ciepła. Na wiosnę, dorosłe samice składają małe, okrągłe jaja koloru żółtego. Najczęściej na liściach roślin, na których występują mszyce – by potomstwo miało jedzenie na wyciągnięcie ręki od pierwszych chwil swojego życia. Larwy są niewielkie i dość grube. Po bokach znajdują się pomarańczowe plamki, tak samo w okolicach głowy. Barwa podstawowa jest różna – może być bardzo ciemna, niemalże czarna; jednak gdy zblednie, bardziej przypomina jasny fiolet. Cale ich ciało najeżone jest różnymi kolcopodobnymi wyrostkami. Prowadzą otwarty tryb życia – zamiast ukrywać się w ziemi czy w roślinach i pod korą drzew, jak to czynią larwy innych chrząszczy, te siedzą sobie na liściach i zajadają się mszycami. Gdy dochodzi czas przeobrażania, przyczepiają się do podłoża końcówką odwłoka i tworzą wokół siebie twardy pancerzyk. Również i to stadium jest kontrastowo ubarwione. Wreszcie, z poczwarki wychodzi dorosły owad. Nie przypomina go jednak wyglądem, i nie będzie jeszcze przez 12-16 godzin. Początkowo jest żółtawo-pomarańczowy, jednolity. Typowo ubarwione jest tylko przedplecze. Pół godziny po wyjściu wysuwa swe błoniaste skrzydła spod pokryw i je rozprostowuje. Czarne kropki zaczynają być widoczne dopiero po godzinie.
Biedronka siedmiokropka, Coccinella septempunctata, seven-spot ladybird Fot. Michał Kaczorowski

Galeria zdjęć

Biedronka siedmiokropka, Coccinella septempunctata, seven-spot ladybird

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Gromada:Owady
Rodzaj:Coccinella
Indeks nazw polskich - gromada Owady
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź