Rhodiola rosea — jakie właściwości ma różeniec górski?
Różeniec górski (Rhodiola rosea) — nazwa, która większości z nas kojarzy się z suplementem diety. Czy ktoś jednak zastanawiał się nad tym, co tak naprawdę znajduje się w tabletkach lub kapsułkach opisanych tą nazwą?
Jakie właściwości wykazuje ten adaptogen, jak stosować różeniec górski i z czym nie łączyć suplementacji?
Czym jest różeniec górski?
Różeniec górski, złoty korzeń, korzeń arktyczny, korzeń róży i Rhodiola rosea — wszystkie te określenia odnoszą się do jednej rośliny, która należy do rodziny gruboszowatych (Crassulaceae) i rośnie głównie w zimnym klimacie.
Korzeń różeńca górskiego jest klasyfikowany jako jeden z najskuteczniejszych adaptogenów. Adaptogen to naturalna substancja, która pomaga organizmowi przystosować się do stresu — niezależnie od jego źródła. Ich działanie (w tym działanie różeńca górskiego) opiera się na wspieraniu przebiegu procesów biologicznych w układzie nerwowym oraz wspieraniu pracy układu krążenia, zwiększając odporność organizmu na zmęczenie, stres czy infekcje. Adaptogeny poprawiają również ogólną kondycję fizyczną i psychiczną.
Gdzie występuje różeniec górski?
Rhodiola rosea rośnie naturalnie w surowym klimacie, głównie w regionach arktycznych — na Syberii, w górach Azji Środkowej oraz w północnych częściach Europy — Alpach, ale także Karpatach. Roślina ta preferuje skaliste, zimne obszary o dużej wysokości nad poziomem morza.
W produkcji suplementów diety wykorzystuje się głównie korzeń różeńca górskiego. To właśnie ta część rośliny zawiera najwyższe stężenie najbardziej istotnych aktywnych związków — rozawin i salidrozydów. W samej roślinie znajduje się znacznie więcej substancji czynnych (aż 109), jednak to właśnie te dwie odpowiadają za cenione działanie adaptogenne Rhodioli.
Chociaż różeniec górski może naturalnie występować w niektórych regionach naszego kraju, to jednak najczęściej widujemy go w formie suplementów diety. Należy jednak mieć świadomość, że jakość tych preparatów może się znacznie różnić.
Najważniejszym czynnikiem różnicującym jest zawartość substancji czynnych w zalecanej dziennej dawce. To właśnie ona warunkuje skuteczność działania suplementu. Dlatego warto zwracać uwagę na informacje dotyczące ilości rozawin i salidrozydów w produktach, które kupujesz. Pamiętaj, aby zawsze przyjmować zalecaną porcję i nie zwiększać dawkowania Rhodioli na własną rękę, ponad ilości, które są wskazane na opakowaniu. W tym przypadku lepiej jest wybierać suplementy diety o większym stężeniu substancji czynnych np. formeds niż eksperymentować z preparatami niższej jakości.
Warto również wiedzieć, że suplementy diety mogą zawierać wyciągi lub ekstrakty z danego surowca. Wyciąg z różeńca górskiego jest uzyskiwany poprzez macerację korzenia, natomiast ekstrakty powstają w wyniku bardziej zaawansowanych procesów, które koncentrują substancje aktywne. Wybór odpowiedniego preparatu powinien być oparty na składzie oraz zawartości kluczowych związków, które zapewnią oczekiwane efekty zdrowotne.
Właściwości Rhodiola rosea
Rhodiola rosea jest znany z licznych właściwości leczniczych. Kłącze różeńca górskiego zawiera wiele aktywnych związków, które odpowiadają za jego terapeutyczne działanie. Badania naukowe nad skutecznością tego adaptogenu wykorzystują różne dawki — zazwyczaj w przedziale od 200 mg do 600 mg dziennie. To właśnie taka ilość ekstraktu z różeńca górskiego będzie wykazywać działanie lecznicze. Warto sięgać po standaryzowane suplementy diety, które mają określone dawki substancji czynnych.
Na co pomaga różeniec górski? Najważniejsze właściwości Rhodiola:
- Ogranicza podatność na czynniki stresogenne — pomaga organizmowi lepiej radzić sobie z fizycznym i psychicznym stresem.
- Poprawia wydolności podczas wysiłku fizycznego — zwiększa wytrzymałość i redukuje zmęczenie.
- Wspomaga funkcje poznawcze — poprawia koncentrację, pamięć i ogólną sprawność umysłową.
- Działa przeciwdepresyjnie — poprawia samopoczucie, nastrój i łagodzi objawy depresji.
- Wspomaga zdrowie układu sercowo-naczyniowego — reguluje tętno i działa normalizująco na ciśnienie krwi.
- Wykazuje właściwości przeciwutleniające — chroni komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki.
- Wspomaga układ odpornościowy — zwiększa odporność organizmu na infekcje.
Różeniec górski dlaczego warto go suplementować?
Substancje zawarte w różeńcu górskim mają udowodnione działanie prozdrowotne. Badania naukowe wykazały, że regularna suplementacja tym adaptogenem przynosi zauważalne efekty, szczególnie wspomagając odporność na stres i dobrostan psychiczny. Nie bez znaczenia jest także wpływ różeńca na układ krążenia oraz układ immunologiczny.
Pamiętaj jednak, że włączenie każdej suplementacji powinno poprzedzać dokładne zastanowienie się nad swoimi nawykami. Zdrowy styl życia to podstawa. Odżywcza dieta, aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu zawsze powinny stać na pierwszym miejscu — niezależnie od tego, czy chcesz poprawić swoją odporność na stres, rozpocząć odchudzanie, czy zwiększyć swoją wydolność.
Różeniec górski — przeciwwskazania i skutki uboczne
Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do stosowania preparatów z Rhodiola rosea?
Rhodiola jest rośliną o wielu korzyściach zdrowotnych, jednak jak każdy suplement, może wykazywać pewne skutki uboczne — zwłaszcza kiedy bierzemy różeńca górskiego bez wcześniejszego zapoznania się z jego właściwościami. Zanim zdecydujesz się na jego suplementację, musisz poznać potencjalne ograniczenia i ryzyko.
Przeciwwskazania:
- Ciąża i karmienie piersią — brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania różeńca górskiego w tych okresach. Zaleca się unikanie suplementacji.
- Choroby autoimmunologiczne — osoby z chorobami autoimmunologicznymi (np. niedoczynność tarczycy typu Hashimoto) powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, gdyż różeniec może wpływać na układ odpornościowy.
- Przyjmowanie leków na stałe — różeńca górskiego nie łączyć z lekami na depresję czy stany lękowe. Substancje czynne mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi i uspokajającymi. W przypadku przyjmowania innych środków farmakologicznych warto skonsultować suplementację z lekarzem.
- Alkohol — zaleca się unikanie łączenia suplementów z napojami alkoholowymi.
W przypadku przyjmowania zbyt dużych dawek lub nieodpowiednio dobranej suplementacji mogą wystąpić pewne skutki uboczne:
- Bezsenność — niektóre osoby mogą doświadczać trudności z zasypianiem – zwłaszcza przy przyjmowaniu różeńca górskiego w dużych dawkach lub w godzinach wieczornych.
- Nadmierna stymulacja – może wywoływać uczucie pobudzenia, nadmierną energię i trudności z relaksem. Zaleca się rozpoczynanie od mniejszych dawek i stopniowe zwiększanie ich do wskazanej dziennej dawki.
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe — sporadycznie mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunka, nudności czy ból żołądka).
Suplementacja różeńcem górskim powinna być zawsze przemyślana i dostosowana do indywidualnych potrzeb oraz stanu zdrowia. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem. Dzięki temu uda Ci się ograniczyć ryzyko ewentualnych negatywnych skutków i cieszyć się pełnią korzyści zdrowotnych płynących z różenieca górskiego.
art. sponsorowany
Bibliografia
- Tinsley, G. M., Jagim, A. R., Potter, G. D., Garner, D., & Galpin, A. J. (2023). Rhodiola rosea as an adaptogen to enhance exercise performance: A review of the literature. British Journal of Nutrition, 1-27.
- Jagtap, P. N., Mhetre, O. S., & Malavdkar, P. R. (2020). A Review Article on Rhodiola Rosea: An Adaptogen Having Multiple Benefits. Int. J. Pharmacogn, 7, 62-69.
- Anghelescu, I. G., Edwards, D., Seifritz, E., & Kasper, S. (2018). Stress management and the role of Rhodiola rosea: a review. International journal of psychiatry in clinical practice, 22(4), 242-252.
- Stańczak, A., & Lewgowd, W. (2021). Środki wspierające poprawę funkcji poznawczych–co powinniśmy o nich wiedzieć. Farmacja Polska, 77(4).
