Golec piaskowy (Heterocephalus glaber)
![By Uploaded by Jedimentat44 on flickr. [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/03/Naked_mole_rat_max.jpg)
Wygląd
Ciało niemal całkowicie gołe, przez co gryzoń ten stanowią wyjątek wśród ssaków. Oczy małe, z grubymi powiekami. Posiada wibrysy. Małżowiny uszne są zredukowane. Górna oraz dolna para siekaczy wystaje. Sylwetka ciała wałeczkowata. Barwa skóry różowo brązowa. Kończyny oraz ogon krótkie. Brak dymorfizmu płciowego. Królowa oraz rozmnażające się samce są większe i cięższe od reszty osobników.
Występowanie
Zwierzęta te występują w zachodniej Afryce na Półwyspie Somalijskim – na terenie wschodniej Etiopii, Somalii i większej części Kenii.
Tryb życia
Typowym siedliskiem golców są tereny gorące i suche – o niewielkich rocznych sumach opadów. Zamieszkuje podziemia, rzadko wychodzi na powierzchnię. Preferuje glebę zbudowaną z twardych, zwartych i lepkich iłów, raczej unika terenów piaszczystych. Mieszka w koloniach (od 75 do 250 osobników), w podziemnych komorach i tunelach. Żyje w złożonej strukturze społecznej. Do rozrodu przystępuje dominująca para, reszta kolonii pełni różne role (m.in. opiekuje się dominantami oraz potomstwem, pełni funkcje obronne, poszukuje pokarmu czy kopie tunele). Odporny na niską zawartość tlenu oraz duże natężenie dwutlenku węgla. Inną osobliwą cechą jest długowieczność, żyje do prawie 30 lat. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN).
Odżywianie
Golec żywi się podziemni częściami roślinny (bulwami, korzeniami). Zdobywaniem pokarmu zajmują się nierozmnażające się osobniki.
Rozmnażanie i rozwój
Ciąża trwa około 70 dni. Do rozrodu przystępuje przez cały rok (do pięciu razy). W jednym miocie rodzi średnio 7 młodych. Po ponad miesiącu młode przestaje być karmione mlekiem. Co jakiś czas rodzi się odmienny osobnik, mocno otłuszczony, który opuszcza kolonie aby założyć nową. W koloni do rozrodu przystępuje tylko jedna samica (królowa), która kopuluje z 1 do 3 samców (zwanych królami). Pozostałe samice są czasowo bezpłodne. Gdy królowa umiera, nowa samica musi stoczyć walkę z pozostałymi samicami, a następnie przechodzi zmiany fizyczne aby przystosować się do rozrodu.