Pierwomrówka łagodna (Formica fusca)

Występowanie
Pierwomrówka łagodna spotykana jest na obszarze całej Palearktyki: Eurazja od półwyspu Iberyjskiego i Wysp Brytyjskich na zachodzie po wschodnią Rosję, Chiny i Japonię na wschodzie. W wielu miejscach występowania liczna, w Europie pospolita. Częsta w amatorskich hodowlach.
Budowa
Pierwomrówka łagodna należy do rzędu błonkoskrzydłe (Hymenoptera). Jest najpospolitszą oraz największą mrówką z podrodzaju Serviformica. Ciało składa się z głowy, tułowia oraz z odwłoka. Ubarwienie ciała królowej i robotnic jest czarne, błyszczące, z brązowymi nogami. Samce są czarne, z żółtobrunatnymi odnóżami i czułkami. Głowa jest zwężająca się ku przodowi, wyposażona w przyoczka, oczy złożone oraz jedną parę, kolankowato zagiętych czułek. Oczy są nieowłosione. Występuje u niej aparat gębowy typu gryzącego. Głaszczki szczękowe są 6 członowe. Tułów jest masywny. Od tułowia odchodzą trzy pary odnóży oraz dwie pary skrzydeł. Skrzydła występują tylko u form płciowych (u samicy i samca). Skrzydła są przezroczyste lub przy nasadzie przydymione. Gatunkiem podobnym do pierwomrówki łagodnej jest Formica lemani.
Biologia
Pierwomrówka łagodna występuje głównie w lasach, śródleśnych polanach, skrajach lasów i zadrzewieniach. Gniazda zakłada w próchniejących pniach, w ziemi, pod kamieniami, pod korą, w korzeniach drzew a także w kępach mchu. Preferuje miejsca dobrze nasłonecznione. Gatunek poliginiczny. Loty godowe odbywają się od lipca do września. Po kopulacji samce giną. W gnieździe może występować jedna lub kilkanaście królowych. Kolonia liczy do kilkuset robotnic. Pierwomrówka jest wszystkożerna. Żywi się spadzią (wydzieliną produkowana przez mszyce), nektarem oraz innymi owadami i ich larwami. Pierwomrówka łagodna nie jest agresywna.