Piękna i kapryśna jak alokazja – pielęgnacja doniczkowej królewny
Jej polska nazwa, zakleśń, nie oddaje w pełni walorów estetycznych alokazji – rośliny pięknej, dystyngowanej, ale też dość wymagającej. Długie, ciemnozielone liście, które porównywane bywają z uchem słonia, mogą zdobić domowe wnętrza, ale także letnie zagony, jeśli tylko zapewnimy im optymalne warunki wzrostu. Sprawdź, jak dbać o alokazję.
Do rodzaju Alocasia należy aż 90 gatunków w stanie naturalnym występujących w strefie tropikalnej i subtropikalnej Azji oraz wschodniej Australii. Spośród nich w domowej uprawie preferowana jest krzyżówka zwana alokazją amazońską (A. x amazonica) lub szkieletową, ze względu na wyraziste unerwienie liści. Gatunek osiąga do 60 cm wzrostu, więc nadaje się nawet do mniejszych wnętrz.
Alokazja – jakie stanowisko będzie najlepsze?
Uprawiana w domu alokazja najlepiej będzie czuła się w bardzo jasnym pomieszczeniu, ale z dala od bezpośrednich promieni słonecznych. Idealne są więc przestronne salony o dużych oknach, w których roślinę można oddalić od szyby na bezpieczną odległość. Alokazja w sypialni, gdzie często panuje półcień, nie będzie rozwijała się dobrze. Korzystne są natomiast parapety przy nieotwieranych oknach, które wychodzą na wschód lub północ. W ogrodzie również trzeba znaleźć stanowisko, które zapewni roślinie sporo słońca, ale jednocześnie zaoferuje osłonę przed najbardziej palącymi popołudniowymi promieniami.
W okresie wegetacyjnym temperatura powietrza nie powinna nigdy spadać poniżej 15 stop. C, ale jednocześnie roślinę warto chronić przed upałami powyżej 30 stop. C. Donicy nie umieszczajmy nigdy w przeciągu, na zagonie wyeksponowanym na silne wiatry ani u wylotu klimatyzacji.
Jeśli chodzi o ziemię, alokazja preferuje podłoże lekko kwaśne, lekkie i dobrze przepuszczalne. Klasyczną ziemię doniczkową warto wzbogacić w proporcji 1:1 o substancje drenujące, np. keramzyt, torf, korę do orchidei, wermikulit lub włókno kokosowe. W ogrodzie najlepiej jest zmieszać ziemię z zagonu z ziemią kompostową i obornikiem. W przypadku ciężkiej, gliniastej ziemi należy rozważyć jej wymianę lub sadzenie roślin na podwyższonym zagonie.
Jak pielęgnować alokazję? Podlewanie i nawożenie
Jak przystało na kapryśnicę, alokazja lubi wodę… jednak nie znosi przemoczenia. Idealne warunki to stała i równomierna wilgotność, ale bez ciągłego przemaczania korzeni, za to z okazyjnym spryskiwaniem liści lub aktywnym nawilżaniem powietrza (optymalny poziom wilgotności powietrza wynosi 50%). Zimą podlewanie ograniczamy do minimum. To samo odnosi się oczywiście do uprawy ogrodowej, gdzie najlepszym rozwiązaniem okazuje się nawadnianie kropelkowe – o resztę zadba deszcz.
Od wiosny do jesieni dwa razy w miesiącu roślinie warto podać dawkę płynnego nawozu NPK typu 20-20-20 rozcieńczonego do 50%. Alternatywą są granulki lub pałeczki z długodziałającym, zrównoważonym nawozem.
Cięcie alokazji nie jest wcale konieczne, ale należy je przeprowadzić, jeśli niektóre liście lub pędy są uszkodzone lub wydają się chore. Ostrym sekatorem odcinamy wówczas zniszczone liście u ich nasady. Warto pamiętać o ochronie rąk – sok z alokazji jest silnie drażniący dla skóry.
Czego jeszcze potrzebuje alokazja? Przesadzania! I tutaj należy wziąć pod uwagę jej wymyślne potrzeby – roślina lubi raczej stłoczone korzenie, więc przenoszenie jej do za dużej donicy „na zaś” nie daje dobrych efektów. Po raz pierwszy warto ją przesadzić już po przyniesieniu do domu, a potem co roku na wiosnę. Starszym okazom wystarczy przesadzanie raz na 2-3 lata – znakiem zwiastującym konieczność zabiegu jest wydobywanie się korzeni z otworów w dnie donicy.
Alokazja ‘Dragon Scale’, fot. envato
Jaka alokazja do ogrodu?
Alokazja należy do roślin tropikalnych, które można wysadzać na polskie zagony, pod warunkiem, że przed zimą wykopiemy je i odpowiednio zakonserwujemy. W tej roli najlepiej sprawdzają się jednak gatunki nieco bardzie odporne na chłód i wilgotność, w tym zwłaszcza alokazja wonna (A. odora). W uprawie doniczkowej dorasta ona 80 cm, ale przy sprzyjających warunkach w ogrodzie może być wyższa niż 1 metr.
Uwaga:
Alokazje w ogrodzie mogą pozostać tylko do pierwszych przymrozków. Pod wpływem chłodu roślina traci liście, więc wykopujemy jej bryłę korzeniową, lekko podsuszamy i przekładamy do pudełka z ziemią, które stać powinno w suchym i chłodnym pomieszczeniu aż do wiosny.
Tabela przedstawiająca korzyści z uprawy alokazji; opracowanie własne
Alokazja – rozmnażanie
Podziemną część alokazji tworzą bulwy, które można wykorzystać do podziału. Zabieg najlepiej jest przeprowadzić wiosną, gdy roślina dopiero się budzi. W tym celu ostrym nożem odcinamy widoczne nowe bulwki, których co roku przybywa. Przekładamy je do donic z kompostem, które umieszczamy w ciepłym miejscu – np. obok kaloryfera i utrzymujemy w stałej wilgotności. Po kilku tygodniach młode roślinki rozwiną własne korzenie i wypuszczą pierwsze pędy.
W przypadku, że roślinę cały czas przetrzymujemy w domu i nie zrzuca ona nigdy swoich liści, podczas wiosennego rozmnażania alokazję należy po prostu wyjąć z doniczki i rozdzielić tak, aby każda część posiadała całe bulwy i kilka pędów. Można tego zwykle dokonać bez użycia narzędzi – delikatnie odłamując poszczególne fragmenty rośliny.
Podstawowe problemy w uprawie alokazji
Jeśli zastanawiasz się, dlaczego alokazja żółknie, sprawdź poziom wilgotności podłoża. Objaw ten wiąże się zwykle z nadmiarem lub niedostatkiem wody – w tym pierwszym przypadku dochodzi do gnicia korzeni, a z czasem również łodyg. Przesuszenie ziemi lub powietrza dodatkowo może powodować pojawianie się brązowych przebarwień na liściach, w formie plamek lub suchych krawędzi.
Szare plamki na liściach zwiastują natomiast zwykle obecność przędziorków, które rozwijają się, gdy jest sucho. W celu ich zwalczania warto więc sięgnąć po spray z wodą, a w poważniejszych przypadkach również mydło insektobójcze. Szkodniki nie dokuczają jednak roślinie tak często jak mało rozważny lub ostrożny człowiek.
Dlaczego alokazja gubi liście? Tutaj przyczyn może być wiele, od stresu po niedostatek składników odżywczych. Najczęściej jest to jednak po prostu oznaka przechodzenia w stan spoczynku, z którego roślina po kilku miesiącach się wybudzi, wypuszczając nowe pędy.
Możemy co jakiś czas usuwać nagromadzony na liściach alokazji kurz, fot. envato
Jaką wybrać alokazję? Odmiany polecane do uprawy
Popularna hybryda alokazja amazońska doczekała się kilku ciekawych odmian. Jedną z nich jest „Polly” o kompaktowym pokroju z fałdowanymi liśćmi poprzecinanymi kremowym unerwieniem. Duże, błyszczące liście posiada natomiast alokazja „Portadora”, której cechą wyróżniającą są rdzawe plamy na łodygach.
Ponadto godne polecenia są:
- Alokazja „Black Velvet” ( reginula) o prawie czarnych, aksamitnych liściach;
- Alokazja „Frydek” ( micholitziana) – rzadka odmiana o ciemnozielonych, również aksamitnych liściach o strzałkowatym kształcie;
- Alokazja „Red Secret” ( cuprea) o skórzastych liściach, na których ciemna zieleń przeplata się kolorem bordo;
- Alokazja „Pink Dragon” ( calidora) – niewielka, ale spektakularna odmiana o jasnoróżowych pędach i zielonych liściach.
Dodatkowo warto zainteresować się gatunkiem Alocasia zebrina, którego soczysto zielone liście pięknie kontrastują z pasiastymi pędami!
Alokazja – pytania i odpowiedzi
Czy alokazja jest trująca?
Tak, wszystkie części alokazji są toksyczne dla ludzi i zwierząt domowych – roślinę należy trzymać z daleka od małych dzieci, psów czy kotów.
Jak szybko rośnie alokazja?
Wybudzone z zimowej hibernacji kłącza w przeciągu 3-8 tygodni wypuszczają pędy. Przy dobrych warunkach w okresie wegetacyjnym nowe liście pojawiają się nawet raz na tydzień.
Dlaczego alokazja żółknie?
Najczęstszą przyczyną jest gnicie korzeni spowodowane nadmiernym podlewaniem lub zastojem wody w podłożu.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
- „How to Grow and Care for Alocasia” Jon Vanzile, https://www.thespruce.com/grow-alocasia-indoors-1902735, 26/06/2024;
- “How to grow alocasia” BBC Gardeners’ World Magazine, https://www.gardenersworld.com/how-to/grow-plants/how-to-grow-alocasia/, 26/06/2024;
- “HOW TO GROW AND CARE FOR ALOCASIA PLANTS” Rose Kennedy, https://gardenerspath.com/plants/houseplants/grow-alocasia/, 26/06/2024;
- “How To Care for an Alocasia” The Sill, https://www.thesill.com/blog/how-to-care-for-an-alocasia, 26/06/2024;
- “How to Grow and Care for Alocasia Odora” Cori Sears, https://www.thespruce.com/alocasia-odora-care-guide-7562223, 26/06/2024;
