Borowiec dęty (Suillus cavipes)

Wstęp

Borowiec dęty to grzyb z rodziny maślakowatych Suillaceae, tworzący mikoryzy wyłącznie z modrzewiami, w Polsce naturalnie rzadki, spotykany głównie w górach. Bliskie pokrewieństwo z właściwymi borowikami i maślakami nie ulega wątpliwości, jednak zwykle zalicza się go do odrębnego rodzaju.

Sezon

Owocniki borowca dętego (borowiczaka) obserwuje się w Polsce od lipca do października.

Występowanie

Borowiec dęty jest szeroko rozpowszechniony w Eurazji (cała Europa, Syberia, obie Koree, Japonia) i Ameryce Północnej, od strefy klimatu przyśródziemnomorskiego po borealny, wszędzie tam, gdzie rosną modrzewie.

Wygląd

Owocniki borowca dętego są dość nietypowe jak na członka rodziny maślakowatych, gdyż z pierścieniem i pustą w środku nóżką.

Rurki ciut zbiegające po trzonie, oliwkozielone. Pory podłużnie czworokątne, ku brzegom kapelusza wąsko oczkowe, koloru żółto lub oliwkowozielonego.

Kapelusz u młodych osobników filcowaty, potem okryty łuseczkami, o ostrym brzegu ze zwieszającymi się pozostałościami osłony. Kolory kapeluszy mogą u różnych owocników borowca dętego być bardzo różne, od jasnych, złocistych odcieni żółci poprzez czerwienie wpadające w brąz aż po ciemne brązy. Również kształt kapelusza zmienia się mocno w toku rozwoju owocnika – od wypukłego przez tępo stożkowaty po płaski i wklęsły.

Trzon jaśniejszy albo tej samej barwy co kapelusz, ku dołowi zgrubiały, pusty w środku już u młodych okazów, lekko spiczasty, z jasnym, białawym, włóknisto błoniastym pierścieniem.

Miąższ owocników elastyczny, miękki, przy czym prezentuje się inaczej w kapeluszu, a inaczej w trzonie. W kapeluszu borowiczak jest gąbczasty i żółtawy, w trzonie z kolei zwarty i jaśniejszy, niemal biały. Przełamany nie zmienia koloru. Smakuje łagodnie, młode owocniki są nieco kwaśne, starsze gorzkawe. Woń grzybowa, dość przyjemna. Kwas siarkowy przebarwia miąższ na pomarańczowo, ług potasowy na ciemny brąz, a siarczan miedzi na zielono. Borowce dęte zwykle są dość mocno robaczywe.

Wysyp zarodników ochrowy z oliwkowym lub oliwkobrązowym odcieniem. Spory wrzecionowate lub eliptyczne, o wymiarach 7-18 × 3-4 μm.

Właściwości

Borowiec dęty nie jest trujący, lecz jada się go rzadko z uwagi na mierny smak i ochronę gatunkową.

Zastosowanie

Brak zastosowanie borowca dętego. W Polsce nie powinno się zbierać tego grzyba z uwagi na ochronę prawną i rzadkość.