żelazo
żelazo, Fe —
pierwiastek chemiczny VIII grupy układu okresowego o liczbie atomowej 26 i masie atomowej 55.85. Jest metalem ciężkim niezbyt twardym i ciągliwym o gęstości 
= 7.86 g·cm-3. Topi się w temperaturze Tt = 1537°C, a wrze w temperaturze Tw = 2750°C. Ma błyszczącą, srebrzystobiałą barwę. W przyrodzie występuje w następujących minerałach: piryt (FeS2), magnetyt (Fe3O4), hematyt (Fe2O3), syderyt (FeCO3) itp. Stanowi ok. 4.63% masy Ziemi. Odkrycie żelaza przypada na okres przedhistoryczny. Żelazo produkuje się na wielką skalę przez wytop metalurgiczny z rud. Największym producentem żelaza w Polsce jest Huta Katowice (p.z. 3). W roślinach żelazo występuje w chloroplastach i jest niezbędne do tworzenia chlorofilu. Stanowi zasadniczy składnik enzymów oddechowych. Żelazo jest mikroelementem. Osoba dorosła zwykle wchłania ok. 1 mg żelaza dziennie. Stanowi ono czynny składnik hemoglobiny krwi, który pośredniczy w procesie przyswajania tlenu przez organizm. Tlen zostaje w płucach luźno związany przez hemoglobinę i następnie oddany komórkom. Niedobór żelaza w organizmie ludzkim wywołuje anemię, opóźnienie w rozwoju oraz zwiększa podatność na infekcję.
Nadmiar żelaza kumuluje się głównie w wątrobie, wywołując chorobę zwaną żelazicą. Doprowadza ona do martwicy wątroby i w konsekwencji do śmierci. Żelazo może odkładać się również w sercu (powodując zaburzenie jego pracy) lub w przednim płacie przysadki mózgowej (powodując impotencję u mężczyzn, a zanik okresów u kobiet).
