Mądziak malinowy – opis, występowanie i zdjęcia. Grzyb mądziak malinowy ciekawostki
Mądziak malinowy mówiąc najprościej to grzyb i, w zależności od punktu widzenia może to być jeden z najdziwniejszych, najśmieszniejszych, najbardziej fascynujących i / lub najbardziej obrzydliwych organizmów, jakie spotkasz w lesie. Niezależnie od tego, jak reagujesz na widok mądziaka malinowego, trudno zaprzeczyć, że jego uderzający wygląd i charakterystyczny zapach sprawią, że każde spotkanie z tym gatunkiem jest niezapomniane.
Mądziak malinowy – jego ojczyzną jest Ameryka Północna. Należy do wnętrzniaków – grupy podstawczaków obejmującej grzyby o owocniku osłoniętym okrywą (perydium), wewnątrz której znajduje się część płodna, tzw. gleba, zawierająca warstwę rodzajną. Sposób powstawania warstwy rodzajnej jest różny w poszczególnych rodzinach wnętrzniaków, do których m.in. zalicza się: purchawkowate Lycoperdaceae, tęgoskórowate Scleroermataceae i sromotnikowate Phallaceae
Mądziaki należą do sromotnikowatych, a dotychczas opisano ich ok. 10 gatunków, które rosną przeważnie w krajach tropikalnych. Wielu członków tej rodziny wykazuje cuchnące, lepkie masy zarodników na końcu fallicznej łodygi. Niektóre mają zaskakujące podobieństwo do wyprostowanego ludzkiego penisa. W Europie, poza mądziakiem malinowym Mutinus ravenelii, występują jeszcze dwa inne gatunki: mądziak psi Mutinus caninus – u nas częsty, owocnik cały biały do jasnopomarańczowego i mądziak śliczny Mutinus elegans – nie był do tej pory notowany w Polsce, jest bardzo podobny do mądziaka malinowego, ale ma znacznie większe rozmiary.
Mądziak malinowy to obcy z Nowego Świata
Mądziak malinowy, nazywany także czasem mądziakiem szkarłatnym, jest rzadkim grzybem. Mutinus ravenelii pochodzi z Ameryki Północnej. Do Europy dotarł pod koniec XIX wieku (po raz pierwszy stwierdzony w 1942 roku w Berlinie). Później notowany był w różnych krajach Europy, także w Polsce. Pierwsze krajowe stwierdzenie miało miejsce w Krakowie w 1965 roku. Spotykany w wilgotnych miejscach, zasobnych w próchnicę, m.in. w parkach, ogrodach i lasach – szczególnie w ciepłe lata. Jest grzybem niejadalny. Do 2004 roku był na liście gatunków objętych ochroną ścisłą, jednak jako gatunek obcy i ekspansywny został z listy usunięty. Obecnie znanych jest około 50 potwierdzeń rozwoju tego grzyba w Polsce. Większość stanowisk znajduje się w południowej i centralnej części kraju (Wyżyna Śląsko-Krakowska, Wyżyna Małopolska, Nizina Mazowiecka). Mądziak malinowy preferuje stanowiska przekształcone przez człowieka. Dlatego często można go spotkać w ogródkach działkowych, parkach, ogrodach przydomowych, ogrodach warzywnych i na nieużytkach rolnych.
Po raz pierwszy w Kampinoskim Parku Narodowym został stwierdzony przez Marka Kowalskiego i Grzegorza Lesińskiego w lipcu 1987 roku w miejscowości Zamość (środkowa część parku). Kolejne pojawienie się owocników grzyba obserwowano w latach 2005–2007 w okresie od czerwca do października w miejscowości Górki. Stanowisko to znajduje się na skraju wsi pod zamierającymi topolami czarnymi, około 2 km od miejsca obserwacji sprzed dwudziestu laty.
Mądziak malinowy jest grzybem o mało przystojnym wyglądzie
Owocniki są początkowo zamknięte w skórzastym jajku o wymiarach około 30 x 20 mm. Niedojrzałe owocniki: zazwyczaj przynajmniej częściowo zanurzone w ziemi; przypominają białawe do różowawego lub fioletowawego „jajka” po pokrojeniu odsłaniają cuchnący owocnik w galaretowatej substancji. Owocnik początkowo jajowaty, wielkości 1,5 x 2 cm, przytwierdzony do podłoża sznurami białej grzybni, potem pęka na szczycie (najczęściej na dwa płaty), ukazując złożony z trzon i stożkowatą główkę. Dojrzały owocnik mądziaka malinowego może osiągnąć maksymalnie 15 cm długości, jednak zwykle dochodzi do 6–8 cm. Ze względu na swój rozmiar owocniki szybko się przewracają. Są one zazwyczaj jaskrawo zabarwione. Za koralowo-czerwoną barwę odpowiadają pigmenty (likopen, beta-karoten), takie same jak te występujące w pomidorach czy marchwi. W pokroju przypomina miniaturkę sromotnika bezwstydnego Phallus impudicus. Trzon cylindryczny, pusty w środku, gąbczasty i porowaty, zakończony naparstkowym kapeluszem koloru malinowego do malinowoczerwonego, szczyt pokryty oliwkowozieloną, śluzowatą masą zarodnikonośną, z początku okrytą delikatną błonką tej samej barwy. Część trzonu pod masą zarodnikonośną biała z odcieniem malinowym lub zupełnie biała.
Mądziak malinowy o niezbyt przyjemnym zapachu
Mądziak malinowy ma bardzo nieprzyjemny zapach padliny lub zgniłej kapusty, który można wyczuć z kilku metrów. Ta nieprzyjemna woń ma specjalne zadanie ‒ zwabia muchy padlinożerne. Te siadając na owocniku mądziaka malinowego, zabierają ze sobą zarodniki grzyba i roznoszą je na znaczne odległości. Chętnie i bez szkody zjadają owocniki też psy.
Mądziak malinowy, ze względu na swój nieprzyjemny zapach jest omijany przez grzybiarzy szerokim łukiem. Chociaż w niektórych krajach azjatyckich, młode owocnki w postaci jaj są uznawane za rarytas, który w smaku przypomina owoce morza.
W różnorodności siła
Warto przyglądać się grzybom, ponieważ rozmieszczenie wielu rzadkich i chronionych gatunków grzybów w Polsce jest wciąż słabo poznane, a niektóre zaczynają gwałtownie zanikać wskutek zmian zachodzących w naturalnych ekosystemach. Do tej pory na świecie poznano i opisano ok. 120 tysięcy gatunków grzybów, co roku odkrywa się przeciętnie ok. 1700 nowych.
Szacuje się, że na świecie liczba gatunków grzybów wynosi ok. 1,5 miliona, czyli 5 razy więcej niż roślin nasiennych! Przy takim bogactwie gatunkowym i specyfice budowy nie dziwi wyodrębnienie w systematyce świata żywego obok roślin i zwierząt królestwa grzybów. Od nas wszystkich, którzy wędrujemy po lasach, łąkach i zaroślach zależy stan zachowania świata grzybów w naszym kraju. W tym miejscu muszę przypomnieć jeszcze jedno.
Żadnych grzybów (nawet najpospolitszych) nie wolno zrywać i zbierać w parkach narodowych i rezerwatach przyrody. Na obszarach tych wszystko, co się tam znajduje jest prawnie chronione. Pamiętajmy, że parki narodowe i rezerwaty to ostatnie ostoje naszej wspaniałej przyrody, to często jedyne miejsca w Polsce, w których utrzymały się relikty mikroflory.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 15 września, 2024 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
- Michael Kuo; "Mutinus elegans, M. caninus, & M. ravenelii"; https://www.mushroomexpert.com/mutinus_elegans.html; 2019-09-13;
- First Nature; "Mutinus caninus (Huds.) Fr. - Dog Stinkhorn"; https://www.first-nature.com/fungi/mutinus-caninus.php; 2019-09-13;
- Cornell University; "Phallus ravenelii: the common stinkhorn, Ravenel’s stinkhorn"; https://blog.mycology.cornell.edu/2006/12/25/phallus-ravenelii-the-common-stinkhorn-ravenels-stinkhorn/; 2019-09-13;
- iNaturalist; "Mutinus ravenelii"; https://www.inaturalist.org/taxa/116662-Mutinus-ravenelii; 2019-09-13;
U mnie rosnie w truskawkach. 4 sztuki. Iława
Oczywiście chodziło o Chobot gm. Halinów
Tchibo gm. Halinów, rośnie sobie to za domkiem na działce jak zwykły chwast. Pojawił się w tym roku pierwszy raz.
Na wsi około 30 km od włodawy również
Wólka Kuligowska gm Poświętne nad Pilicą . Mam tego grzyba od trzech lat . Rośnie w ilości kilku sztuk . Nie rozsiewa się , ale nie mogę go zlikwidować . próbuję czego mogę i nic . W ostatnim tygodniu w kilkudniowym odstępie mocno spryskałam preparatami grzybobójczymi , napiszę o efektach trucia
Mi dziadostwo wyrosło w ogródku w ubiegłym roku. Fuuuj
A jadalne to? Chyba bym umarła ze śmiechu widzą miny gości, gdybym im podała takie do jedzenia
U nas też rośnie ten grzybek, tak śmierdzi od niego że myśleliśmy że leży zdechły zwierz. Okrapność…
Okolice Rzeszowa, woj. podkarpackie
Też go mam! Między magnolia a hortensja, rośnie sobie i tak zostanie. Intrygujący, nikt mu nie przeszkadza,jeszcze nie śmierdzi.
Od kilku lat obserwuję go w moim ogródku , co ciekawe wyrasta w tym samym miejscu.
Dzisiaj żona znalazła kilka na działce.Grójec woj.mazoeieckie
Znalazłam trzy sztuki pod krzewem bzu w Czerwionce-Leszczynach woj.śląskie.Śmierdzi okropniście.
Wcześniej czegoś takiego nie widziałem. Wyrósł z podsypanej wokół bzu kory a później przy śliwce. Nie wyrywam tego, bo to coś innego niż pieczarka polna :)
Rydułtowy woj. śląskie
U mnie też wyrósł na działce, na wysypanej korze obok tui. Okolice Starych Skoszew, łódzkie.
A ja myślałam, że to jakiś mało spotykany grzyb z Ameryki, gdyż rośnie przy borówce amerykańskiej i może akurat ten krzaczek był z tamtąd przywieziony… a tu się okazuje, że on taki pospolity się zrobił i wszyscy go mają na działkach :) swoją drogą ale śmierdziuch z niego
Kupiłam grzybnię pieczarki w Aldi,a wyrosło mi stadko mądziaków malinowych.
U mnie też jest …nie jestem tego faktu zadowolona….jak się tego pozbyć ?
dwa dni temu żona znalazła madziaka malinowego w korze między tujami, kilkanaście centymetrów dalej był jeszcze jeden okaz ale już skapciały, okolice Szczercowa w łódzkim
U mnie w ogrodzie wyrósł mądziak pod piaskownicą dzieci, Rybnik- śląskie
Jest I u mnie Trzciel woj lubuskie
U MNIE TEŻ JEST … JAK ZLIKWIDOWAĆ TO PASKUDZTWO ?
2 dni temu znalazłam 3 sztuki a dzisiaj już jest ich 6.Pieńki gmina Rozprza.