Uwaga na kłopotliwe pamiątki z wakacji!
Koralowce, figurki z kości słoniowej, sproszkowane rogi nosorożca, torebka z węża lub aligatora, muszelki, nalewki z kobrą czy wypchana ryba piła. Co roku, w walizkach Polaków wracających z zagranicznych wojaży, celnicy znajdują kilka tysięcy wyrobów wykonanych z ginących gatunków roślin i zwierząt. A próby przywożenia do Polski z pozoru atrakcyjnych prezentów mogą skończyć się grzywną lub więzieniem, co może popsuć najbardziej udany urlop.

Sezon wojaży i szalonych podróży w pełni. Po wakacjach chętnie wracamy pamięcią do wakacyjnych przygód, oglądając przywiezione do domu egzotyczne pamiątki. Niestety niektóre z nich mogą przysporzyć nam problemów.
Bo jeżeli przewozimy bez zezwolenia okazy chronionych gatunków lub przedmioty z nich wykonane, łamiemy prawo i narażamy się na konsekwencje karne. Zgodnie z przepisami, proceder ten jest traktowany jako przestępstwo, za który grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, no i oczywiście konfiskata przewożonych okazów. Dlatego warto zwrócić uwagę, jakich pamiątek wykonanych ze zwierząt i roślin należy się wystrzegać.
Nielegalne pamiątki z wakacji: co przywozimy i dlaczego nie wolno
Zgodnie z postanowieniami Konwencji o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES) oraz przepisami prawa Unii Europejskiej, międzynarodowy handel ponad 800 gatunkami zwierząt i roślin jest całkowicie zabroniony, a dla ponad 30 tysięcy gatunków jest ograniczony.
Czego nie wolno przewozić z wakacji?
Są to między innymi:
- kawior;
- skóry lub wyroby ze skór dzikich kotów, niedźwiedzi, wilków;
- wypchane ptaki drapieżne, wyroby wykonane ze skór węży, krokodyli lub waranów;
- naturalne medykamenty i produkty lecznicze (maści, balsamy itp.) zawierające pochodne z niedźwiedzi, pijawek lekarskich i innych zwierząt;
- koralowce, muszle, wszelkie pamiątki turystyczne takiej na przykład jak nalewki na kobrach lub innych wężach.
Pełna lista gatunków objętych ochroną znajduje i szczegółowe informacje znajdują się na stronie internetowej: https://granica.gov.pl/j/index.php/24-glowna/506-cites

Egzotyczne pamiątki? Z pozoru niewinne, a jednak nielegalne
Czasem skrajna nieodpowiedzialność podróżników i nieznajomość przepisów przyczynia się do tego, że świadomie lub nie pakujemy jednak do naszych bagaży nielegalne pamiątki. Tylko w zeszłym roku na terenie całej Polski celnicy skonfiskowali około 13 tys. zakazanych przedmiotów. A co najczęściej przywozimy z egzotycznych wakacji? Koralowce, muszle, wyroby z kości słoniowej, skóry ze zwierząt gatunków chronionych w tym m. in. z kotów drapieżnych, wilków, niedźwiedzi, małp i zebr. Kłopotów może nam przysporzyć również puszka kawioru, balsamy, maści i afrodyzjaki zawierające pochodne zwierząt
Ale zdarzają się i bardziej nietypowe pamiątki. Służba celna na Okęciu natknęła się w bagażu Polaka wracającego ze Stanów na 7 spreparowanych głów aligatora. Innym razem warszawscy celnicy znaleźli w walizce wyprawionego krokodyla syjamskiego z Tajlandii, którego polski turysta chciał sprezentować żonie. W nie lada osłupienie zostali wprawieni celnicy, którzy w bagażu odkryli pokaźnych rozmiarów szczękę rekina żarłacza białego.
W 2020 roku na niecodziennie znalezisko trafili funkcjonariusze Oddziału Celnego Osobowego w Urzędzie Celnym III „Port Lotniczy” w Warszawie. Zatrzymali u trzech podróżnych 11 butelek z alkoholem z zatopionymi wężami chronionymi przepisami Konwencji Waszyngtońskiej CITES. W 10 butelkach znajdowały się okazy węża połoza piskatora,a w 1 butelce znajdowała się kobra indyjska (Naja naja).
Patrząc na znaleziska celników można dojść do wniosku, że Polaków coraz bardziej interesuje medycyna orientalna. Coraz częściej celnicy na granicy przechwytują medykamenty z chronionych gatunków fauny i flory. W 2012 roku funkcjonariusz Oddziału Celnego Pocztowego w Warszawie w przesyłce nadanej w Indonezji, ujawnił 4 tys. kapsułek o nazwie „SEHAT GINJAL-SEA HORSE GHENSHEN KIDNEY”, zawierające sproszkowane koniki morskie z rodzaju Hippocampus, które są objęte ochroną Konwencji CITIES. W tym samym roku w ręce celników trafiły chińskie tabletki o nazwie Angong Niuhuang Bolus, zawierające w swoim składzie piżmo pozyskiwane z jelonka piżmowego.


Konsekwencje przemycania chronionych gatunków
Nieświadomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności. Za nielegalny przewóz okazów CITES grozi:
- kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat,
- grzywna,
- konfiskata przedmiotów,
- wpis do rejestru karnego.
Jak uniknąć kłopotów?
Wielu turystów nie zdaje sobie sprawy, że kupując pamiątkę – mogą przyczynić się do zagłady zagrożonych gatunków. Aby tego uniknąć: sprawdzaj pochodzenie produktów, czytaj etykiety i pytaj sprzedawców o certyfikaty, unikaj zakupu wyrobów z kości, rogów, skór, muszli, suszonych roślin i alkoholi z „dodatkami”, w razie wątpliwości – zrezygnuj z zakupu.
Chcesz mieć pewność? Sprawdź listę CITES. Pełna lista gatunków objętych ochroną znajduje się na stronie: https://granica.gov.pl/j/index.php/24-glowna/506-cites

Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 26 sierpnia, 2024 | Zaktualizowany: 25 sierpnia, 2025
- Zdjęcia pochodzą ze strony www.bip.warszawa.ic.gov.pl;