Słoń afrykański (Loxodonta africana)

Źródło: Corel Stock Photo
Słoń afrykański - samce podgatunku sawannowego osiągają wys. 3,5, a nawet 4 m przy wadze 7,5-8 ton. Od słonia indyjskiego słoń afrykański różni się znacznie większymi uszami i kształtem głowy, na której szczycie brak 2 wielkich wypukłości, charakterystycznych dla tamtego. Ponadto ma dłuższe nogi, stąd jest od niego wyższy, oraz ma nie 1, lecz 2 wyrostki kończące trąbę - organ powstały ze zrośnięcia nozdrzy i górnej wargi, będący najwszechstronniejszym narządem w świecie zwierząt. Służy nie tylko do podawania pokarmów i węszenia, lecz także obmacywania przedmiotów, wydawania głosu, urządzania kąpieli oraz pieszczot - zarówno w nadzwyczaj subtelnej grze miłosnej podczas zalotów, jak i wzmacniającym więź pomiędzy członkami stada.Tzw. kły, a w rzeczywistości silnie rozrośnięte siekacze miewają do 3,44 m dł. i ważą ponad 100 kg. W każdej szczęce następuje 6-krotna wymiana zębów, które wypychane są od tyłu, nie zaś od dołu.
  1. Występowanie
  2. Odżywianie
  3. Tryb życia
  4. Rozmnażanie i rozwój
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Występowanie

Słoń afrykański zasiedlał kiedyś całą Afrykę. Rzymianie sprowadzali go do swych cyrków z gór Atlasu. Dziś żyje od 12 stopnia szer. geogr. północnej do 20 stopnia szer. południowej w liczbie ok. 20 0000 osobników. Licznie występuje w Sudanie, we wschodniej Afryce i w Kongo. Spotkać go można jeszcze w Rodezji, a niemal całkowicie został wyniszczony w RPA. W górach może dochodzić do 2000 m n.p.m. Według niektórych źródeł znane są takie podgatunki słonia afrykańskiego, jak zachodnie, wschodnie i południowe, inne wyróżniają 2 główne: zamieszkujący sawanny oraz mniejszy, żyjący w gąszczu puszczy tropikalnych.
Czy wiesz, że...
  • W porównaniu ze słoniem indyjskim, słoń afrykański jest bardziej dziki, oswaja się z trudem, jednak można przyuczyć go do pracy. Kartagińczycy używali nawet słoni jako zwierząt bojowych, które nie tylko niosły na grzbietach opancerzone wieżyczki z łucznikami, ale i same brały udział w walce.
  • Jako źródło cennej kości, słoń afrykański był właściwie skazany na wytępienie. Jednak w porę objęty ochroną, przetrwał okres prześladowań nawet w terenach otwartych i obecnie jego liczebność stale się zwiększa.

Odżywianie

Słoń afrykański jako roślinożerca łamie gałęzie, zrywają krzewy i kępy traw, zjadają soczyste, młode pędy, czasami wygrzebują też korzenia. Lubi owoce i jeśli nie może dosięgnąć ich trąba, łamią całe drzewa. Czyni to w ten sposób, że głową naciskają pień,a nogami równocześnie zapierają się mocno o ziemię. Nieraz odwiedza plantacje bananów, kukurydzy itp., gdzie czynią tym większe szkody, że czego nie zjedzą, to połamią i stratują. W ciągu dnia słoń zjada od 200 do 400 kg pokarmu, co zmusza niektóre osobniki do żerowania blisko 20 ha na dobę. Każde stado trzyma się na ogół stałych żerowisk i wodopojów, między którymi wydeptuje stałe ścieżki.

Tryb życia

Poza niektórymi starymi samcami samotnikami, słoń afrykański tworzy stada złożone z samic i samców w różnym wieku. Stada trzymają się razem. Noc przesypiają ukryte między drzewami i krzewami, żerują rano i po południu, a najgorętsze godziny dnia spędzają na odpoczynku w cieniu drzew, najchętniej na brzegu rzeki lub jeziora. Z nadejściem świtu stado słoni udaje się na pastwisko, wędrując zwykle gęsiego, tam rozprasza się i każdy osobnik żeruje pojedynczo.Słoń afrykański porusza się szybko (do 40 km/h), stąpa cicho i nadzwyczaj delikatnie na czubkach palców. Chętnie tarza się w piasku lub trze energicznie o pnie drzew, aby pozbyć się pasożytów. Ssak często kąpie się, spędzając w wodzie długie godziny, lub polewa się wodą za pomocą swej trąby. W przypadku suszy rozgrzebuje głęboko grunt, aby dostać się do wody, gdyż na pragnienie jest bardzo mało wytrwały.Podobnie jak wśród ludzi są prawo- i leworęczni, tak też wśród słoni spotyka się osobniki chętniej posługujące się jednym z ciosów, co łatwo zaobserwować po stopniu jego zużycia.

Rozmnażanie i rozwój

U słonia afrykańskiego ciąża trwa 20-21 miesięcy, z reguły rodzi się jedno młode, które w chwili urodzenia ma 90 cm wzrostu i waży około 90 kg. Już po 6 miesiącach życia zaczyna jeść pokarm roślinny. Właściwe rozmiary ciała osiąga po 2 latach, ale z matką pozostaje przez 3 lata. Matka z młodymi powodują najwięcej szkód na terenach uprawnych, ponieważ przychodzą tam żerować w nocy. Jest to sprzeczne z obyczajami słoni, które z reguły unikają pól uprawnych, a żerują wyłącznie w dzień.
Słoń afrykański, Loxodonta africana, African Bush Elephant Źródło: Corel Stock Photo

Galeria zdjęć

Słoń afrykański, Loxodonta africana, African Bush ElephantSłoń afrykański, Loxodonta africana, African Bush Elephant
Słoń afrykański, Loxodonta africana, African Bush ElephantSłoń afrykański, Loxodonta africana, African Bush Elephant

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Gromada:Ssaki
Rząd:Trąbowce
Rodzina:Słoniowate
Rodzaj:Loxodonta
Indeks nazw polskich - gromada Ssaki
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź