Zagrożone gatunki – zagrożony człowiek
Ekologia.pl Środowisko Przyroda Zagrożone gatunki – zagrożony człowiek

Zagrożone gatunki – zagrożony człowiek

Rybołów
Rybołów

„Różnorodność w nas, bioróżnorodność wokół nas” – to temat przewodni Światowego Dnia Ziemi, którego obchody tradycyjnie rozpoczynamy w Polsce 22 kwietnia. Temat ten jest bezpośrednio związany z tym, że bieżący rok został ogłoszony przez ONZ Rokiem Różnorodności Biologicznej. Z tej okazji rozpoczynamy cykl artykułów poświęconych ochronie gatunków zagrożonych.
Różnorodność biologiczna
Bioróżnorodność, postrzegana czasem jako nic nie znaczący slogan, jest w rzeczywistości ważnym zagadnieniem naukowym i jednym z kluczowych aspektów ochrony przyrody. Każde środowisko, niczym nieskończona pajęczyna, przeplatana jest siecią silnych, a jednocześnie niezwykle delikatnych zależności. Mysz zjada roślinkę, łasica łapie mysz, orzeł chwyta łasicę… Znamy to z lekcji biologii. To jednak nie wszystko. Organizmy budują sobie nawzajem środowisko życia, konkurują, współpracują, a czasem są tak silnie ze sobą związane, że nie mogą bez siebie istnieć. Zawsze śmierć jednego ogniwa to strata dla całej sieci. Każdy element układanki, poprzez swoje zniknięcie, pociąga za sobą straty w tempie wręcz geometrycznym…

Dlaczego chronimy gatunki?
Bo są piękne? Bo mamy z nich korzyści? Nie tylko. Przede wszystkim dlatego że sami jesteśmy częścią przyrody. Również Homo sapiens jest gatunkiem, który nie tylko wyewoluował wspólnie z resztą świata ożywionego, ale jest z nim ściśle powiązany. Oddychamy, jemy, pijemy wodę, potrzebujemy schronienia, energii. Mamy też wiele innych, bardziej wyrafinowanych potrzeb, a ich zaspokojenie wpływa na nasze środowisko i od niego bezpośrednio zależy. Im bardziej niszczymy i zubażamy otaczającą nas przyrodę, tym bardziej pogarszają się warunki naszego życia. Często sami otaczamy się roślinami lub zwierzętami w naszych domach lub uciekamy do lasu przed zgiełkiem miast. Trudno o lepiej przemawiający dowód tego, że jesteśmy częścią przyrody..

Gatunki zagrożone
Wbrew pozorom to nie one są najważniejsze bezpośrednio dla nas. Zwykle nie żyją w naszym sąsiedztwie. Problem jednak w tym, że jeśli zginą, strata będzie bezpowrotna. Nie odtworzymy już tej naturalnej sieci, której są częścią. Jeśli gatunkiem ginącym jest drapieżnik stojący na samym szczycie piramidy, strata ma wyjątkowo dramatyczne konsekwencje. Wpływa bowiem na całą sieć, która zaczyna pogrążać się w chaosie. Badania naukowe pozwalają ocenić, które gatunki są zagrożone najbardziej, a które mniej. Dlatego tworzone są listy gatunków, które mogą ulec zagładzie.

Najbardziej znana lista to Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych opublikowana po raz pierwszy przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN) 1963 roku. W 2008 roku Czerwona Księga zawierała spis ponad 44 tys. gatunków zwierząt, roślin i grzybów, spośród których prawie 17 tys. jest zagrożonych wyginięciem. Oprócz niej są też tzw. czerwone listy różniące się od Czerwonej Księgi większa liczbą gatunków, jednak w przeciwieństwie do niej nie zawierają szczegółowych danych odnośnie każdego wymienionego gatunku.

Samo utworzenie listy ich nie ocali, ale jest pierwszym do tego krokiem. Musimy najpierw wiedzieć, które organizmy w pierwszej kolejności trzeba ochronić.

Czerwone księgi
Najbardziej znaną światową listą jest wspominana już Czerwona Księga, a jej polskimi odpowiednikami są polskie czerwone księgi i listy gatunków, których najnowszymi wydaniami są:

  • Polska czerwona księga zwierząt, red. Z. Głowaciński, T. 1. Kręgowce, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2001.
  • Polska czerwona księga zwierząt, red. Zbigniew Głowaciński & Janusz Nowacki, T. 2. Bezkręgowce, Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie & Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, Kraków 2004.
  • Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, red. Z. Głowaciński, Wyd. Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Kraków 2002.
  • R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki (red.), Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków 2001.
  • Z. Mirek, K. Zarzycki, Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków 2006.

Ekologia.pl (PM)

4.9/5 - (7 votes)
Post Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
7 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

To straszne, że przez ludzką chciwość wymiera tyle gatunków zwierząt.

To straszne, że wymiera tyle gatunków tylko ze względu na ludzką chciwość.

Z każdym ginącym gatunkiem ginie ogrom wiedzy,wiele gatunków nie jest znanych nauce, wiele mogłoby służyć np medycynie…

Bioróżnorodność to jedno z coraz bogatszego słownika haseł poprawności politycznej. Jest wiele taki słów kluczy lub wytrychów prowadzących do osiągania pewnych celów politycznych lub społecznych. Do takich haseł należą między innymi:
globalne ocieplenie, sprawiedliwy handel, bioróżnorodność. Z pozoru wydają się całkiem sensowne nawet szlachetne. Jednak jak się wgłębimy w ich sens powstaje coraz więcej wątpliwości co do celowości ich propagowania. Mało tego. Same hasła po merytorycznym przeanalizowaniu wydają się absurdalne i nie poparte dowodami. Apeluję więc do wszystkich zanim sie zangażujecie przeanalizujecie co się zatym kryje.
Polecam artykuł: https://srodowisko.ekologia.pl/ochrona-srodowiska/Idea-kontra-rynek-czyli-zamieszanie-wokol-Fair-Trade,12090.html

między tym co napisano w aktykule a utratą bioróznorodności nie widze zwiazku
wręcz uważam,że specjalnie tworzysie propagandę udającą że bioroznorodnośc nie jest zagrożona po to by „uwalać” jakioiekolwiek potrzebne dzialnia mające chronić przed jej utratą a jest to wysoce szkodliwe

Tempo wymierania jest drastycznie szybkie. Przyczyn jest wiele: utrata siedlisk(wycinka lasów, w ciągu sekundy znika 1ha lasu, w lasach równikowych na 1 ha przypada 60-100 gatunków, wiele z nich nie jest znanych nauce), introdukcje obcych gatunków,polowania, handel gatunkami, degradacja środowiska, zanieczyszczenia, choroby, kataklizmy…Skutki już możemy zaobserwować w wielu regionach świata: pustynnienie, susze, huragany, które nie spotykając po drodze przeszkody przybierają na sile…

Na naszej planecie odbywa się kolejne, szóste wielkie wymieranie roślin i zwierząt. O ile poprzednie miały miejsce na ogół z powodu zmian klimatycznych, wybuchów wulkanów, uderzeń meteorytów, czyli wskutek naturalnej selekcji, o tyle obecne wymieranie to skutek działalności człowieka:/ Sądzę, że należy się zastanowić, które gatunki są szczególnie cenne przyrodniczo i zintensyfikować wysiłki w celu ich ochrony, bo przecież wyginięcie gatunku na Ziemi jest nieodwracalną stratą w różnorodności biologicznej! Znika gatunek, a wraz z nim niepowtarzalna kombinacja genów w nim zawarta. Każdy gatunek miał swoje miejsce i swoją funkcję w ekosystemie. Czyli w wyniku jego utraty ekosystem staje się mniej stabilny.