Zielone miejsca pracy
Zielone miejsca pracy – to miejsca pracy przyjazne środowisku naturalnemu, które mogą powstać w jakimkolwiek dziale gospodarki z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. Związane są jednak przede wszystkim z sektorem transportu zbiorowego, odnawialnych źródeł energii i gospodarki odpadami.
Rozkwit zielonych miejsc pracy związany jest z rosnącą świadomością społeczną, że niepokojące zmiany klimatu wynikają z działalności człowieka. Zahamowanie tego procesu wymaga zmian ekonomicznych, pozwalających na ochronę środowiska, przy zapewnieniu nowych miejsc pracy dla osób bezrobotnych oraz pracujących w sektorach, które obecnie przyczyniają się najbardziej do globalnego ocieplenia.
Do zielonych miejsc pracy zaliczana jest pracę w przedsiębiorstwach i zakładach produkcyjnych, które uczestniczą w programach społecznej i ekologicznej odpowiedzialności. Należy do nich program UNDP1 „Czystsza produkcja” (Cleaner prodution), program przemysłu chemicznego „Odpowiedzialność i Troska” ( Responsibility and Care).
Zielone miejsca pracy oferują przedsiębiorstwa osiągające normy środowiskowe, takie jak EMAS i ISO 14001. Wspólną cechą tych programów jest stałe zmniejszanie szkodliwego wpływu na środowisko oraz zaangażowanie do tych działań wszystkich pracowników.
Poszerzanie oferty zielonych miejsc pracy powinno odbijać się w stałych staraniach polityków i samorządowców wszystkich szczebli władzy. Na tym polu pozostaje jeszcze wiele do zrobienia.
Podstawowym zapisem prawnym, który sprzyja tworzeniu zielonych miejsc pracy, jest art. 5 Konstytucji RP, mówiący o realizacji zasady zrównoważonego rozwoju w Polsce. Polskie prawodawstwo stwarza dobre warunki do tworzenia zielonych miejsc pracy, a w wielu wypadkach pośrednio stawia taki wymóg.
Funkcjonowanie zielonych miejsc pracy jest konieczne, aby egzekwować wszystkie przepisy o charakterze proekologicznym, tj.: Prawo ochrony środowiska, Prawo wodne, ustaw o zagospodarowaniu odpadów, o ochronie przyrody, o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, o lasach, o ochronie zwierząt, o zagospodarowaniu przestrzennym i innych. W procesie integracji z Unią Europejską dołączono wiele przepisów z rygorystycznego ustawodawstwa unijnego. Aby im sprostać Polska będzie zobligowana stworzyć wiele zielonych miejsc pracy.
W 1993 roku Wspólnota uchwaliła tzw. „Białą księgę´”, która wskazywała, że rozwój gospodarczy, poprawa konkurencyjności i wzrost zatrudnienia powinny być powiązane ze zmniejszaniem zużycia energii i zasobów naturalnych.
Priorytety ekologiczne z roku na rok zyskują coraz większą pozycję w polityce unijnej, co odzwierciedla się w dużym wsparciu finansowym dla programów obejmujących ochronę środowiska. Stwarza to dobre warunki do poszerzania rynku zielonych miejsc pracy.
Korzyści społeczne płynące z powstawania zielonych miejsc pracy, to: redukcja bezrobocia, aktywizacja społeczności lokalnych na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego we własnym otoczeniu, pozytywne skutki zdrowotne na skutek poprawy czystości środowiska naturalnego, podniesienie świadomości ekologicznej, pobudzenie lokalnej przedsiębiorczości i postaw obywatelskich, integracja społeczności regionów wokół realizacji programów związanych z ochroną środowiska.
Korzyści ekonomiczne wynikające z tworzenia zielonych miejsc pracy to: dodatkowe etaty, wzrost dochodów i aktywizacja zawodowa, stymulacja produkcji i ogólny wzrost i ożywienie gospodarcze, oszczędne i racjonalne korzystanie z zasobów przyrodniczych. Dzięki zastosowaniu urządzeń energooszczędnych zmniejszeniu ulegają koszty produkcji.
Tworzenie zielonych miejsc pracy przynosi najlepsze efekty na szczeblu samorządowym. Działania tego typu na terenie powiatu, gminy, wsi czy miasta zwane są „zazielenianiem” lokalnych rynków pracy. W procesie tym aktywny udział biorą władze lokalne, inwestorzy, instytucje finansowe, przedsiębiorcy i działacze organizacji społecznych.
