Tajemnica mrówczych inwazji

Badania zachowania się mrówek ujawniły, że owady te w celu opanowania większych połaci terenu tworzą superkolonię. Składa się ona z wielu mniejszych kolonii mrówek, które ściśle ze sobą współpracują podczas podboju nowych terytoriów. Taka superkolonia może składać się z tysięcy połączonych gniazd a owady nie są agresywne wobec swoich sąsiadów Jak oceniają naukowcy mrówki to doskonali najeźdźcy: spośród 100 najbardziej inwazyjnych gatunków 5 to mrówki.

Wszystko to sprawia, ze gatunki takie są bardziej plastyczne i łatwo opanowują nowe tereny. Co więcej rodzime gatunki owadów (w tym rodzime mrówki) przegrywają w konkurencji z przybyszami.  Naukowcy badali inwazyjny gatunek: mrówkę anatolijską (Lasius neglectus) oraz jej nieinwazyjną krewniaczkę z gatunku Lasius turcicus. Oba gatunki są zbliżone genetycznie i pochodzą z Azji Mniejszej.  Badano ich morfologię, genetykę populacji, zachowanie, a  także pasożyty występujące w ich koloniach.

Naukowcy odkryli że kilka czynników warunkuje inwazyjność mrówek, m in. tworzenie gniazd z wieloma królowymi w ramach istniejącej już kolonii. Czynnikiem sprzyjającym jest tez zbyt liczne występowanie pasożytów i różnych patogenów w pierwotnej kolonii – mrówki chcąc się ich pozbyć zasiedlają nowe tereny. Niestety cechy warunkujące inwazyjność są mało specyficzne dla gatunku a to oznacza, że większość spośród 12 500 gatunków mrówek może stanowić w przyszłości poważny problem.

Mrówka anatolijska (Lasius neglectus) została opisana w 1990 roku. Gatunek ten poszerza obszar swojego występowania, już opanował sporą część Europy, chociaż jeszcze 20 lat temu nie był tu notowany. Mrówki te stanowią nie tylko zagrożenie dla wielu rodzimych gatunków owadów, ale także  uszkadzają drzewa. Powodują ponadto straty gospodarcze  a z domów w których się zagnieździły ciężko jest je usunąć.