Jak często łamane jest prawo podczas transportu żywych zwierząt?

Transport żywych zwierząt stanowi duże wyzwanie dla przewoźników, a dla przewożonych zwierząt stres. Dobro milionów zwierząt, w tym bydła, owiec i kóz transportowanych z UE jest zagrożone przez awarie, stres cieplny, złe planowanie i brak informacji z docelowego kraju ‒ wynika z nowego raportu Komisji Europejskiej.

Wśród zidentyfikowanych problemów systemowych znalazły się słabe planowanie i narażenie zwierząt na wysokie temperatury. Raport wskazuje, że latem zwierzęta „w wielu pojazdach przybywających do portów” muszą czasem „wytrzymać temperaturę ponad 35°C”.

Raport skrytykował sposób, w jaki, jak ujął to jeden z kampanii, zwierzęta „znikają” w miejscu przeznaczenia. Wynika z niego, że większość krajów UE „nie otrzymuje żadnych informacji zwrotnych” z kraju przeznaczenia na temat stanu zwierząt w dniu przyjazdu. Nie uzyskują też żadnych informacji „od przewoźnika, kapitana statku lub operatora statku”.

Wyróżniono również słabe planowanie awaryjne, niekompletną lub niepoprawną dokumentację oraz niezdolność do zapobiegania powtarzającym się problemom.

Jedna z organizacji społecznych, która współpracowała z komisją przy opracowywaniu raportu, przyjęła go ostrożnie. „Uważamy, że jest dość mocny, nawet jeśli ułaskawia Irlandię i Portugalię, gdzie również znaleźliśmy wiele problemów” – powiedział Gabriel Paun, dyrektor UE Animals International.

Inni podkreślali jednak, że w raporcie poruszono wiele istotnych kwestii. Peter Stevenson, doradca ds. Polityki Compassion in World Farming (CIWF), powiedział: „Nowy raport ujawnia niepokojący obraz nieprzestrzegania przepisów przez władze państw członkowskich i eksporterów”.

Rumunia, główny hodowca i eksporter owiec, spotkała się ze szczególną krytyką, kiedy ujawniono, że w listopadzie zeszłego roku utopiło się tam ponad 14 000 owiec. Zwierzęta były na pokładzie zatwierdzonego przez Rumunię statku z żywym inwentarzem, Queen Hind, który przewrócił się wkrótce po opuszczeniu portu Midia. Przeżyło tylko 180 owiec.

Irlandia i Portugalia są chwalone za posiadanie stosunkowo lepszych systemów zatwierdzania zwierząt gospodarskich i kontroli ich zdrowia przed załadunkiem.

Niepewność co do tego, kto jest prawnie odpowiedzialny za właściwą opiekę nad zwierzętami w różnych punktach ich podróży ‒ szczególnie w portach lub podczas podróży morskich ‒ to kolejna słabość systemu, jak wynika z raportu.

W opracowaniu stwierdzono, że z 13 europejskich portów wylotowych tylko sześć ma „obiekty lub urządzenia w pobliżu portów, w których w razie potrzeby przewoźnicy mogą rozładować, odpocząć, napoić i nakarmić zwierzęta”.

Raport wykazał też, że wiele statków nie jest przystosowanych do transportu zwierząt. Tylko 24% statków jest na tzw. „białej liście”. Statki, które pływają pod banderą krajów z białej listy, mają niski wskaźnik zatrzymań z powodu uchybień regulacyjnych.

Jakie działania podejmie komisja europejska? Rzecznik zapowiedział, że „zbada wykonalność przepisów, inspekcji statków żywego inwentarza do bazy danych UE we współpracy z Europejską Agencją Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA ) ”.

Rzecznik dodał, że komisja „współpracowała z OIE [Światową Organizacją Zdrowia Zwierząt] w celu opracowania sieci punktów kontaktowych zajmujących się transportem zwierząt w krajach trzecich. Celem jest wzmocnienie naszej współpracy z tymi krajami w tej kwestii ”.

W ubiegłym tygodniu ponad 30 organizacji społecznych UE napisało do Komisji Europejskiej, argumentując, że eksport bydła do Libii przez Irlandię, Hiszpanię i Rumunię narusza przepisy UE. W liście stwierdzono, że zgodnie z art. 13 UE Komisja i państwa członkowskie są zobowiązane „do uwzględnienia dobrostanu zwierząt w sposób dokładny i poważny przy formułowaniu i wdrażaniu polityk w określonych dziedzinach”.

Błędy UE w zakresie dobrostanu żywych zwierząt zostały określone w raporcie dotyczącym dobrostanu zwierząt transportowanych drogą morską, rozpowszechnionego w tym tygodniu i na podstawie informacji zebranych przez komisję z krajów UE, w tym Hiszpanii, Chorwacji, Słowenii, Rumunii, Portugalii i Irlandii w 2017 i 2018 r.

Unia Europejska eksportuje około 1 mln sztuk bydła i 2 mln owiec rocznie do krajów spoza UE, głównie na Bliski Wschód  i do Północnej Afryki.  W 2019 r. wartość unijnego handlu żywymi zwierzętami wyniosła ponad 12 mld EUR.