Pokrzywa na włosy – właściwości, działanie i efekty stosowania
Bujne, lśniące włosy to ideał, o którym marzą nie tylko kobiety. I chociaż genetykę trudno jest oszukać, okazuje się, że kondycję czupryny można skutecznie wzmocnić i to nawet naturalnymi sposobami. Herbaty i płukanki z pokrzywy to jeden z największych sprzymierzeńców pięknych włosów. Sprawdź, jak można je wykorzystać.
Pokrzywa (Urtica dioica) jest pospolitą byliną traktowaną jako chwast i spotykaną powszechnie nie tylko w Europie, ale także Azji, Afryce Północnej oraz Ameryce Północnej. Z jednej strony nie lubimy jej, bo pali, z drugiej, wykorzystujemy ją od setek lat jako lek, pożywienie, paszę, kosmetyk, barwnik, a nawet włókno. Czy nie pora zwrócić honor poczciwej pokrzywie?
Skąd się biorą zdrowotne i kosmetyczne walory pokrzywy?
Medyczny potencjał pokrzywy doceniany był na długo przed tym, nim naukowcy zidentyfikowali jej chemiczny skład. Starożytnie Egipcjanie stosowali napary z parzącego ziela, aby ulżyć sobie w chorobach reumatycznych i bólach krzyża. Hipokrates polecał je na 60 różnych schorzeń, a Galen na astmę i choroby śledziony. W pokrzywę wierzyli również lekarze średniowiecza oraz późniejsi zielarze i medycy.
Dziś wiemy, że jest ona doskonałym źródłem witaminy A, C i K, a także wapnia i manganu. Dostarcza również dużych ilości magnezu, witamin B2 i B6, a ponadto żelaza, potasu i fosforu. Duże znaczenie przypisuje się również dużym ilościom chlorofilu oraz obecności flawonoidów, terpenoidów, aminokwasów, steroli, polifenoli oraz antyutleniających pigmentów. Z badań wynika ponadto, że ekstrakt z pokrzywy ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, co może mieć oczywiście przeniesienie na zdrowie i kondycję włosów oraz skóry głowy.
Herbata z pokrzywy – wsparcie od wewnątrz
Liście z pokrzywy po wysuszeniu dają ziele, które jest popularnym surowcem do parzenia herbaty. Do naparu przenika większość korzystnych związków zawartych w roślinie, w tym minerały, witaminy, sterole i duża część antyutleniaczy. Picie herbaty z pokrzywy ma przynosić korzyści reumatykom, astmatykom i alergikom, a także osobom borykającym się z anemią czy przerostem gruczołu prostaty.
W kontekście włosów pokrzywa ma przede wszystkim uzupełniać niedobory, zapewniając optymalny potencjał ich wzrostu. Przypomnijmy, że jednym z częstszych przyczyn wypadania włosów jest deficyt żelaza, któremu właśnie przeciwdziała napar z palących liści. Poza tym picie herbaty z pokrzywy zwalcza stany zapalne, oddziałując korzystnie na kondycję skóry głowy. Podobne efekty można otrzymać przyjmując doustne suplementy z ekstraktem z pokrzywy w tabletkach lub proszku.
Uwaga! Niektórzy ludzie doświadczają reakcji alergicznych na herbatę z pokrzywy, np. w postaci bąblowej wysypki. Poza tym uważa się, że może ona nadmiernie stymulować produkcję estrogenu, powodując zmiany w brodawkach u kobiet i powiększenie gruczołów piersiowych u mężczyzn. Nie poleca się picia naparu z Urtica dioica osobom przyjmującym leki moczopędne, przeciwcukrzycowe, beta-blokery oraz blokery kanałów wapniowych.
Płukanki z pokrzywy
Ten sam napar z pokrzywy można stosować zewnętrznie do spłukiwania włosów. W tym przypadku bogactwo związków odżywczych działa bezpośrednio na strukturę włosów i wzmacnia je od zewnątrz. W szczególności wskazuje się, że płukanki pozwalają ograniczyć wypadanie włosów, zwalczają suchość i świąd skóry głowy, pomagają zredukować łupież i poprawiają ogólną kondycję czupryny.
Te fryzjerskie zalety pokrzywy związane są z zawartością enzymu zwanego 5-alfa reduktazą, o którym wiemy, że katalizuje konwersję testosteronu w DHT. Efektem ma być ograniczenie łysienia typu męskiego. Poza tym płukanka z pokrzywy bogata jest w beta-sitosterol, czyli związek sprzyjający syntezie i uwalnianiu czynnika wzrostu śródnabłonka naczyniowego. W rezultacie poprawia się krążenie krwi w tkankach oraz tempo wzrostu włosów.
W świetle najnowszych badań pokrzywa wpływa również na ekspresję genu odpowiedzialnego za produkcję interleukiny IL-1α. Jej nadmiar powoduje stan zapalny, który osłabia mieszki włosowe i jest współodpowiedzialny za trzy formy wypadania włosów: łysienie telegonowe, łysienie męskie oraz łysienie plackowate. Według niektórych źródeł zewnętrzna aplikacja preparatów z pokrzywy może być także pomocna w zwalczaniu łojotokowego zapalenia skóry głowy.
Do przygotowania płukanki można wykorzystać zarówno gotowe ziele suszone, jak i świeże liście zebrane w ogrodzie, lesie lub na łące. Ten drugi sposób jest oczywiście znacznie bardziej ekonomiczny.
Płukanka z pokrzywy – przepis
Składniki:
- 2 szklanki wrzątku
- 3 łyżki suszonego ziela lub 6 łyżek świeżych, posiekanych liści pokrzywy
Przygotowanie:
Zalej ziele wrzątkiem i pozostaw pod przykryciem na 5 minut. Po tym czasie odcedź i pozostaw do ostygnięcia. Możesz dodać 2-3 krople olejku lawendowego lub miętowego, aby poprawić aromat i dodatkowo wspomóc krążenie w skórze głowy. Płukankę wetrzyj we włosy i skórę głowy i pozostaw na 1-2 godziny. Potem zmyj szamponem i ciepłą wodą.
Odżywki do włosów z pokrzywą
Coraz więcej producentów kosmetyków kapitalizuje na popularności naturalnych, ziołowych preparatów. Nic dziwnego, że na półkach drogerii nietrudno znaleźć szampony, odżywki i maski do włosów na bazie ekstraktu z pokrzywy. Zazwyczaj zawierają one cały szereg dodatkowych substancji, począwszy od innych wyciągów roślinnych, a skończywszy na silikonach, konserwantach i substancjach zapachowych. Przed zakupem warto więc dokładnie skontrolować skład produktu – może się okazać, że pokrzywy jest w nim dość niewiele.
Nic oczywiście nie stoi na przeszkodzie, aby przygotowywać własne kosmetyki do włosów na bazie pokrzywy. Najczęściej polecany jest tonik, który otrzymamy łącząc napar (taki jak to płukanki) z octem z jabłek w proporcji 5:1. Taki specyfik warto jest wcierać we włosy i skórę głowy przed myciem.
Maseczka do włosów z pokrzywy
Składniki:
- ½ szklanki suszonych liści pokrzywy
- ½ szklanki suszonego rozmarynu
- ½ szklanki suszonego skrzypu
- ½ łyżeczki oleju miętowego
- ¼ szklanki oleju kokosowego
- 1 szklanka masła shea
- po ½ szklanki: oliwy z oliwek, oleju rycynowego, oleju ze słodkich migdałów
Przygotowanie:
Zioła rozdrobnij i zalej w dużym słoiku mieszanką 3 olejów. Odstaw w ciemne miejsce na 2 tygodnie, raz na jakiś czas potrząsając. Po tym czasie odcedź olej i zmiksuj z masłem shea i olejem kokosowym. Dodaj olejek miętowy i wymieszaj.
Nakładaj maskę na poszczególne sekcje włosów i wcieraj w skórę głowy. Pozostaw przez ok. 30 minut, po czym umyj włosy.
Zaufać pokrzywie
Jak dotąd studia dotyczące skuteczności pokrzywy w kontekście wypadania włosów dotyczą przede wszystkim zwierząt i nie zostały potwierdzone na ludziach. Wszystko wskazuje jednak na to, że pospolity „chwast” ma ogromny potencjał i przede wszystkim może być tanim i skutecznym wspomaganiem dla osób borykających się z nadmiernym wypadaniem włosów, a nawet klasycznym łysieniem. Dla optymalnego efektu poleca się łączyć picie naparu z ziela z płukankami i maseczkami aplikowanymi bezpośrednio na włosy.
- “Nutritional and pharmacological importance of stinging nettle (Urtica dioica L.): A review” Khuma Kumari Bhusal i in., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9253158/, 17/07/2023;
- “Food as Medicine Stinging Nettle (Urtica dioica, Urticaceae)” American Botanical Council, https://www.herbalgram.org/resources/herbalegram/volumes/volume-15/number-7-july/food-as-medicine-stinging-nettle-urtica-dioica-urticaceae/food-as-medicine/, 17/07/2023;
- “Urtica spp.: Ordinary Plants with Extraordinary Properties” Dorota Kregiel i in., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6100552/, 17/07/2023;
- “Gynaecomastia in a man and hyperoestrogenism in a woman due to ingestion of nettle (Urtica dioica)” Mustafa Sahin i in., https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18264183/, 17/07/2023;
- “VEGF czynnik Stinging Nettle for Hair Loss: Does It Work?” Ahmad Chaudhry, https://scandinavianbiolabs.com/blogs/journal/stinging-nettle-for-hair-loss, 17/07/2023;
- “Proprietary Herbal Extract Downregulates the Gene Expression of IL-1α in HaCaT Cells: Possible Implications Against Nonscarring Alopecia” Erkin Pekmezci, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6126931/, 17/07/2023;
