Populacje rekinów i płaszczek spadły o 70%, pozostawiając lukę w życiu oceanu

Według nowych badań przełowienie spowodowało wyniszczenie ponad 70 procent niektórych populacji rekinów i płaszczek w ciągu ostatniego półwiecza, pozostawiając „otwartą, rosnącą dziurę” w życiu oceanicznym.

Naukowcy odkryli alarmujący spadek liczebności gatunków zwierząt morskich, od rekinów młotów po płaszczki. Wśród najbardziej dotkniętych kryzysem zwierząt jest żarłacz białopłetwy, często określany jako szczególnie niebezpieczny, który obecnie znajduje się na skraju wyginięcia z powodu działalności człowieka.

Ich globalna populacja spadła o 98 procent w ciągu ostatnich 60 lat, powiedział Nick Dulvy, główny autor badania i profesor na Uniwersytecie Simona Frasera (SFU). Spośród wszystkich 31 gatunków rekinów oceanicznych i płaszczek, 24 są obecnie zagrożone wyginięciem, z których kilka jest klasyfikowanych jako krytycznie zagrożone

„To niewiarygodne tempo spadku, bardziej drastyczne niż u większości słoni i nosorożców, a te zwierzęta są ikonami w prowadzeniu działań na rzecz ochrony na lądzie” – powiedział Dulvey.

Dulvy i zespół naukowców spędzili lata na zbieraniu i analizowaniu informacji z badań naukowych i danych dotyczących połowów, aby stworzyć obraz globalnego stanu 31 gatunków rekinów i płaszczek. Odkryli, że trzy czwarte badanych gatunków jest zagrożonych wyginięciem. Są to „najbardziej rozległe gatunki w największych i najbardziej oddalonych siedliskach na Ziemi, które często uważa się za chronione przed wpływem człowieka” – powiedział AFP naczelny autor badania, Nathan Pacoureau. Analizy wykazały, że czynniki takie jak działalności człowieka i zmiany klimatyczne wywierają presję na te gatunki, ale przełowienie jest zdecydowanie największym zagrożeniem, a względna presja połowowa (uwzględniająca zagrożone populacje) wzrosła 18-krotnie od 1970 r. Rekiny łowi się ze względu na mięso, płetwy, płytki skrzelowe i olej z wątroby – podczas szczytu przełowienia na początku XXI wieku polowano na nie tak intensywnie, że co roku ginęło od 63 do 273 milionów rekinów.

„Wiedzieliśmy, że sytuacja jest zła, ale informacje pochodziły z różnych badań i raportów, więc trudno było ocenić globalną sytuację” – dodał Pacoureau, pracownik naukowy SFU. Badanie, opublikowane w środę w czasopiśmie Nature, wskazuje na przełowienie i słabą ochronę oraz podkreśla, że gatunki można jeszcze uratować przed zagładą, jeżeli zostaną podjęte odpowiednie działanie ochronne. Badania dotyczą rekinów oceanicznych i płaszczek, gatunków żyjących głównie na wodach otwartych. Chociaż stwierdzono różnice w stanie zdrowia różnych populacji, ogólny trend był wyraźny. „Dane ujawniły ziejącą, rosnącą dziurę w życiu oceanicznym” – alarmuje Pacoureau. W przypadku 18 gatunków, dla których dostępnych było więcej danych, naukowcy doszli do wniosku, że globalne populacje spadły o ponad 70 procent od 1970 roku. Dulvy dodał, że liczba ta będzie prawdopodobnie podobna lub nawet gorsza w przypadku innych rekinów oceanicznych i płaszczek, ale luki w danych utrudniły wyciągnięcie odpowiednich wniosków.

Andrea Marshall, współautorka badania i współzałożycielka Marine Megafauna Foundation, powiedziała, że obserwowanie upadku płaszczek, manty i mobuli w Mozambiku, gdzie pracuje, „było prawdziwym koszmarem”. „Stało się to szybciej, niż moglibyśmy sobie kiedykolwiek wyobrazić i pokazało nam, że musimy podjąć natychmiastowe działania” – powiedziała w komunikacie prasowym MMF.

Rekiny i płaszczki są szczególnie narażone na zanik populacji, ponieważ rosną powoli i rozmnażają się stosunkowo rzadko.

W badaniu wezwano do natychmiastowej reformy, aby „zapobiec załamaniu się populacji rekinów” i potencjalnie katastrofalnym konsekwencjom dla innych systemów ekologicznych. W szczególności naukowcy wezwali rządy do przyjęcia limitów połowowych dla rekinów oceanicznych, które mogą wspierać zrównoważone rybołówstwo i działań, które mają kluczowe znaczenie dla ratowania kurczących się populacji „zanim zubożenie osiągnie punkt bez powrotu”.