Kukułka (Cuculus canorus)

Kukułka to ptak średniej wielkości (rozmiarów gołębia miejskiego). Ubarwieniem przypomina krogulca. Gatunek wędrowny. Ma bardzo charakterystyczny głos „guu-ku”. W locie ma proste plecy, dziób skierowany do przodu, a skrzydła poniżej linii grzbietu. Gdy siedzi ma opuszczone skrzydła i zadarty ogon.

Kukułka posiada dziób zwężający się z ciemną, zaostrzoną końcówką. Ogon długi, na końcu zaokrąglony. Skrzydła spiczaste. Nogi krótkie. Nasada dzióba, nogi, tęczówka oraz obrączka oczna są żółte. Tułów wydłużony. Rzędy białych nieregularnych plamek na piórach ogonowych. Dymorfizm płciowy jest niewyraźny, jedynie rdzawa odmiana samic jest odróżnialna od samców. Głowa, pierś i wierzch ciała są u samców szare. Spód ciała u nich biały, z czarnym kreskowaniem. Wyraźnie odgraniczona pierś. Ubarwienie ciała samic w dwóch odmianach. W pierwszej jest podobna do ubarwienia samca, lecz ma na piersi słaby, rdzawy nalot oraz ciemne prążki. W drugiej odmianie samice rdzawe na wiechu i piersi, z ciemnym prążkowaniem. Osobniki młodociane łupkowo-szare z udziałem koloru rdzawego, z charakterystyczną białą plamą na potylicy.

Kukułka zamieszkuje niemal całą Eurazję z wyjątkiem krańców północnych oraz krajów Południowej Azji. Jej zimowiska znajdują się w południowej Afryce oraz południowo-wschodniej Azji. W Polsce jest gatunkiem pospolitym aczkolwiek nielicznym.

Kukułka preferuje wszystkie rodzaje zadrzewień, lasów, również tereny otwarte.

Kukułka to pasożyt lęgowy. Nie buduje gniazd, jak również nie wysiaduje jaj. Nie tworzy stałych par. Jaja składa na ziemi, następnie przenosi je do gniazd, lub bezpośrednio składa je do gniazd drobnych ptaków (głównie wróblowatych, np. trzcinniczkowi, pliszce siwej, kopciuszkowi). Przy podrzucaniu swojego jaja zjada bądź wyrzuca jajo gospodarza. Lęgi zaczyna w maju. Jaj może złożyć do ok. 20, małych, różnie ubarwionych. Po ok. 12 dniach od złożenia jaja w gnieździe, wykluwa się pisklę (zwykle wcześniej od współlokatorów). Świeżo po wykluciu młody osobnik wyrzuca pozostałe jaja lub pisklęta wypychając je z gniazda. Głośnym głosem żebrzącym i jaskrawoczerwony wnętrzem dzioba zmusza przybranych rodziców (także inne ptaki, które straciły lęg) do karmienia. Kukułka po ok. 3 tygodniach opuszcza gniazdo (również dlatego że się już w nim nie mieści), a samodzielność uzyskuje w wieku ok. 6 tygodni.

Kukułka jest owadożerna. Gąsienice okresowo, w znacznych ilościach w diecie. Ich włoski gromadzą się i niestrawione są zwracane w formie wypluwki.