Maść z kasztanowca – właściwości, działanie i zastosowanie
Ziele kasztanowca ma wszechstronne zastosowanie lecznicze. Oprócz tabletek, wyciągów i nalewek dostępne jest także w formie maści i żelów do miejscowej aplikacji. Mogą one pomóc w przypadłościach zdrowotnych, rekonwalescencji, a także jako wsparcie dla urody. Sprawdź, kiedy i jak warto używać maść z kasztanowca i jakich można się spodziewać efektów.
Kasztanowiec (Aesculus hippocastanum) to jeden z przykładów na przewrotne myślenie Matki Natury. Z jednej strony nasiona dobrze znanego dzieciom drzewa są bowiem niejadalne, a wręcz wyjątkowo szklodliwe ze względu na zawartości toksycznej eskuliny. Z drugiej, ekstrakt z ukrytych w kolczastej, zielonej łupinie kasztanów ma niebywały potencjał leczniczy – trzeba tylko wiedzieć, jak go wykorzystać.
Właściwości kasztanowca
Z punktu widzenia leczniczego najważniejszym składnikiem ekstraktu z kasztanowca jest escyna, czyli substancja będąca mieszanką saponin, w tym przede wszystkim beta-escyny. Związki te mają działanie przeciwzapalne oraz ściągające i ochronne dla naczyń krwionośnych. Główny mechanizm ich działania polega na zwiększaniu syntezy tlenku azotu w śródbłonku, dzięki czemu jego komórki lepiej przepuszczają jony wapnia. Ponadto escyna wpływa na antagonizm serotoniny i histaminy, a także redukuje kataboliczne procesy w tkankach.
Dodatkowo w wyciągu z kasztanowca, który stanowi podstawę maści, znajdują się cenne flawonoidy o działaniu przeciwzapalnym, regenerującym i przeciwobrzękowym, w tym przede wszystkim kwercetyna, kaempferol oraz proantocyjanidy. Właściwości przeciwutleniające wykazują również kumaryny, czyli związki należące do rodziny glikozydów, działające przeciwzapalnie oraz przeciwzakrzepowo.
Skład maści z kasztanowca
Zewnętrzna aplikacja wymaga odpowiedniej konsystencji. Wyciąg pozyskany z ziela kasztanowca metodą ekstrakcji alkoholowej stabilizowany jest więc zwykle za pomocą substancji o działaniu zagęszczającym, konserwującym i nawilżającym. W zależności od przeznaczenia preparatu może mieć on formę żelu, balsamu lub gęstej maści.
Najczęściej spotykane dodatki na liście składników obejmują glicerynę, parafinę i wazelinę, a także łagodzącą allantoinę oraz Panthenol. Poza tym w różnych produktach obecne być mogą także inne naturalne wyciągi, np. z arniki górskiej czy nostrzyka żółtego oraz typowe składniki kosmetyczne typu glikol propylenowy, karbomer czy stearynian etyloheksylu. Wszystkie są bezpieczne i zatwierdzone do stosowania także w środkach leczniczych.
Maść z kasztanowca na problemy żylne
Śródbłonek jest tkanką, która tworzy wyściółkę naczyń krwionośnych i limfatycznych. Tym samym nie tylko stanowi barierę między krwią a mięśniami, ale także odpowiada za czynność wydzielniczą – reguluje m.in. proces krzepnięcia krwi. Escyna, wzmacniając funkcję śródbłonka, znajduje zastosowanie przede wszystkim w przebiegu schorzeń układu krwionośnego, w tym niewydolności żylnej.
Głównym zastosowaniem maści z kasztanowca jest więc leczenie żylaków. Aplikowana bezpośrednio na skórę podudzi poprawia krążenie oraz wzmacnia i uelastycznia ściany naczyń, redukując takie objawy niewydolności żylnej kończyn dolnych jak obrzęk, świąd, ból, uczucie zmęczenia i napięcia, zasinienie, a także widoczne wybrzuszenia nadmiernie poszerzonych żył. Najlepsze efekty daje przy tym połączenie doustnej terapii wyciągiem z kasztanowca z lokalnym masażem z pomocą maści.
Analogicznie ekstrakt z kasztanowca polecany jest również do leczenia żylaków odbytu, gdzie istota problemu jest podobna. Guzki mogą wręcz mieć charakter zewnętrzny, sprawiając choremu olbrzymi dyskomfort. Istotą leczenia jest ograniczenie lokalnego stanu zapalnego, obkurczenie poszerzonych naczyń i poprawa krążenia, tak aby guzki uległy zmniejszeniu. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie każda maść może być stosowana na błony śluzowe – niektóre preparaty przeznaczone są ściśle na nogi, a w celu leczenia oraz prewencji hemoroidów należy sięgnąć po specjalistyczne żele sprzedawane w aptekach.
Uwaga! Żylaki odbytu zwykle wymagają wizyty u proktologa i szerszego leczenia, aby nie dopuścić do ich nadmiernego rozwoju. Maść z kasztanowca może wspomagać w łagodzeniu objawów, ale zwykle nie jest wystarczająca, aby zahamować przebieg choroby.
Maść z kasztanowca jako pomoc po urazach
W wielu przypadkach fizyczne kontuzje wiążą się z przerwaniem struktury naczyń krwionośnych, podskórnymi wylewami, obrzękami i stanami zapalnymi tkanki. Kojące i regenerujące działanie maści z kasztanowca znajduje również zastosowanie w stanach po urazach, zwłaszcza zwichnięciach, uszkodzeniach torebki stawowej, skręceniach oraz sińcach powstałych wskutek uderzenia.
Regularne aplikowanie maści zmniejsza opuchliznę i bolesność tkanki, a jednocześnie przyśpiesza regenerację. Naczynia szybciej się odnawiają, a pobudzone krążenie sprzyja procesowi gojenia. Podobne efekty można osiągnąć stosując maść z kasztanowca po operacjach, o ile poziom zasklepienia rany pozwala na jej aplikację.
Maść z kasztanowca jako balsam na skórę
Coraz więcej mówi się również o korzystnym wpływie maści z kasztanowca na kondycję skóry. Wiąże się on z przede wszystkim z przeciwzapalnymi i przeciwutleniającymi właściwościami saponin i flawonoidów obecnych w brązowych nasionach.
Aplikowana na skórę maść łagodzi podrażnienia, zmniejsza zaczerwienienie i przyspiesza regenerację naskórka. Dodatkowo wywiera pozytywny wpływ na wyraźnie poszerzone naczynka, które mogą być rezultatem na przykład ekspozycji na zimno. Regularne stosowanie maści może ujednolicić cerę i przywrócić jej zdrowy koloryt. Kolejną korzyścią jest redukcja lokalnych opuchlizn – niestety, maści nie powinno się jednak stosować bezpośrednio w okolicach oczu.
Stosowanie maści z kasztanowca
Maść z kasztanowca jest preparatem bezpiecznym, pozbawionym toksyczności właściwej dla surowych nasion. Tym niemniej może powodować reakcje uczuleniowe u alergików, a dodatkowo jest niewskazana dla kobiet ciężarnych i karmiących piersią, jak również dzieci do lat 12 – ze względu na brak odpowiednich badań klinicznych.
Użycie maści z kasztanowca powinno być regulowane wskazówkami konkretnego producenta. Każdy preparat może mieć nieco innych poziom substancji czynnej i dodatkowe składniki, które ograniczają dopuszczalną frekwencję stosowania. Maść aplikujemy zawsze na czystą, nieuszkodzoną skórę, wmasowując ją delikatnie kolistym ruchem.
Pierwsze efekty, przy regularnym stosowaniu, widać często już po 2-3 dniach, ale w przypadku żylaków zalecana jest dłuższa, kilkutygodniowa terapia.
Absolwentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego, która oddała się pasji zgłębiania zagadek świata i pisania o nich. Specjalizuje się w ekologii, klimatologii i naukach przyrodniczo-naukowych. Żyje ponad granicami, dużo podróżuje, a w wolnym czasie pływa.
Opublikowany: 26 sierpnia, 2024 | Zaktualizowany: 1 września, 2025
- „Horse Chestnut” NIH, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18503457/, 18/07/2023;
- “Horse Chestnut” Examine.com, https://examine.com/supplements/horse-chestnut/research/, 18/07/2023;
- “Potential Activity Mechanisms of Aesculus hippocastanum Bark: Antioxidant Effects in Chemical and Biological In Vitro Models” Aleksandra Owczarek i in., https://www.mdpi.com/2076-3921/10/7/995, 18/07/2023;
- “Horse-chestnut seed” European Medicines Agency, https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-summary/horse-chestnut-seed-summary-public_en.pdf, 18/07/2023;
- “Aesculus hippocastanum L.: A Simple Ornamental Plant or a Source of Compelling Molecules for Industry?” Asma Dridi i in., https://www.mdpi.com/2297-8739/10/3/160, 18/07/2023;
