Mątwa zwyczajna (Sepia officinalis)

Występowanie

Mątwa zwyczajna występuje u wybrzeży zachodniej Europy od Cieśnin Duńskich, przez Morze Północne, wody przybrzeżne Wysp Brytyjskich, wody Francji, Hiszpanii i Portugalii po wody Maroka w Afryce. Zamieszkuje również basen Morza Śródziemnego i czasem wpływa do Bałtyku.

Budowa

Mątwa zwyczajna ma ciało grzbietobrzusznie spłaszczone, wydłużone, owalne. Składa się z głowy, worka trzewiowego oraz nogi (przekształconej w ramiona). Posiada dziesięć ramion, osiem krótkich oraz dwa dłuższe. Ramiona wyposażone są w przyssawki. Barwa ciała zmienna, brązowoczarna, nakrapiana lub paskowana. Strona brzuszna jest jaśniejsza. Na głowie znajduje się para dużych oczu. Otwór gębowy otoczony jest ramionami. Po bokach worka trzewiowego znajdują się płetwy. Samce są większe od samic. Dodatkowo u samców ramie przekształcone jest w hektokotylus, narząd służący do przenoszenia spermatoforów.

Biologia

Mątwa zwyczajna zamieszkuje wody słone i rzadziej słonawe, w morzach, w obszarach klimatu umiarkowanego i ciepłego. Młodsze osobniki tolerują większe wahania zasolenia i ogólnie większą niestabilność środowiska niż osobniki dorosłe. Preferuje lekkie dno piaszczyste lub muliste. Porusza się ruchem odrzutowym lub falując płetwami. Jest organizmem rozdzielnopłciowy. Do rozrodu przystępuje przez cały rok, ze szczytem przypadającym na wiosnę i lato. Zapłodnienie jest wewnętrzne. Samiec narządem kopulacyjnym (zwanym hektokotylusem) przenosi spermatofor do jamy płaszczowej samicy. Samica może złożyć do 4 tys. jaj. Średnica jaj wynosi od 8 do 10 mm. Jaja składane są m.in. na roślinność. Rozwój trwa od 30 do 90 dni. Dojrzałość płciową osiąga między 12 a 18 miesiącem życia. Dorosłe po rozrodzie giną. Żyje krótko, od roku do dwóch lat. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN). W jego diecie znaleźć można ryby, skorupiaki, mięczaki, w tym inne głowonogi. Dłuższymi ramionami chwyta swoje ofiary. W sytuacji zagrożenia może zmienić kolor ciała, a także wyrzucić wydzielinę gruczołu czernidłowego. Jest gatunkiem jadalnym.