Niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci)

Niszczyk zjadliwy spotykany jest niemal na całym świecie, głównie w rejonach o klimacie umiarkowanym. Zwykle nie jest notowany w klimacie tropikalnym. Znanych jest około 500 roślin żywicielskich niszczyka. Niszczyk zjadliwy jest jednym z gatunków pasożytów powodujących największe straty w rolnictwie.

Niszczyk zjadliwy jest nicieniem. Ciało niszczyka pokrywa wór powłokowy z grubym oskórkiem. Jego ciało jest bezbarwne, wydłużone, o wrzecionowatym kształcie. Głowa nie jest wyodrębniona. W jamie gębowej znajduje się wysuwany sztylecik. Przód oraz tył ciała są zwężone. Ogon jest ostro zakończony. Niszczyk zjadliwy nie posiada układu oddechowego oraz krwionośnego. Otwór gębowy umiejscowiony jest szczytowo na przodzie ciała. Otwory płciowy, wydalniczy i odbytowy znajdują się po stronie brzusznej. Układ pokarmowy ma kształt rury.

Niszczyk zjadliwy jest pasożytem roślin. Doprowadza między innymi do zahamowania wzrostu rośliny, deformacji kwiatów i liści, przyczynia się także do skręcenia i skrócenia łodyg. Jest polifagiem. Do roślin żywicielskich zaliczyć można pszenice, owies, cebule, fasole, marchewkę, truskawkę i wiele innych roślin uprawnych. Żeruje także na roślinach ozdobnych (tulipanach, żonkilach). Zamieszkuje tkanki roślin. Jest odporny na wysychanie, zimuje w suchych częściach roślinnych. Niszczyk jest organizmem rozdzielnopłciowym. Zapłodnienie jest wewnętrzne. W ciągu roku może wystąpić do kilku pokoleń. Samica składa 200-500 jaj wewnątrz rośliny (w tkance miękiszowej). Larwy po wylęgu przemieszczają się do ziemi, nasion, szczątek roślin, gdzie przezimują. Gdy nastaną odpowiednie warunki larwy wybudzają się ze stanu uśpienia (anabiozy.) Następnie larwy wnikają do rośliny gdzie dojrzeją i przystąpią do rozrodu. Przy niesprzyjających warunkach zapada w anabiozę i w takim stanie może przeżyć nawet do 20 lat. Przy wystąpieniu odpowiednich warunków pełen rozwój trwa około 3 tygodni. Osobniki dorosłe żyją od 45 do 75 dni.