Rocha czarnobroda (Rhinobatos cemiculus)

Biologia

Rocha czarnobroda jest rybą chrzęstnoszkieletową z rodziny rochowatych, grupujących ryby przypominające kształtem ciała skrzyżowanie płaszczki z rekinem. Spokrewnionym gatunkiem jest rocha (Rhinobatos rhinobotes), jednak najnowsze prace systematyków sugerują, że rocha czarnobroda należy do oddzielnego rodzaju Glaucostegus. Podobnie jak wszystkie inne ryby z rodziny rochowatych, jej liczebność i zasięg bardzo szybko się zmniejsza. Przyczyną jest przełowienie – płetwy roch, podobnie jak rekinów, są cenionym delikatesem na szybko rosnących rynkach Azji. Zarazem te powolne, denne ryby występują w wodach przybrzeżnych, wolno pływają przy dnie i bardzo łatwo łapią się w sieci – są zatem znacznie łatwiej dostępne niż rekiny dla rybaków operujących małymi łodziami tuż przy brzegu. Na dodatek, podobnie jak większość ryb chrzęstnoszkieletowych, żyją długo i rozmnażają się wolno, co utrudnia im odbudowę populacji po przełowieniu.

Występowanie

Rocha czarnobroda występuje we wschodnim Atlantyku, od północnej Portugalii po Angolę. Występuje również w Morzu Śródziemnym. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu występowała w całym Morzu Śródziemnym, obecnie można ją spotkać wyłącznie w jego południowej części, m.in. wokół Cypru i wybrzeży północnej Afryki. Tam lokalnie jest jeszcze średnio licznym gatunkiem. Wzdłuż wybrzeży zachodniej Afryki jest najczęściej poławiana, i tam jej liczebność szybko spada.

Budowa zewnętrzna

Podobnie jak inne rochy, rocha czarnobroda ma charakterystyczną budowę ciała: jego przednia część jest spłaszczona, a płetwy piersiowe są szerokie i zrośnięte z bokami głowy i ciała. Przednia część ciała widziana z góry ma kształt klina i przypomina ciało płaszczki. Płetwy brzuszne są przyrośnięte do ciała tylko częściowo, ale również są szerokie i spłaszczone. Natomiast tylna część ciała jest w przekroju okrągła, z dwiema płetwami grzbietowymi i płetwą odbytową. Płetwa ogonowa przypomina płetwę ogonową rekinów, ale jest pozbawiona dolnego płata. Podobnie jak u płaszczek, za oczami znajduje się para dużych, dobrze widocznych tryskawek – umożliwiają one dopływ świeżej wody do skrzeli u zwierzęcia leżącego na dnie, z otworem gębowym skierowanym w stronę podłoża. Rocha czarnobroda to duży gatunek – maksymalne rozmiary ciała to 242 centymetry od czubka rostrum do końca ogona, a masa to prawie 50 kg. Zazwyczaj zwierzęta nie przekraczają jednak 150 cm długości ciała.

Biologia

Rocha czarnobroda to ryba denna, występująca w wodach przybrzeżnych, od strefy pływów do głębokości 80 metrów. Żywi się przede wszystkim skorupiakami dennymi (np. krabami) oraz małymi rybami. Ryby dojrzewają płciowo po osiągnięciu co najmniej 130-150 centymetrów długości (w Morzu Śródziemnym przy długości ciała 100-110 centymetrów). Zapłodnienie wewnętrzne – samce są wyposażone w narząd kopulacyjny z przekształconych płetw brzusznych. Jajożyworodne, samice rodzą 1 lub 2 mioty w ciągu roku, złożone z 4 do 6 młodych.