Zarodziec pasmowy (Plasmodium malariae)

Występowanie

Zarodziec pasmowy jest jednym z pięciu zarodźców wywołujących u ludzi malarię. Największe ryzyko zachorowania na malarię występuje w krajach tropikalnych: w Afryce subsaharyjskiej, północnej części Ameryki Południowej i w Ameryce Środkowej oraz w południowej Azj, na Archipelagu Malajskim i na Nowej Gwinei.

Budowa

Zarodziec pasmowy należy do rodziny Plasmodiidae. Jest jednokomórkowym pasożytniczym pierwotniakiem.

Biologia

Złożony cykl rozwojowy zarodźca pasmowego przebiega wyłącznie wewnątrz organizmów żywicieli i kolejne fazy jego życia zachodzą u różnych gospodarzy. Żywicielem pośrednim jest człowiek (u tego gospodarza zachodzi część rozmnażania bezpłciowego), ostatecznym komar (tu następuje rozmnażanie płciowe). W momencie ukłucia przez zarażonego komara pasożyt w inwazyjnym stadium sporozoita przedostaje się do żywiciela pośredniego (człowieka lub innego zwierzęcia), gdzie przenoszony jest wraz krwią po całym ciele. Sporozoit to jedno-jądrowa komórka, o długości do 8 μm (mikronów). Po wniknięciu do komórek wątroby przekształcają się w schizonty. Dochodzi do rozmnażania bezpłciowego. Po pierwszym podziale powstałe merozoity wnikają do komórek wątroby i czerwonych krwinek. Merozoity dają początek gamontom (makro i mikro gamontom) komórkom rozrodczym. Po kilku pokoleniach rozmnażania bezpłciowego dochodzi do rozmnażania płciowego. Rozwój gamontów odbywa się w żywicielu ostatecznym. Rozmnażanie płciowe zarodźca zachodzi w układzie pokarmowym komara, gdzie dorosłe robaki trafiły wraz z wypitą zakażoną krwią. W jelicie komara gamonty żeńskie przekształcają się w makrogamety a gamonty męskie w mikrogamety. Po kopulacji gamet powstaje ookineta, która przenika przez ściankę jelita, przytwierdza się do niej i przekształca się w oocystę. Następuje podział, po którym oocysta rozpada się i uwalnia sporozoity do jamy ciała. Z jamy ciała sporozoity przedostają się do komórek, następnie do światła gruczołów ślinowych, skąd w momencie ukłucia trafiają do żywiciela pośredniego.