Pieczarka kępkowa (Agaricus bohusii)

Nazywana/y także: pieczarka Bohusza

Tagi

Grzyby jadalne

Spis treści

Wstęp
Sezon
Występowanie
Wygląd
Właściwości
Zastosowanie

Wstęp

Pieczarka kępkowa to bardzo rzadki w Polsce, grzyb jadalny z rodziny pieczarkowatych.

Sezon

Pieczarka kępkowa zawiązuje owocniki od lipca–sierpnia do początków listopada.

Występowanie

Pieczarka kępkowa spotykana bywa w wielu typach ekosystemów od lasów liściastych przez mieszane, ogrody, przydroża do parków i cmentarzy całej Europy. Grzyb ten często pojawia się na pryzmach kompostu, nawozów naturalnych, na glebach bardzo żyznych. Zwykle rośnie pod wiązami, bukami, grabami lub dębami.

W Polsce bardzo rzadka. Proponowano przyznanie jej kat. E – krytycznie zagrożonej, niemal zanikłej w wolnej przyrodzie. Na Węgrzech spotykana w całym kraju, ale wszędzie rzadka.

Wygląd

Owocniki pieczarki kępkowej wyrastają całymi kępkami (stąd nazwa). Czasem taka kępka może ważyć kilka kilogramów.

Blaszki wolne, gęste, regularne. Przez długi czas białe jak u muchomorów, dopiero na starość jasno różowe, potem czerwone, a wreszcie brunatne jak u pozostałych pieczarek. Ostrza blaszek pozostają bledsze.

Kapelusz najpierw wypukło łukowaty, potem niemalże płaski. Niemal cały (oprócz szczytu) obrośnięty ostrymi, sterczącymi, trójkątnymi łuskami, stąd podobniejszy do kapelusza czubajek niż uprawnych pieczarek. Mocno mięsisty w dotyku.

Trzon centralny, zaostrzający się u podstawy, wrzecionokształtny lub cylindryczny, włóknisty w dotyku. Na nóżce obecny ząbkowaty, bury, podwójny pierścień. Na podstawie nóżki często wyrastają dwa kolejne pierścienie osłonkowe.

Miąższ kremowobiały w kapeluszu, brązowy w nóżce. Po nacięciu lub zgnieceniu kapelusza rumienieje, a potem brązowieje i tam. Woń oraz smak miłe, grzybowe.

Wysyp spor czerwonawy lub czerwono brązowy. Zarodniki eliptyczne, gładkie, pozbawione pory rostowej, mierzą najczęściej 6-8 × 5-6 μm.

Właściwości

Pieczarka kępkowa, to grzyb jadalny. Stanowi bogate źródło antyoksydantów, witamin i soli mineralnych.

Zastosowanie

W krajach gdzie pieczarka kępkowa rośnie pospolicie, bywa dodawana do twarożków i śmietany by zapobiec ich pleśnieniu.

Okres występowania

III

VII

VIII

XII

Galeria zdjęć

Indeks nazw

Szukaj lub wybierz według alfabetu

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Bibliografia

Fluck M. 1996.; "Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie."; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia.;
Gerhardt E. 2006.; "Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków."; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa.;
Lacheva M. 2014.; "Morphological and biochemical study of Bulgarian species Agaricus bohusii."; Journal of Biological Environmental Science 4: 32-39.;
Mahdizadeh V., Parra L. A., Safaie N., Goltapeh E., Chen J., Guinberteau J., Callac P. 2018.; "A phylogenetic and morphological overview of sections Bohusia, Sanguinolenti, and allied sections within Agaricus subg. Pseudochitonia with three new species from France, Iran, and Portugal."; Fungal Biology 122 (1): 34-51.;
Overall A. 2011.; "Fungi royale: some interesting larger fungi of the Royal Parks. Part 2: saprobes."; Field Mycology 12(1): 26-30.;
Putzke J., Putzke M. 2017.; "The Genus Agaricus L. ex. Fr. (Agricales, Basidiomycota) in Brazil."; Neotropical Biology and Conservation 12 (2): 109-130.;
Reis F., Stojković D., Soković M., Glamočlija J., Ćirić A., Barros L, Ferreira I. 2012.; "Chemical characterization of Agaricus bohusii, antioxidant potential and antifungal preserving properties when incorporated in cream cheese."; Food Research International 48(2): 620-626.;
Siller I., Vasas G. 1995.; "Red List of Macrofungi of Hungary (revised edition)"; Studia Botanica Hungarica 26: 7-14.;
Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań.;
Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;