Pieprznik szary - opis grzyba, sezon, wygląd, występowanie
Ekologia.pl Wiedza Atlas grzybów Grzyby grzyby podstawkowe pieczarniaki pieprznikowce pieprznikowate pieprznik Pieprznik szary
Indeks nazw
Szukaj lub wybierz według alfabetu
A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż

Pieprznik szary (Cantharellus cineteus)

Nazywana/y także: kurka szara, lejkowiec szary, lisiczka szara, stągiewka szara, stroczek szary
Pieprznik szary, fot. shutterstock
Spis treści

Wstęp

Pieprznik szary to jeden z rzadziej spotykanych i słabo znanych nawet wytrawnym grzybiarzom przedstawicieli rodziny pieprznikowatych.

Sezon

Pieprznik szary zawiązuje owocniki od lipca do października.

Występowanie

Pieprznik szary preferuje buczyny na zasobnych, alkalicznych podłożach. Nierzadko rośnie w towarzystwie pospolitszego w Europie, bardziej okazałego lejkowca dętego, zwykle wśród mchów. Podawany z Europy, Kanady oraz płn. USA.

Wygląd

Kapelusz pieprznika szarego jest niemal taki sam jak u pospolitszych pieprzników i lejkowców: kształtu lejka (1,9-6,1 cm średnicy), o nieregularnych, faliście pogiętych brzegach, koloru matowo czarnego, potem blaknącego do ciemnoszarego, nagi bądź pokryty trudno dostrzegalnymi łuseczkami, grubomięsisty.
Hymenofor żyłkowany, zbudowany z białawo omszonych, rzadko a nieregularnie rozmieszczonych listewek przypominających blaszki, rozwidlający się i daleko zbiegający ku nasadzie owocnika.
Trzon pieprznika szarego nieco jaśniejszy od kapelusza, też szary, wyraźnie kontrastujący z jasnym, szaro-popielatym hymenoforem, wydrążony wewnątrz, cylindryczny w przekroju. Nóżka mierzy zwykle 3–8 cm długości, a 0,5-1,0 cm szerokości, zatem krótsza niż u wielu innych pieprzników i lejkowców.
Miąższ jak sama nazwa wskazuje szary, rzadziej czarniawy bądź szarobury, sprężysty, cienki, lepki, z wiekiem drewniejący, o miłym, zbliżonym do śliwek smaku. Woń zmienia się z wiekiem, początkowo przyjemna i śliwkowa, potem odrażająca.
Wysyp zarodników białawy albo kremowo żółty. Spory p. szarego osiągają 7,5–10 × 5–6 µm, o gładkiej powierzchni, szkliste, nieamyloidowe, elipsoidalne w kształcie, zazwyczaj z jedną, wielką oleista kropla (tzw. gutulą) wewnątrz zarodnika. Podstawki w kształcie buzdyganu.
Pieprznika szarego nawet doświadczeni grzybiarze często mylą z innymi, niepozornymi przedstawicielami rodzajów: innymi pieprznikami Cantharellus, lejkowcami Craterellus czy lejkowniczkami Pseudocraterellus. U lejkowniczka bezsprzążkowego Pseudocraterellus undulatus dominują bardziej brązowe niż szare kolory. Lejkowniczek pełnotrzonowy różni się od p. szarego jaśniejszym, szarawym hymenium tudzież kędzierzawym brzegiem kapelusza. Lejkowiec dęty (znany pod wieloma ludowymi nazwami, np.: „skórzak, cholewka, kominki, wroniaki, wronie uszy”) odznacza się gładkim, ew. wzdłużnie użyłkowanym hymenoforem i brakiem listew, poza tym cały owocnik jest zwykle większy.

Właściwości

Pieprznik szary jest jadalny, lecz niezbyt smaczny.

Zastosowanie

Pieprznik szary jak większość pieprzników oraz ich krewniaków jest jadalny, ale śmierdzi, stąd bez większych walorów kulinarnych.

Okres występowania
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Bibliografia
  1. Fluck M. 1996.; "Jaki to grzyb? Oznaczanie, zbiór, użytkowanie."; Oficyna Wyd. „Delta W-Z”, Warszawa – Mladijska Knjiga, Lubljana, Słowenia;
  2. Gumińska B., Wojewoda W. 1985; "Grzyby i ich oznaczanie."; PWRiL, Warszawa.;
  3. Mirek Z. 2006. (ed.); "Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski."; Instytut Botaniki PAN im. W. Szafera, Kraków.;
  4. Škubla P. 2007.; "Wielki atlas grzybów."; Dom wydawniczy Elipsa, Poznań.;
  5. Snowarski M. 2010.; "Grzyby. Seria: Spotkania z przyrodą."; Wyd. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.;
  6. Wojewoda W. 2003.; "Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski."; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;
4.6/5 - (16 votes)
Default Banner Post Banner
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments