Sarniak sosnowy (Sarcodon squamatus)

Wstęp

Sarniak sosnowy jest okazałym grzybem jadalnym, należącym do kolcownicowatych Bankeraceae, łudząco podobnym do sarniaka dachówkowatego. Dotychczas nie opracowano katalogu cech pozwalających precyzyjnie odróżnić sarniaka sosnowego od świerkowego (dachówkowatego).

Sezon

Sarniak sosnowy zawiązuje owocniki latem i jesienią, w tym samym czasie co lepiej zbadany sarniak dachówkowaty.

Występowanie

Sarniak sosnowy jest szeroko rozpowszechniony w Eurazji. Preferuje bory sosnowe i brzozowo-sosnowe na ubogich, piaszczystych glebach.

Wygląd

Owocniki sarniaka sosnowego charakteryzują się tęgimi nóżkami oraz mięsistymi, grubymi kapeluszami o mnóstwie kolców na spodzie.

Kapelusz sarniaka sosnowego może być ogromny, do 0,3 m średnicy. Młode owocniki wygięte pępkowato, o półkolistych kapeluszach z wywiniętymi brzegami. Starsze okazy łsarniaka sosnowego są szerzej rozpostarte, a bardziej lejkowate. Większość atlasów i kluczy podaje, że łuseczki s. sosnowego są mniejsze i mocniej odstają od kapelusza niż łuseczki s. dachówkowatego, tym niemniej w praktyce odróżnienie obu ww. gatunków bywa w terenie niemożliwe.

Nóżka (trzon) zgrubiała u podstawy, szeroka na 1-3,5 cm, wysoka na 2-6 cm, z przylegającymi włókienkami albo aksamitna.

Kolczak sosnowy jest praktycznie nieodróżnialny od pozostałych sarniaków, jak również łatwy do pomylenia z wieloma kolczakami, szyszkowcami czy nawet gąskami.

Właściwości

Sarniak sosnowy uchodzi za przyjemniejszy w smaku od sarniaka dachówkowatego.

Zastosowanie

Owocniki sarniaka sosnowego bywają jadane, dopóki są młode i delikatne. W starszym wieku grzyby te stają się co raz mniej smaczne.

Sarniak sosnowy – pytania i odpowiedzi

Czy zjedzone grzyby sarny mogą zaszkodzić lub być zagrożeniem dla zdrowia człowieka?

Zawarte w miąższu związki mogą powodować dolegliwości żołądkowe, dlatego zaleca się spożywanie sarniaków sosnowych dopiero po dokładnym oczyszczeniu i poddaniu obróbce termicznej.

Skąd tyle określeń na ten gatunek?

Ich mnogość wynika z długiego czasu systematyzowania się nazw. Te, które są znane obecnie, powstawały lokalnie na podstawie skojarzeń miejscowej ludności dotyczącej charakterystycznych cech grzybów saren.

Sarniak sosnowy a dachówkowaty. Jak odróżnić obie odmiany?

Niedoświadczony grzybiarz praktycznie nie jest w stanie ich zidentyfikować. Różnice dotyczą najdrobniejszych detali, takich jak np. specyfika łusek na kapeluszu.