Niewiarygodne zjawisko! Całkowite zaćmienie Słońca to kosmiczny spektakl, na który warto zwrócić uwagę!
Słońce, Księżyc i nasza rodzima planeta Ziemia wkrótce znajdą się w rzadkim położeniu. W poniedziałek, 8 kwietnia trzy ciała utworzą w przestrzeni idealną linię, a Ziemia – tylko na krótko – znajdzie się w cieniu Księżyca. Całkowite zaćmienia Słońca są rzadko spotykanym zjawiskiem, które można podziwiać średnio co 360 lat w wybranym miejscu na świecie. W najbliższy poniedziałek zjawisko to będzie można zobaczyć w Meksyku, USA i Kanadzie!
Dokładnie 8 kwietnia wieczorem czasu polskiego obserwatorzy w Meksyku i USA będą mogli zobaczyć najbardziej widowiskowe zjawisko astronomiczne na naszej planecie. Podczas zaćmienia Słońca, Księżyc przechodzi pomiędzy Ziemią a Słońcem, rzucając swój cień na Ziemię. Niezwykłym zbiegiem okoliczności jest to, że Księżyc — około 400 razy mniejszy od Słońca — również znajduje się około 400 razy bliżej nas niż Słońce, dlatego z powierzchni Ziemi wydają się tej samej wielkości.
Całkowite zaćmienie Słońca obejmie Ocean Spokojny, Meksyk, Stany Zjednoczone i Kanadę, a zakończy się 8 kwietnia nad Oceanem Atlantyckim.
Część całkowitego zaćmienia rozpoczyna się następnie o 16:38 UTC, a szczyt wystąpi o 18:17 UTC. Przewiduje się, że całość będzie trwać 4 minuty i 48 sekund. Według NASA, w zależności od lokalizacji, częściowe zaćmienie może trwać nawet od 70 do 80 minut. Oczywiście czas i perspektywa zależą od tego, gdzie się znajdujesz. Większą część kontynentu północnoamerykańskiego będzie mogła podziwiać przynajmniej częściowe zaćmienie, podczas którego Księżyc zdaje się „odgryzać” kawałek tarczy Słońca.
Podekscytowanie związane z zaćmieniem jest wyczuwalne.
Dzieje się tak częściowo ze względu na rzadkość występowania całkowitego zaćmienia Słońca – w danym miejscu zdarzają się one średnio w odstępie 360 lat. Ale ten szum wynika również z tego, jak piękne może być całkowite zaćmienie. Częściowe zaćmienie jest interesujące. Na wąskiej ścieżce, gdzie ustawienie Słońca, Księżyca i ziemi jest idealne, doświadczymy kilka ulotnych minut ciemności w ciągu dnia, będziemy mogli zobaczyć cienką koronę słoneczną i wschód słońca we wszystkich kierunkach. Przeżycie całkowitego zaćmienia pozwala być zarówno astronomem myślącym o naszym miejscu w Układzie Słonecznym, Drodze Mlecznej i wszechświecie, jak i estetą zachwycającym się pięknem nieba.
Przez tysiąclecia wiele społeczeństw uważało zaćmienia za niebezpieczny znak – uzasadnioną obawę, biorąc pod uwagę, jak dziwnie jest widzieć ciemność w ciągu dnia. Przewidywania kolejnych zaćmień stały się ważne dla przywódców. Babilończycy wierzyli, że zaćmienie Słońca może przepowiadać śmierć króla, podczas gdy Majowie wierzyli, że diaboliczne duchy wyjdą, aby zaatakować ludzi.
Współcześnie naukowcy mogą drwić z dawnej astrologii, ale to właśnie ta dziedzina doprowadziła do tego, że starożytne cywilizacje tworzyły coraz dokładniejsze modele ruchu Słońca, Księżyca i planet. Dokładne pomiary — pierwotnie przeznaczone dla astrologii i częściowo ze względu na obawy związane z zaćmieniami — przyczyniły się do zrozumienia wszechświata i jego działania.
W 1842 r., wraz z całkowitym zaćmieniem Słońca w Europie, narracja uległa zmianie i zaćmienia Słońca stały się atrakcją turystyczną. To właśnie barwne opisy takich pisarzy jak austriacki Adalbert Stifter przykuły uwagę świata: „Nigdy w całym moim życiu nie byłem tak wstrząśnięty, z przerażenia i wzniosłości, jak w ciągu tych dwóch minut – nie było to nic innego, jak wtedy, gdy Bóg nagle wypowiedział jasne słowo i ja je zrozumiałem”. Wzrosło zainteresowanie zaćmieniami zarówno wśród astronomów publicznych, jak i zawodowych. To właśnie poprzez badanie światła delikatnej korony słonecznej – widocznej tylko podczas zaćmień – odkryto pierwiastek hel.To właśnie obserwacja załamania światła odległych gwiazd potwierdziła ogólną teorię względności Alberta Einsteina, przynosząc mu światową sławę.
Zainteresowanie zaćmieniem jest tak duże, że wiele miast w USA i Kanadzie ogłosiły stan wyjątkowy w oczekiwaniu na ogromne tłumy; dostawcy energii w Teksasie ostrzegają przed znaczną, choć przejściową utratą mocy w wytwarzaniu energii; a liczne szkoły, urzędy i budynki publiczne w 15 stanach, zostaną na czas zaćmienia zamknięte.
Tymczasem NASA upiera się, że zaćmienie to nie tylko zapierający dech w piersiach spektakl wizualny, ale także szansa na prawdziwą naukę. Agencja kosmiczna, we współpracy z Uniwersytetem Lotniczym Embry-Riddle na Florydzie, wystrzeli rakiety w cień Księżyca podczas zaćmienia, aby zbadać, jak chwilowe przyciemnienie światła słonecznego wpływa na górne warstwy atmosfery Ziemi. Pozyskał także armię naukowców-obywateli do pomocy w szeregu projektów badających skutki i tajemnice zaćmienia słońca. Wśród nich znajduje się megafilm „Eclipse Megamovie”, w którym publiczność proszona jest o korzystanie z lustrzanek cyfrowych w celu wykonywania zdjęć korony słonecznej podczas całkowitego zaćmienia. „Fizycy zajmujący się energią słoneczną nie wiedzą, jaka część masy Słońca opuszcza Słońce” – powiedziała Space.com Laura Peticolas, dyrektor projektu z kalifornijskiego Uniwersytetu Stanowego Sonoma. „Całkowite zaćmienia Słońca dostarczają informacji, których nie można uzyskać w żaden inny sposób”.
Zatem szum wokół całkowitego zaćmienia Słońca 8 kwietnia jest tego wart. Dla nas to nie tylko wysublimowane piękno. To szansa na powiązanie tego, co widzimy, z ogromem kosmosu, tysiącleciami historii i obietnicą zrozumienia wszechświata.
Jak oglądać zaćmienie Słońca?
Osoby, które będą miały możliwość obejrzenia zaćmienia na żywo muszą pamiętać, aby nie patrzeć bezpośrednio na Słońce – grozi to uszkodzeniem lub utratą wzroku. Każdy, kto patrzy w niebo, powinien to robić tylko za pomocą ochronnego sprzętu, takiego jak zatwierdzone okulary zaćmienia lub projektor otworkowy. Nie wolno patrzeć na Słońce przy pomocy lornetki czy teleskopu, jeśli nie są one wyposażone w odpowiednie filtry. Zwykłe okulary przeciwsłoneczne też nie zapewniają odpowiedniej ochrony oczu!
Ekologia.pl (JSz)
- Christopher Palma ; "Solar eclipses result from a fantastic celestial coincidence of scale and distance"; https://theconversation.com/solar-eclipses-result-from-a-fantastic-celestial-coincidence-of-scale-and-distance-224113; 05-04-2024;
- https://www.theguardian.com/science/2024/apr/05/total-solar-eclipse-monday-preparation; "‘I get emotional thinking about it’: US and Canada ready for total solar eclipse"; Richard Luscombe; 05-04-2024;






