Ekologia.pl Wiadomości Ciekawostki przyrodnicze Omułek jadalny – opis, występowanie i zdjęcia. Małż omułek ciekawostki

Omułek jadalny – opis, występowanie i zdjęcia. Małż omułek ciekawostki

Omułek bałtycki fascynuje naukowców. Co jest w nim takiego fascynującego? Omułek ma niezwykły sposób dziedziczenia mitochondrialnego DNA. – informują naukowcy z Pracowni Genetyki Organizmów Morskich Instytutu Oceanologii PAN.

By Benutzer:Darkone, 26. Oktober 2003 (Own work) [CC BY-SA 2.0], via Wikimedia Commons

Omułek jest gatunkiem małża. Żyje na kamieniach, skalistym dnie i innych stałych podłożach na głębokości około 10 metrów, najchętniej w miejscach, gdzie woda jest w ruchu. Co takiego fascynującego jest w omułku? Co tak ciekawi badaczy?

Genetyka, bowiem omułki dziedziczą cechy genetyczne w zupełnie niezwykły sposób. „U większości organizmów mitochondrialne DNA jest dziedziczone w linii żeńskiej, czyli samica przekazuje je całemu potomstwu. Samice omułków owszem, przekazują potomstwu mitochondrialne DNA, ale samce też mają swoją własną wydzieloną linię mitochondrialnego DNA. Mitochondrialny genom samców bardzo się różni od żeńskiego. U ludzi i u większości zwierząt dziedziczy się po matce, która przekazuje DNA zarówno synom, jak i córkom. Inaczej jest u omułków. Samce mają dwa genomy, jeden od samicy, drugi od samca. Męski przechodzi tylko do samców, a żeński jest przekazywany do całego potomstwa” – tłumaczy dr Tomasz Kijewski z IO PAN.

Omułek jadalny – By Rainer Zenz (Self-published work by Rainer Zenz) [GFDL, CC-BY-SA-3.0 or CC BY-SA 2.5-2.0-1.0], via Wikimedia Commons

Nie wiadomo, dlaczego samce są heteroplazmatyczne, czyli posiadają dwa odmienne rodzaje mitochondrialnego DNA, w jaki sposób dochodzi do eliminacji i dlaczego to DNA jest tak odmienne od żeńskiego.

„To jeden z przykładów +samolubnych+ genów. Nie wiadomo, jaką samce mają z tego korzyść. Być może samce wyposażone w dwa odrębne genomy są bardziej odporne na ich dysfunkcje, np. mutacje. Jest to klasyczny fenomen genetyki, stanowiący przyczynek do badań przecieków mitochondrialnego DNA męskiego do potomstwa u innych zwierząt. U ludzi to zjawisko występuje zaledwie w promilach przypadków, ale zdarza się, że dziecko przejmuje część mitochondriów po ojcu, nie tylko po matce” – mówi dr Kijewski.

Ekologia.pl, źródło: PAP – Nauka w Polsce