Coraz więcej osób rezygnuje z prania swoich ubrań. Czy nosiłabyś te same majtki przez cały tydzień?
Czy musisz prać T-shirty po każdym użyciu? Prawdopodobnie nie. A co z twoimi majtkami? To zależy. Ale coraz więcej osób rezygnuje z prania i detergentów, aby oszczędzić czas, pieniądze i środowisko
Kryzys klimatyczny w końcu skłonił nas do zastanowienia się nad wpływem prań, zużycia wody i wysokoemisyjnych detergentów na środowisko, podczas gdy niedawne wzrosty cen energii skupiły umysł na tym, ile kosztuje nas każde pranie.
Fani dżinsu jako pierwsi spopularyzowali trend na ubrania bez prania. „Nie piorę dżinsów, chyba że wydarzy się jakaś katastrofa – wylejesz mleko na dżinsy czy coś” – mówi Daniel, nauczyciel. „Przede wszystkim dżinsy znacznie wolniej się starzeją, są trwalsze. Nie musisz ciągle wydawać pieniędzy na spodnie. To lepsze dla środowiska”. Twierdzi, że nieprane dżinsy nie śmierdzą. „Gdy byłem na grillu i poczułem zapach dymu, mogłem je wystawić na noc, żeby się przewietrzyły”.
Użytkownicy dżinsów nie są jedynymi osobami, które ograniczają pranie. W 2019 roku projektantka Stella McCartney trafiła na pierwsze strony gazet, opisując szczegółowo swoje zwyczaje związane z czyszczeniem ubrań. „Nie zmieniam stanika codziennie i nie wrzucam rzeczy do pralki tylko dlatego, że były raz noszone. Sama jestem niesamowicie higieniczna, ale tak naprawdę nie jestem fanką prania chemicznego ani żadnego innego czyszczenia ” – powiedziała na łamach The Guardian.
„Przestałam tak często prać ubrania podczas zimy 2022 r.” — czytamy na forum internetowym. „Czynnikami napędowymi były dla mnie rosnące koszty energii, wpływ na środowisko i niemożność łatwego suszenia ubrań w środku. Przyszło mi do głowy, że nie muszę tak często prać ubrań. Większość wymagała jedynie odświeżenia. Zamiast prania zaczęłam spryskiwać ubrania mgiełką eliminującą zapachy.
„Jedną z najgorszych rzeczy, jakie można zrobić ubraniu, jeśli chodzi o jego trwałość, jest wypranie” – mówi Mark Sumner, wykładowca zrównoważonej mody na Uniwersytecie w Leeds. Zwraca uwagę, że podczas prania ubrania mogą się podrzeć, skurczyć i stracić kolor.
Wraz ze swoim kolegą Markiem Taylorem Sumner bada, w jaki sposób mikrowłókna z prania domowego trafiają do łańcucha pokarmowego zwierząt morskich. Dodaje, że zmniejszenie częstotliwości prania naszych ubrań jest właściwym wyborem dla środowiska, ale nie opowiada się za całkowitym moratorium na pranie.
„Nie chcemy, aby ludzie myśleli, że nie mogą prać rzeczy, ponieważ… niszczą planetę” – mówi Sumner dla BBC Culture. „Chodzi o to, by spróbować znaleźć równowagę”.
Pranie ubrań jest ważne ze względów medycznych i higienicznych, na przykład dla osób cierpiących na egzemę, które starają się uniknąć podrażnień spowodowanych namnażaniem się naszych naturalnych bakterii skórnych w ubraniach. Ważne jest również, aby ludzie mieli poczucie własnej wartości, „aby nie wstydzić się swoich ubrań, ponieważ są brudne lub śmierdzące”.
Nasze przekonania na temat higieny odzieży są w dużej mierze „społeczne i kulturowe” – powiedział dr Anthony Rossi, asystent dermatologa w Memorial Sloan Kettering Cancer Center w Nowym Jorku i członek American Academy of Dermatology. „Ludzie mają tendencję do nadmiernego mycia się i nadmiernej higieny”.
„Noszenie tych samych ubrań przez kilka dni wiąże się z mniejszą liczbą decyzji do podjęcia i mniejszym stresem każdego ranka” – powiedział Manal Mohammed, starszy wykładowca mikrobiologii medycznej na University of Westminster w USA. Londyn.
Jak często należy prać ubrania – eksperci radzą
Z jednej strony zbyt rzadkie pranie może prowadzić do problemów skórnych lub infekcji, a zbyt częste pranie może uszkodzić ubranie. To ostatnie może również marnuje nasz czas i zasoby.
Nie ma sztywnych reguł określających, ile razy można ponownie nosić ubrania, ale eksperci twierdzą, że istnieje kilka rodzajów, które należy prać po każdym użyciu. Chodzi głównie o bieliznę, skarpetki, rajstopy, legginsy i odzież sportową. Ta rada dotyczy również wszelkich innych ubrań z plamami, potem, zapachem lub widocznym brudem.
Tego rodzaju ubrania znajdują się „na części naszego ciała, która ma po prostu dużo naturalnych bakterii, takich jak nasz naturalny mikrobiom (drożdże) i bakterie” – powiedział Rossi. „Wtedy podczas codziennych czynności pocimy się. Powstaje wilgoć i odpowiednie środowisko, w którym bakterie mogą się rozmnażać”. Dodał, że duża ilość bakterii może prowadzić do infekcji, grzybicy i innych problemów skórnych.
A co ze skarpetami? „Infekcje grzybicze na stopach i palcach po prostu szaleją” – powiedział dermatolog dr Jeremy Fenton, dyrektor medyczny Schweiger Dermatology Group w Nowym Jorku i instruktor kliniczny dermatologii w szpitalu Mount Sinai. „Wewnątrz naszych butów znajduje się idealne środowisko do rozmnażania grzybów. Jest ciepło, jest wilgotno, jest ciemno”. Z tego powodu przynajmniej raz w miesiącu należy prać buty lub przynajmniej wkładki w pralce, powiedział Rossi.
Ograniczenie ilości prania jest lepsze dla planety – i oszczędza czas, mówią entuzjaści „życia bez prania”. Jeśli chodzi o nawyki związane z praniem, nie ma uśrednień: wszyscy stosujemy różne temperatury prania, cykle prania oraz kombinacje kolorów i tkanin. A sami naukowcy stoją przed tymi samymi zagadkami, co reszta z nas. „Zajmuję się tekstyliami od 30 lat” — mówi Mark Sumner. „A kiedy zamierzasz je wyprać, zrób to w najbardziej efektywny sposób”. Sugeruje, aby prać rzeczy w niższych temperaturach lub wykonać naprawdę krótki cykl odświeżania bez żadnego proszku do prania. Poza tym – zbyt częste pranie ubrań pochłania godziny życia. Kto ma czas? Naprawdę interesuje mnie zrównoważony rozwój oraz zarządzanie środowiskiem i zasobami naturalnymi. Ale martwię się też o swój czas. Mam inne rzeczy do roboty – na przykład spacer ze swoim psem.
Absolwentka Inżynierii Środowiska na Politechnice Warszawskiej. Specjalizuje się w technicznych i naukowych tekstach o przyrodzie, zmianie klimatu i wpływie człowieka na środowisko. W swoich artykułach łączy rzetelną wiedzę inżynierską z pasją do natury i potrzeby życia w zgodzie z otoczeniem. Uwielbia spędzać czas na łonie przyrody – szczególnie na Warmii, gdzie najchętniej odkrywa dzikie zakątki podczas pieszych wędrówek i wypraw kajakowych
Opublikowany: 8 stycznia, 2025 | Zaktualizowany: 29 lipca, 2025
- Kristen Rogers, CNN; "How many times can you wear pajamas, jeans and other clothes without washing them? Experts weigh in"; https://edition.cnn.com/2023/02/02/health/how-many-times-rewear-clothes-before-washing-wellness/index.html; data dostępu: 20-06-2023;
- Emine Saner; "The no-wash movement: would you wear underpants for a week without cleaning them?"; https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2023/jun/20/the-no-wash-movement-would-you-wear-underpants-for-a-week-without-cleaning-them; data dostepu: 20-06-2023;
