Twoja jednorazowa butelka na wodę może zawierać 240 000 nanocząsteczek plastiku
Naukowcy wykazali, że ludzie połykają setki tysięcy mikroskopijnych kawałków plastiku za każdym razem, gdy wypiją litr wody butelkowanej – odkrycie to może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia ludzkiego.
W nowym artykule opublikowanym w poniedziałek w Proceedings of the National Academy of Sciences stwierdzono, że w litrze wody butelkowanej znajduje się około 240 000 cząstek plastiku, z których większość to „nanoplastiki” – cząsteczki o wymiarach mniejszych niż jeden mikrometr (mniej niż jedna siedemdziesiąta szerokości ludzkiego włosa).
Maleńkie kawałki plastiku odkryto w głębinach oceanu, w mroźnych zakamarkach lodu morskiego Antarktyki i w ludzkim łożysku. Wysypują się z pralek, chowają w glebie i wśród dzikich zwierząt. Mikroplastiki znajdują się również w żywności, którą jemy i wodzie, którą pijemy: w 2018 roku naukowcy odkryli, że pojedyncza butelka wody zawiera średnio 325 kawałków mikroplastiku. Ale to nie wszystko. Oprócz mikroplastików, w wodzie znajdziemy także nanoplastiki i to w zatrważających ilościach.
„Bez względu na to, jak mikroplastik wpływa na ludzkie zdrowie, nanoplastiki będą jeszcze bardziej niebezpieczne” – powiedział Wei Min, profesor chemii na Uniwersytecie Columbia i jeden z autorów nowego artykułu. Nanoplastiki są na tyle małe, że mogą migrować przez tkanki przewodu pokarmowego lub płuc do krwiobiegu, rozprowadzając potencjalnie szkodliwe syntetyczne substancje chemiczne po całym organizmie i do komórek – twierdzą eksperci.
Sherri Mason, profesor i dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w Penn State Behrend w Erie w Pensylwanii, twierdzi, że tworzywa sztuczne są trochę jak skóra — łuszczą się, zrzucając kawałki do wody, jedzenia lub jakiejkolwiek innej substancji, z którą mają kontakt.
„Wiemy, że nasza skóra stale się złuszcza” – powiedziała. „I to właśnie robią te plastikowe przedmioty – po prostu ciągle linieją”.
Typowych metod wyszukiwania mikroplastików nie można łatwo zastosować do śledzenia jeszcze mniejszych cząstek, ale Min był współtwórcą metody polegającej na skierowaniu dwóch laserów na próbkę i obserwacji rezonansu różnych cząsteczek. Korzystając z uczenia maszynowego, naukowcom udało się zidentyfikować siedem rodzajów cząsteczek plastiku w próbce trzech rodzajów wody butelkowanej.
W nowym badaniu wykryto kawałki PET (tereftalanu polietylenu), z którego wykonana jest większość plastikowych butelek na wodę, oraz poliamid, rodzaj tworzywa sztucznego występującego w filtrach wody. Naukowcy postawili hipotezę, że plastik przedostaje się do wody zarówno z butelki, jak i z podczas procesu filtracji, czy procesu otwierania.
Jak niebezpieczne są małe cząstki plastiku dla zdrowia ludzkiego? Tego naukowcy jeszcze nie wiedzą.
Teoretycznie nanoplastiki są wystarczająco małe, aby przedostać się do krwi, wątroby i mózgu człowieka. Nanoplastiki prawdopodobnie będą pojawiać się w znacznie większych ilościach niż mikroplastiki – nowe badania wykazały, że 90 procent cząstek plastiku znalezionych w próbce to nanoplastiki, a tylko 10 procent to większe mikroplastiki. „Szczególnie narażone są niemowlęta i małe dzieci, ponieważ ich rozwijające się mózgi i ciała są często bardziej podatne na skutki kontaktu z toksycznymi substancjami” – powiedziała Jane Houlihan, dyrektor ds. badań w Healthy Babies, Bright Futures.
Znalezienie związku między mikroplastikiem a problemami zdrowotnymi u ludzi jest skomplikowane — istnieją tysiące rodzajów tworzyw sztucznych i ponad 10 000 substancji chemicznych używanych do produkcji.
- Shannon Osaka; Here’s what you’re really swallowing when you drink bottled water; https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2024/01/08/microplastics-nanoplastics-bottled-water-study/; data dostępu: 10-01-2024;
