Jarząbek to mały ptak grzebiący, z wyglądu nieco podobny do kuropatwy. Jego grzbiet jest szary i prążkowany na czarno. Prążkowanie występuje u niego także na piersi i ma kolor rudy. Po bokach ciała rozlewają się czarne pasma piór, zaś ogon jest rudobrunatny. Na głowie jarząbka znajduje się czubek utworzony z kępki piór, który wyraźniej zaznaczony jest u samca – jest dłuższy. Samiec posiada także czarną plamę na podbródku, który u samicy jest biały i prążkowany na szaro. Długość ciała tego ptaka zarówno w przypadku samic, jak i samców wynosi około 50 cm, rozpiętość jego skrzydeł 60 cm, a masa jego ciała to zaledwie 0,5 kg. Młody jarząbek ma jasny, żółtawy podbródek.

1. Występowanie
2. Biotop
3. Lęgi
4. Pokarm
5. Systematyka
6. Galeria zdjęć

Występowanie

Populacje jarząbka spotkać można w lasach klimatu chłodnego i umiarkowanego, głównie w środkowej i południowo-wschodniej Europie, a także w Azji, np. w Japonii. Sporadycznie występuje również w Skandynawii, szczególnie na terenie iglastych borów. W Polsce gniazduje w północno-wschodniej Polsce, np. w Puszczy Augustowskiej, Knyszyńskiej oraz we wschodniej części Sudetów i w Bieszczadach.

Biotop

Nie jest łatwo zauważyć jarząbka w jego naturalnym środowisku, ponieważ na swoje siedliska wybiera lasy słabo użytkowane i z dala od siedzib ludzkich. Głównie są to bory świerkowe. Istotnym elementem zamieszkiwanego przez nie terenu są tzw. paprzyska, czyli miejsca o dużej zawartości żwiru i piasku, w których jarząbek może odbywać kąpiele piaskowe. Gniazdo tego ptaka jest wygrzebywane w dołkach bezpośrednio na ziemi i wyścielone niewielkimi gałązkami i kępkami traw.

Lęgi

Samiec i samica jarząbka podczas lęgu tworzą monogamiczną parę. Dobór par następuje jeszcze jesienią i nie towarzyszy temu żaden specyficzny rytuał godowy. Czasami samce gwiżdżą i stroszą pióra, by zwabić samice. Mimo tego, że osobniki łączą się w pary jesienią, do właściwych lęgów dochodzi między marcem i majem. Wówczas samica składa 8-12 jaj, które wysiaduje przez ok. 25 dni. W tym czasie samiec dokarmia partnerkę. Młode osiągają dojrzałość już po 6 tygodniach życia.

Pokarm

Jarząbek odżywia się pokarmem zarówno roślinnym, jak i zwierzęcym. Podstawę diety jarząbka w okresie letnim, kiedy karmi pisklęta stanowią owady i ich larwy. Poza tym ptak spożywa również owoce jarzębiny, czereśni, bzu, a także poziomki i maliny.