Nazywany/a też: wróbel, wróbel zwyczajny, jagodnik
Fot. Marek Szczepanek
Wróbel domowy jest to ptak o krępej sylwetce, z dużą głową i silnym dziobem. Występuje wyraźny dymorfizm płciowy: samiczki są całe szarobrązowe z jasną brwią, samce podgatunku najczęściej spotykanego mają głowę z wierzchu szarą, z tyłu kasztanową, wierzch ciała niejednolity - kasztanowaty i szaro czerniawy, brzuch popielaty. Na skrzydle znajduje się wyraźny, jasny prążek, a na podgardle czarny „krawat”, który częściowo zanika zimą. Młode podobne są do samicy i dopiero na jesieni upierzenie samczyków zaczyna przypominać upierzenie ojca.
Wróbel domowy zamieszkuje najbliższe sąsiedztwo zabudowań ludzkich, unika lasów.
Występowanie
Wróbel domowy pierwotnie zasiedlał Europę, Azję bez północy i południowego wschodu oraz północną Afrykę. Obecnie wraz z człowiekiem trafił do Australii, Nowej Zelandii, północnej i częściowo południowej Ameryki. Jest gatunkiem osiadłym. W Polsce to bardzo liczny ptak lęgowy całego kraju.
Lęgi
Samce wróbla domowego odprawiają gody przez cały sezon lęgowy (podskakują z głośnym ćwierkaniem, napuszonymi piórami, opuszczonymi skrzydłami i zadartym ogonem). W roku mają miejsce 2-4 lęgi, w okresie od kwietnia do sierpnia. Gniazdo zbudowane z traw, słomy, pierza, szmat, papieru itp. umiejscowione jest w szczelinach budynków, pod dachami, w pnączach dzikiego wina na ścianach budynków, w dziuplach i budkach lęgowych, niekiedy na drzewach. Jaj jest zwykle 5, ich kolor jest bardzo zmiennym kolorze. Wysiaduje samica przez ok. 2 tyg. Młode pozostają w gnieździe przez ok. 20 dni.
Pokarm
Wróbel domowy jest typowym ziarnojadem, o czym świadczy budowa jego dzioba, ale wiosną poluje również na owady i karmi nimi swoje młode. Nie gardzi również odpadkami, które znajduje przy ludzkich osiedlach.