Skorpiony

Głowotułów jest jednolity i pokryty pancerzem (karapaksem). Znajduje się na nim para oczu środkowych, a po bokach od 2 do 5 par mniejszych oczu bocznych. Szczękoczułki (chelicery) są krótkie, trójczłonowe i przeważnie zakończone szczypcami; u niektórych gatunków znajdują się na nich narządy strydulacyjne służące do wydawania dźwięków odstraszających. Nogogłaszczki (pedipalpy) są duże, sześcioczłonowe i zaopatrzone w masywne szczypce. Odnóża kroczne, w liczbie 4 par, są ośmioczłonowe oraz zakończone podwójnymi pazurami. Człony podstawowe nogogłaszczek i odnóży krocznych zaopatrzone są w wyrostki do żucia.

Odwłok zbudowany jest z 14 segmentów i podzielony jest na szeroki przedodwłok składający się z 8 segmentów oraz wąski i ruchliwy zaodwłok zbudowany z 6 segmentów. Drugi segment przedodwłoka zawiera parzyste wieczko płciowe, pod którym znajdują się ujścia narządów płciowychgruczołów jadowych.

Budowa wewnętrzna

System nerwowy i narządy zmysłów
System nerwowy wykazuje najmniejszą koncentrację zwojów w porównaniu z pozostałymi przedstawicielami gromady pajęczaków. Składa się ze zwojów mózgowych połączonych za pomocą obrączki okołoprzełykowej z dużym zwojem podprzełykowym oraz łańcucha brzusznego z 3 zwojami w przedodwłoku i 4 zwojami w zaodwłoku.

Narządy zmysłów stanowią u skorpionów oczy proste, włoski czuciowe na nogogłaszczkach (wykrywanie dźwięków i ruchów powietrza), narządy szczelinowe (mechanoreceptory) oraz grzebienie z komórkami zmysłowymi (mechanoreceptory i chemoreceptory).

Układ pokarmowy
Przewód pokarmowy składa się z przedsionka gębowego (wstępnie trawienie pokarmu), silnie umięśnionej gardzieli (zasysanie pokarmu), żołądka i jelita z uchyłkami (trawienie i wchłanianie strawionego pokarmu).

Układ krwionośny
Układ krwionośny jest otwarty i silnie unaczyniony. Serce z 7 parami ostiów znajduje się w przedodwłoku, wychodzą z niego tętnice sercowe przednia i tylna oraz 9 par tętnic bocznych. Z tętnicami sercowymi połączone jest długie naczynie tętnicze towarzyszące brzusznemu łańcuchowi nerwowemu. Natlenowana krew z płucotchawek transportowana jest do zatoki okołosercowej przez 9 par żył.

Układ oddechowy
Narządy oddechowe stanowią 4 pary płucotchawek.

Układ wydalniczy
Narządami wydalniczymi są para gruczołów biodrowych uchodzących na biodrach 3 pary odnóży krocznych oraz 2 pary cewek Malpighiego.

Układ rozrodczy
Układ rozrodczy samic składa się z nieparzystych, cewkowatych jajników, parzystych jajowodów ze zbiornikami nasiennymi oraz nieparzystej macicy.

Układ rozrodczy samców tworzą parzyste jądra, nasieniowody z pęcherzykami nasiennymi oraz gruczoły prostaty.

Pożywienie
Wszystkie gatunki są drapieżnejaszczurki, myszy) uśmiercane są jadem.

Rozmnażanie i rozwój
Skorpiony są żyworodne. Większość gatunków jest rozdzielnopłciowa; dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony. Niektóre skorpiony z rodzajów Hottentotta i Tityus rozmnażają się na drodze partenogenezy.

Zapłodnienie odbywa się w jajowodzie za pomocą spermatoforów produkowanych przez samce. Rozwój zarodkowy odbywa się w uchyłkach jajników lub w jajowodach; rozwój pozazarodkowy jest prosty. Występuje opieka nad potomstwem – samice noszą młode na grzbiecie i dostarczają im pożywienie przeważnie do pierwszej wylinki; następnie młode stają się samodzielne. Długość życia skorpionów wynosi od 4 do 25 lat.

Bibliografia

1. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy, Czesław Jura, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
2. Biology of Scorpions, Gary A. Polis, Stanford University Press, 1990.
3. Chelicerata, Frederic P. Miller, Agnes F. Vandome, John McBrewster, Alphascript Publishing, 2010.
4. Encyklopedia biologiczna T. X, Zdzisława Otałęga (red. nacz.), Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 2000.
5. Invertebrate Zoology. A Functional Evolutionary Approach, Richard Fox, Robert D. Barnes, Edward E. Ruppert, Cengage Learning, Inc., 2003.
6. Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki, Czesław Błaszak (red. nauk.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.