Cyraneczka zwyczajna (Anas crecca)
![Cyraneczka zwyczajna - samiec. By Alpsdake (Own work) [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons](https://www.ekologia.pl/wp-content/uploads/2023/03/Anas_crecca_male_max.jpg)
Wstęp
Kaczka wielości mewy śmieszki (Chroicocephalus ridibundus). Ptak płochliwy. Tworzy stada poza okresem lęgowym. Gatunkiem podobnym jest cyraneczka karolińska (Anas carolinensis). W naszym kraju jest nielicznym wędrownym (częściowo osiadłym) gatunkiem lęgowym. Ma status zagrożenia najmniejszej troski (kategoria LC na liście IUCN).
Wygląd
Tęczówka oczna ciemnobrązowa. Dziób szary. Szyja krótka. Spód biały. Skrzydła spiczaste, wąskie. Nogi zielonkawoszare. W locie widoczne na skrzydłach zielone lusterka. Różnice między obiema płciami są wyraźne w sezonie godowym. U samców występuje dymorfizm sezonowy. Samce mają kasztanowo brązową głowę, z szeroką zieloną maską, żółto obramowaną. Wierzch, boki ciała szare, pierś plamkowana, spód biały. Podogonie żółtawe, z czarną obramówką. Samice są skromniej ubarwione, brązowe, ciemno kreskowane. Pasek oczny brązowy, długi. Dziób z jaśniejszą, pomarańczową nasadą. Samce poza okresem godowym oraz osobniki młodociane przypominają samice.
Występowanie
Zamieszkuje niemal całą północną Eurazję. Od Islandii, Wielkiej Brytanii, Francji na zachodzie po wschodnie wybrzeża Rosji. Na północy zasięg cyraneczki sięga daleko za koło podbiegunowe, na południu przebiega przez północną Hiszpanię, północne Włochy, Turcję, Kaukaz, Kazachstan i Mongolię. Na zimowiska odlatuje w rejon basenu Morza Śródziemnomorskiego, do środkowej i wschodniej Afryki i południowej Azji.
Biotop
Preferuje głównie płytkie zbiorniki wodne na obszarach porośniętych lasem. Zamieszkuje również bagna, doliny niewielkich i wolno płynących strumieni, zatoki i starorzecza. Zimą przebywa w podobnych siedliskach ale wybiera także wybrzeża morskie, strefy pływów i słonawe zbiorniki wodne.
Lęgi
Gnieździ się na ziemi, w ukryciu roślinności, w sąsiedztwie wody. Gniazdo z roślin, wyścielone piórami puchowymi. Przystępuje do jednego lęgu w roku. Samica składa 7-11 jasnych jaj. Czas wysiadywania (przez samicę) wynosi 21-27 dni. Pisklęta zaraz po wykluciu opuszczają gniazdo. Opiekę nad potomstwem pełni samica. Po 25-30 dniach młode zyskują zdolność lotu. Dojrzałość płciową osiąga w pierwszym roku życia.
Pokarm
Żywi się planktonem roślinnym oraz zwierzęcym, zielonymi części roślin, narybkiem, kijankami. Pokarm odcedza z wody.
Bardzo ciekawa charakterystyka tego przepięknego ptaka.