Dziwogon szerokosterny (Dicrurus andamanensis)

Dziwogon szerokosterny to gatunek ptaka zamieszkujący okolice niedaleko Południowych Indii Oceanii, a dokładnie archipelag Andamany pomiędzy Zatoką Bengalską a Morzem Andamańskim. Należy do rodziny dziwogonów, zwaną też dławikami (po łacinie Dicruridae). Nie jest to gatunek monotypowy – wyróżnia się dwa podgatunki, występujące na tym samym obszarze. Według klasyfikacji Międzynarodowej Ligi Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC).
Występowanie
Dziwogon szerokosterny występuje on na Andamanach, czyli archipelagu wysp na Oceanie Indyjskim. Dziwogon szerokosterny jest gatunkiem endemicznym, a więc zamieszkuje tylko obszar tych wysp. Nie spotyka się go naturalnie poza ich terenem ze względu na specyficzne wymagania środowiskowe.
Wygląd
Dziwogon szerokosterny jest ptakiem średniej wielkości. Długość ciała wraz z ogonem wynosi od 28 do 29 cm. Rzadziej występujący podgatunek Dicrurus andamanensis dicruriformis jest większy od przeciętnego przedstawiciela tego gatunku, jego długość może wynosić do 35 cm. Między płciami można zauważyć pewien dymorfizm płciowy. Samce różnią się wyglądem i wielkością od samic, ale nie są to znaczne różnice. Samice są odrobinę mniejsze od samców. Różnicę widać także w wyglądzie ogona – ogon samicy jest trochę krótszy, ma mniejsze wcięcie od samca i jest łagodniej zakończony. Dziwogon szerokosterny towarzyska to smukły ptak o dość dużej głowie, masywnym dziobie i długim ogonie. Upierzenie jest czarne z wyraźnym granatowym połyskiem. Ma krótkie, czarne nogi. Dziób jest jednolicie czarny, duży i masywny. Lekko zagina się w dół i jest ostro zakończony. U samców w szacie godowej przy podstawie dzioba widoczna jest także kępka ciemnych piór stercząca pionowo do góry. Głowa jest dość duża i okrągła. Pióra wokół szyi są wydłużone i mają zielonkawy pobłysk. Pióra na wierzchu ciała, głowie i skrzydłach są czarne, chociaż w słońcu widać na nich fioletowe, granatowe i szmaragdowe odblaski. Brzuch jest także czarny, chociaż w przeciwieństwie do wierzchu ciała, pióra na brzuchu są matowe. Ogon jest również czarno-granatowy i ma bardzo charakterystyczny kształt, na co wskazuje polska nazwa rodzajowa – dziwogon. Dość szeroki ogon zbudowany jest ze stopniowo wydłużających się piór, które rozchodzą się na boki, więc na środku ogona widoczne jest wcięcie w kształcie litery „V”. Ogon jest długi, ma od 153 do 167 mm, a samo wcięcie ma długość 47-58 mm. Skrajne sterówki wywijają się w górę. Oczy są stosunkowo duże i ciemnobrązowe z okrągłymi, czarnymi źrenicami. Młode osobniki mają upierzenie o bardziej brązowym niż czarnym zabarwieniu, bez charakterystycznego dla dorosłych połysku. Ogon piskląt jest początkowo prosto zakończony, dopiero z czasem nabiera charakterystycznego, wciętego kształtu.
Biotop
Naturalnym siedliskiem dziwogonów szerokosternych są wiecznie zielone lasy tropikalne i wilgotne dżungle. Można je również spotkać w zaroślach na obrzeżach lasów. Można je również spotkać w zatokach i portach.
Odżywianie
Dziwogon szerokosterny poluje głównie w locie. Odżywia się przede wszystkim latającymi owadami i mrówkami. Dziwogony często przyczajają się na konarach drzew, gdzie zamierają bez ruchu, po czym szybko wzbijają się w powietrze, by upolować zdobycz. Jest to gatunek stadny i często poluje w towarzystwie innych ptaków. Są wśród nich takie gatunki jak szpak białogłowy, turkuśnik indyjski czy kruczyna jarzębata.
Rozród
Okres rozrodczy dziwogona szerokosternego trwa od kwietnia do maja. Ptaki budują wtedy gniazdo, które ma formę płytkiego koszyczka złożonego z ciasno splecionych cienkich gałązek. Jest to bardzo misterna konstrukcja, dodatkowo wzmocniona pajęczynami i nitkowatymi ryzomorfami grzybów. Gniazdo jest zawieszone na gałęzi nad ziemią. W jednym lęgu samica składa od dwóch do trzech jaj.
Biologia
Międzynarodowa Linia Ochrony Przyrody (ang. International Union for Conservation of Nature, IUCN) zakwalifikowała w dziwogona szerokosternego w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski. Niestety w ciągu ostatnich paru lat zaobserwowano niepokojący trend spadkowy liczebności populacji dziwogonów szerokosternych. Zagraża im przede wszystkim utrata siedlisk, ponieważ naturalne lasy tropikalne są wycinane pod inwestycje i uprawy rolne.