Głowienka zwyczajna (Aythya ferina)

Wstęp

Kaczka średniej wielkości, mniejsza od krzyżówki. W kraju średnio liczny gatunek lęgowy, część jest osiadła, część wędrowna. Towarzyska. W locie u samców (w szacie godowej) widoczny mocny kontrast, między piersią a spodem. Skrzydła szarawe, z niezbyt widocznym jasnym paskiem skrzydłowym.

Wygląd

Dziób długi, ciemny, z wklęsłym grzbietem. Na końcu dzioba paznokieć. Czoło spadziste. Szyja dosyć krótka. Krępa sylwetka ciała. Ogon krótki, czarny. Nogi krótkie. Wyraźny dymorfizm płciowy jak również sezonowy. Samce w szacie godowej mają jaskrawo-kasztanową głowę, pierś błyszcząca, czarną, a grzbiet i boki są szare, delikatnie prążkowane. Tęczówka oczna czerwona. Na ciemnym dziobie szara przepaska. W zimie pierś oraz tył ciała stają się brązowoszare. Samice są znacznie skromniej, szaro-buro ubarwione. Ciemna tęczówka. Obrączka oczna oraz pasek oczny nieco jaśniejsze. Na kantarku rozjaśnienie. Dziób ciemny (w lecie) lub z jasną przepaską (w zimie). Głowa, szyja oraz pierś brązowawe. Boki, grzbiet szare. Osobniki młodociane podobne do samicy, rozróżnić je można po jaśniejszej tęczówce, oraz po braku jasnego paska ocznego.

Występowanie

Występuje w prawie całej Europie (z wyjątkiem północnych krańców) oraz zachodnią i środkową Azję. Na zimowiska udaje się do zachodniej Europy, w rejon basenu Morza Śródziemnego, do środkowej i centralnej Afryki, na Bliski i Daleki Wschód oraz do południowej i zachodniej Azji.

Biotop

Preferuje siedliska związane z wodą. Spotykany na jeziorach, stawach, mokradłach, rzekach o wolnym nurcie.

Lęgi

Gnieździ się na ziemi, w pobliżu wody bądź na roślinności nadwodnej. Gniazdo zbudowane jest z materiałów roślinnych (trzcin, traw) i wyścielone jest puchem. Wysiadywaniem oraz opieką nad potomstwem zajmuje się samica. Składa od 8 do 10 jasno zielonkawych jaj . Czas wysiadywania wynosi około 25 dni. Młode uzyskują lotność po około dwóch miesiącach. Dojrzałość płciową osiąga w pierwszym bądź w drugim roku życia.

Pokarm

Żywi się pokarmem zarówno roślinnym (korzeniami, pędami, nasionami) jak i zwierzęcym (zarówno kręgowcami, takimi jak ryby, płazy jak również bezkręgowcami – owadami, mięczakami, skorupiakami). Pokarm zdobywa na lądzie jak i w wodzie, nurkując, zbierając go z powierzchni a także, brodząc.